PL
W pracy przedstawiono wyniki 6-letniego doświadczenia, przeprowadzonego w wazonach gruntowych. Jego celem było porównanie wpływu nawożenia osadem ściekowym i wyprodukowanym na jego bazie wermikompostem na kierunek przemian, jakim w glebie podlegał Cd wprowadzony z tymi materiałami. Chemiczną specjację Cd przeprowadzono wg metody Iu, Pulforda i Duncana w modyfikacji Bogacza, obejmującą oznaczenie frakcji wodno rozpuszczalnej, zasorbowanej wymiennie i specyficznie, związanej z materią organiczną, z tlenkami żelaza i manganu, a także frakcję rezydualną. Stwierdzono, że dodatek do osadu węgla brunatnego i poddanie tej substancji procesowi wermikompostowania prowadzi do ograniczenia mobilności Cd zarówno w samym materiale organicznym, jak i po wprowadzeniu do gleby. Wyraźny wpływ tego zabiegu utrzymuje się przez pierwsze 4 lata od zastosowania.
EN
The paper presents the results of a six year experiment, carried out in the ground pots. The aim of this experiment was to compare the influence of fertilization with sewage sludge and vermicompost made from that sludge on cadmium changes in the soil. Chemical speciation of Cd was carried on Iu, Pulford and Duncan method modified by Bogacz. This method comprises the determination of water soluble fraction, exchangeable and specific ally adsorbed, bound with organic matter, with iron and manganese oxides, and residual fraction. It was stated that the addition of brown coal and vermicomposting process lead to mitigation of cadmium mobility in vermicompost and after its introduction into the soil. The clear influence of that treatment lasts for the first 4 years after the application.