Zmiennosc wybranych cech jakosci bulw wczesnych odmian ziemniaka w zaleznosci od nawozenia azotem i terminu zbioru

• Autorzy: Wierzbicka A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyniki oparto na trzech seriach doświadczeń przeprowadzonych w latach 1998-2002 w Jadwisinie. Badano wpływ nawożenia azotem (w zakresie 0-200 kg N·ha⁻¹) i terminu zbioru na wybrane cechy składu chemicznego bulw (sucha masa, skrobia, azotany i N ogółem) sześciu wczesnych odmian ziemniaka polskich i zagranicznych. Bulwy zbierane po 60 dniach miały najmniej suchej masy, a najwięcej N ogółem i azotanów. Przekroczenie dopuszczalnych ilości 200 mg NO₃·kg⁻¹ kg św.m. bulw nastąpiło w bulwach odmian Aksamitka i Gloria zbieranych po 60 dniach od posadzenia przy wyższych dawkach azotu (> 150 kg N·ha⁻¹). Największe znaczenie w kształtowaniu suchej masy bulw i akumulacji skrobi miała odmiana i warunki klimatyczne, natomiast udział nawożenia azotem, niezależnie od dojrzałości bulw wahał się od 4 do 9%. Udział czynników w zmienności całkowitej N ogółem i azotanów w bulwach był odwrotny niż u suchej masy i skrobi. Bulwy odmian zagranicznych zawierały istotnie więcej suchej masy i skrobi niż polskich. Zwiększone skłonności do gromadzenia azotanów w grupie odmian bardzo wczesnych i wczesnych miały odmiany Aksamitka i Gloria.

EN

The investigations carried out at Jadwisin in the years 1998-2002 aimed to determining the effect of nitrogen fertilization (within the range from 0-200 kg N·ha⁻¹) and date of harvest on some tuber composition elements (contents of dry matter, starch, nitrates and total N) in six early potato cultivars of Polish and foreign origin. The tubers harvested after 60 days from planting contained least dry matter at the highest nitrate and total N contents, Acceptable level of 200 mg NO₃·kg⁻¹ fresh matter was exceeded in the tubers of Aksamitka and Gloria potato cvs harvested 60 days after planting at N doses ever 150 ·kg⁻¹. The strongest influence on dry matter and starch accumulation in the tubers showed potato cultivar and the climatic conditions; the effect of nitrogen fertilization, irrespective on the tuber ripeness, ranged within 4-9%. The influence of experimental factors on total N and nitrate contents reached 48-71% for N fertilization, 15-38% for climatic conditions and 3-7% for cultivars at all harvesting terms. The tubers foreign potato cultivars contained more starch and dry matter than the Polish cvs.

Słowa kluczowe

PL

zmiennosc cech; ziemniaki; bulwy; cechy jakosciowe; ziemniaki wczesne; terminy zbiorow; nawozenie azotem; odmiany roslin

EN

trait variability; potato; tuber; qualitative trait; early potato; harvest term; nitrogen fertilization; plant cultivar

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 511
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.175-187,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wierzbicka A

• Zakład Agronomii, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial Jadwisin, 05-140 Serock

Bibliografia

• Fotyma M. 1988. Ziemniak, w: Wpływ nawożenia na jakość plonów. Czuba R., Mazur T. (Red.): 90-114.
• Gianquinto G., Bona S. 2000. The significance of trends in concentrations of total nitrogen and nitrogenous compounds, w: Management of nitrogen and water in potato production. Haverkort A.J., MacKerron D.K.L. (Eds). Wageningen Pres, Wageningen: 35-54.
• Głuska A., Zgórska K. (Red.) 2004. Charakterystyka zarejestrowanych odmian ziemniaka. Wyd. VII, Jadwisin: 32 ss.
• Kaczorek S. 1983. Wpływ proporcji N : P i terminów stosowania azotu na niektóre cechy jakości bulw młodych ziemniaków wczesnych. Biul. Inst. Ziem. 29: 81-92.
• Lis B. 1996. Wpływ długości okresu wegetacji odmian i nawożenia azotowego na zawartość azotanów w bulwach ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440: 217-222.
• Lis B., Wierzejska-Bujakowska A. 2000. Wykorzystanie azotu przez jadalne odmiany ziemniaka, a ich plonowanie. Biuletyn IHAR 213: 87-98.
• Lis B., Mazurczyk W. 2000. Sposoby obniżania zawartości azotanów w bulwach ziemniaka. Konf. Nauk. „Ziemniak spożywczy i przemysłowy oraz jego przetwarzanie” Polanica Zdr. 8-11 V: 96-97.
• Mazurczyk W. 1988. Skład chemiczny dojrzałych bulw 43 odmian ziemniaka. Biul. Inst. Ziem. 37: 11-20.
• Mazurczyk W., Lis B. 1999. Zmienność składu chemicznego dojrzałych bulw ziemniaka odmian jadalnych. Konf. Nauk. „Ziemniak jadalny i dla przetwórstwa spożywczego - czynniki agrotechniczne i przechowalnicze warunkujące jakość”. Radzików 23-25 II: 17-19.
• Molga M. 1970. Wskaźniki rolniczo-klimatyczne o charakterze kompleksowym, w: Meteorologia rolnicza. PWRiL Warszawa: 454-459.
• Pytlarz-Kozicka M. 2002. Wpływ sposobów pielęgnowania na wysokość i jakość plonów ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 489: 147-155.
• Rozporządzenie MZ 2003. Z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń azotanami warzyw i ziemniaków (świeżych i mrożonych). Dz. U., Nr 37 poz. 326: 9.
• Roztropowicz S. 1983. Synteza wyników doświadczeń prowadzonych w latach 1974-1979 w zakresie agrotechnicznej charakterystyki odmian ziemniaka Narew, Pola, Ronda, Ryś, Sokół, Sowa, Tarpan. Praca zbiorowa pod red. Roztropowicz S., Inst. Ziem. Bonin: 83 ss.
• Rożek S. 2000. Czynniki wpływające na akumulację azotanów w plonie warzyw. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 364: 19-31.
• Vos J., Mackerron D.K.L. 2000. Basic concepts of the management of supply of nitrogen and water in potato production, w: Management of nitrogen and water in potato production. Haverkort A.J., MacKerron D.K.L. (Eds). Wageningen Pres, Wageningen: 15-33.
• Zgórska K., Frydecka-Mazurczyk A. 1997. Przydatność odmian do przetwórstwa przemysłowego i domowego, w: Produkcja ziemniaków. Chotkowski J. (Red.), Technologia-Ekonomika-Marketing. Wyd. II. Bonin: 244-250.