EN
The bioavailability of calcium, phosphorus and magnesium from post-ultrafiltration permeates and whey obtained during curd cheese production was determined. The bioavailability of mineral components was expressed with the co-efficients of apparent absorption (A) and retention (R). Dietary studies on rats indicated a high bioavailability of calcium and phosphorus from post-ultrafiltration permeates and whey. Diets containing acid permeate showed significantly higher calcium and phosphorus absorption and retention values. Acid-rennet (ARP) and acid (AP) permeates and acid-rennet whey (ARW) are considered poor sources of bioavailable magnesium. Among the analysed by-products, the acid-rennet whey (ARW) exhibited the most advantageous magnesium apparent absorption and retention values. Acid-rennet whey (ARW), as well as acid-rennet (ARP) and acid (AP) permeates can be used as a valuable component of many food products.
PL
Celem podjętych badań było określenie biodostępności wapnia, fosforu, magnezu z permeatów poultrafiltracyjnych oraz serwatki otrzymanych podczas produkcji serów twarogowych. Biodostępność składników mineralnych oznaczono metodą bilansową z wykorzystaniem szczurów i wyrażono za pomocą współczynników absorpcji (A) i retencji pozornej (R). Na podstawie przeprowadzonego badania żywieniowego z udziałem zwierząt, stwierdzono, że wartość współczynnika absorpcji pozornej wapnia kształtowała się na zbliżonym poziomie dla diet z dodatkiem serwatki kwasowo-podpuszczkowej (SKP) i permeatu kwasowo-podpuszczkowego (PKP, odpowiednio 64,2% i 65,3%) – tab. 5. Zanotowano natomiast istotnie wyższą absorpcję wapnia u szczurów żywionych dietą zawierającą permeat kwasowy (PK) – 68,2% (tab. 5). Podobne zależności zaobserwowano w przypadku współczynnika retencji pozornej wapnia (tab. 5). Stwierdzono istotnie wyższą absorpcję pozorną fosforu u zwierząt żywionych dietą z dodatkiem permeatu kwasowego – 75,5%, w porównaniu z dietami zawierającymi serwatkę kwasowo-podpuszczkową (70,4%) i permeat kwasowo-podpuszczkowy (71,2%) – tab. 6. Zaobserwowano, że wartości absorpcji oraz retencji pozornej magnezu, wyrażone zarówno w mg/5 dni, jak i w jednostkach procentowych były najniższe w przypadku grup zwierząt spożywających dietę z dodatkiem permeatu kwasowego – tab. 7. Badania żywieniowe na szczurach wykazały wysoką biodostępność wapnia, fosforu z permeatów poultrafiltracyjnych oraz serwatki. Istotnie wyższą wartość absorpcji i retencji wapnia oraz fosforu charakteryzowały się diety z udziałem permeatu kwasowego. Permeaty kwasowo-podpuszczkowy (PKP) i kwasowy (PK) oraz serwatka kwasowo-podpuszczkowa (SKP) są niezbyt bogatym źródłem biodostępnego magnezu. Najkorzystniejsze wartości współczynników absorpcji i retencji pozornej tego pierwiastka wykazywała serwatka SKP. Serwatka kwasowo-podpuszczkowa (SKP), jak i permeaty kwasowopodpuszczkowy (PKP) oraz kwasowy (PK) mogą być wykorzystywane jako wartościowy składnik wielu produktów spożywczych np. soków lub galaretek.