Wplyw olowiu na plon i sklad chemiczny pietruszki

• Autorzy: Jasiewicz C
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W warunkach doświadczenia wazonowego badano wpływ wzrastających dawek ołowiu (6; 12; 24; 48; 96; 192; 384; 500 i 1000 mg Pb/kg gleby) na plon i zawartość Pb. Cd, Cu, Ni, Fe, Mn i Zn w korzeniach i częściach nadziemnych pietruszki. Stwierdzono, że w zakresie badanych dawek ołowiu depresja plonowania wystąpiła przy dawce 96 mg Pb/kg gleby i wówczas zawartość tego metalu w korzeniach kształtowała się na poziomie 19.0 mg Pb/kg s.m., a w częściach nadziemnych 11.4 mg Pb/kg s.m. W miarę wzrostu zanieczyszczenia gleby ołowiem rejestrowano dalszy systematyczny spadek plonu. Przy zanieczyszczeniu gleby 1000 mg Pb/kg gleby spadek plonu części nadziemnych w odniesieniu do obiektu kontrolnego wynosił 65 %, a korzeni 75 %. Zawartość ołowiu w częściach nadziemnych pietruszki mieściła się w zakresie 3.8 - 192.5 mg Pb/kg s.m., a korzeniach 1.6 - 1337 mg Pb/kg s.m. Wyższą zawartością Pb charakteryzowały się korzenie (z wyjątkiem obiektu kontrolnego) i stosunek zawartości ołowiu w korzeniach do zawartości w częściach nadziemnych wahał się od 0.42 dla obiektu kontrolnego do 16.8 dla obiektu przy poziomie zanieczyszczenia 384 mg Pb/kg gleby. Stwierdzono że pietruszka większe ilości Fe, Mn i Zn gromadzi w częściach nadziemnych a Ni i Cu w korzeniach. Dodatni wpływ ołowiu na akumulację Cd, Ni, Mn i Fe obserwowano tylko przy najwyższym poziomie zanieczyszczenia gleby ołowiem (1000 mg Pb/kg gleby). Trudno doszukać się związku pomiędzy dawką ołowiu a zawartością kadmu w pietruszce. Obserwowany stymulujący wpływ ołowiu na pobieranie kadmu, niklu, manganu i żelaza jest najprawdopodobniej efektem wtórnym, spowodowanym uszkodzeniem selektywnej funkcji błon komórkowych. Jako krytyczną zawartość ołowiu dla pietruszki należy przyjąć wartość dla korzeni powyżej 11.4, a dla części nadziemnych powyżej 6.2 mg Pb/kg s.m. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że pietruszka nie należy do warzyw tolerancyjnych w stosunku do ołowiu. Z tego też względu nie powinna być uprawiana w miejscach narażonych na zanieczyszczenie tym metalem.

EN

The influence of increasing doses of lead (6, 12, 24,48, 96, 192, 384, 500 and 1000 mg Pb/kg of soil) on the yield and contents of Pb, Cd, Cu, Ni, Fe Mn and Zn in roots and tops of parsley was investigated in pot experiment. It was found that within the range of examined doses a decline in yield occurred with 96 mg Pb/kg d.m. in tops. Along with an increasing soil contamination with lead, further systematic decrease in the yield was noted. When the soil was contaminated with 1000 mg Pb/kg the decrease in the yield was 65 % in tops and 75 % in roots as compared to the control. The contents of lead in parsley ranged from 3.8 - 192.5 mg Pb/kg d.m. in tops and from 1.6 - 1337 mg Pb/kg d.m. in roots. Higher Pb contents were found in roots (excluding the control), and the ratio of Pb contents in roots to its amount in tops ranged from 0.42 in the control to 16.8 on the object with pollution level = 384 mg Pb/kg of soil. It was observed that parsley accumulated bigger amounts of Fe, Mn and Zn in tops and Ni and Cu in roots. A beneficial influence of lead on Cd, Ni, Mn and Fe accumulation was noted only with the highest level of soil contamination with lead 1000 mg Pb/kg of soil). It is difficult to establish a relation between lead dose and cadmium contents in parsley. Observed stimulating effect of lead on cadmium, nickel, manganium and iron uptake is probably a byeffect caused by a damage of cell membranes selective functions. The following should be accepted as the critical values of lead contents for parsley: over 11.4 for tops and over 6.2 mg Pb/kg d.m. for roots. On the basis of obtained results it has been stated that parsley is not a vegetable tolerant to lead. So, for that reason it should not be cultivated in the sites prone to contamination with this metal.

Słowa kluczowe

PL

olow; sklad chemiczny; mikroelementy; uprawa roslin; plony; zanieczyszczenia gleb; pietruszka; zanieczyszczenia srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1996
• Tom: 434
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.787-792,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jasiewicz C

• Akademia Rolnicza, al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow

Bibliografia

• 1. Burzyński M.(1987). Wpływ ołowiu na procesy fizjologiczne roślin. Wiad. Botan. 31/2, 87 - 96.
• 2. Greinert H., Gajewski K., Drab M.(1987). Próba oceny zanieczyszczenia metalami ciężkimi gleb województwa legnickiego. Arch. Ochr. Śród., 1/2, 135 - 142.
• 3. Kabata-Pendias A., Pendias H. (1993). Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN W-wa.
• 4. Piesak Z.( 1991). Zawartość ołowiu i kadmu w liściach buraków pastewnych w niektórych rejonach województwa katowickiego. Arch. Ochr.Środ., 2, 111 - 117.
• 5. Rosik-Dulewska Cz., Staszewski T., Szuduj J. (1991). Environmental quality in the surrounding of a coal fired power station "Rybnik", Arch. Ochr. Środ., 3/4, 7 - 24.
• 6. Zawadzka T., Mazur H., Wojciechowska M., Starska K., Brulińska E., Ćwik K., Umińska R., Bichniewicz A. (1990). Zawartość metali w warzywach z rożnych regionów Polski w latach 1986 - 1988, Cz. I. Zawartość ołowiu, kadmu i rtęci. Rocz. Państ. Zakł. Higieny. 3/4, 111 - 131.