Jakosc zdrowotna krajowych racji pokarmowych - badania analityczne i ocena teoretyczna. Cz.VI. Zawartosc miedzi, cynku i manganu

• Autorzy: Wojtasik A , Iwanow K. , Rutkowska U. , Kunachowicz H.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metodą ASA oznaczono zawartość miedzi, cynku i manganu w racjach pokarmowych pięciu grup społeczno-dochodowych w Polsce, odtworzonych w laboratorium na podstawie danych o spożyciu żywności według GUS w roku 1996. Równolegle dla tych samych racji pokarmowych dokonano teoretycznej oceny zawartości wyżej wymienionych składników drogą obliczeniową. Wystąpiły znaczne różnice w zawartości miedzi, cynku i manganu w badanych racjach. Stwierdzono niski stopień realizacji normy, szczególnie na miedź (26-49% dolnego zakresu normy). Realizacja normy na cynk kształtowała się w zakresie 61-82%, natomiast dla manganu mieściła się w zakresie zaleceń. Ogólnie najniższą realizację norm na badane składniki mineralne stwierdzono dla racji gospodarstw pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych o najniższych dochodach. Porównanie wyników analitycznych z uzyskanymi w ocenie teoretycznej wykazało dużą zgodność dla cynku i manganu, w przypadku miedzi wartości obliczone było o około 50% wyższe od oznaczonych.

EN

By ASA method the levels were determined of copper, zinc and manganese in food rations of 5 socioeconomic groups reconstituted in laboratory on the basis of official data about food consumption in 1996. Parallelly, for the same food rations these levels were calculated theoretically. Considerable differences were found in copper, zinc and manganese levels in these rations. The degree of realization of recommended daily intake was low, especially for copper (26-49% of the lower normal range). The realization of recommended intake for zinc was 61-82%, while for manganese it was within normal range. Generally, the degree of realization of the recommended intake of these elements was lowest in the rations in the households of working-class workers with lowest salaries. The comparison of the results of analytical studies with theoretical calculations showed a high agreement for zinc and manganese, but for copper the calculated values were about 50% above those determined in analysis.

Słowa kluczowe

PL

mangan; Polska; skladniki pokarmowe; zawartosc manganu; zawartosc miedzi; analiza zywnosci; spozycie zywnosci; cynk; jakosc zdrowotna; calodzienne racje pokarmowe; wartosc energetyczna; miedz; zawartosc cynku; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2000
• Tom: 27
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.115-129,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wojtasik A

• Instytut Zywnosci i Zywienia, ul Powsinska 61-63, 02-903 Warszawa

autor

Iwanow K.

autor

Rutkowska U.

autor

Kunachowicz H.

Bibliografia

• 1. Budżety gospodarstw domowych w 1996 roku. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa, GUS, 1997.
• 2. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., i in.: Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych. Warszawa, Prace IŻŻ 85,1998.
• 3. Lamand M., Tressol J.C., Bellanger J.: The mineral and trace element composition in French food items and intake levels in France. J. Trace Elem. Electrolytes Health Dis. 1994, 8,195.
• 4. Leszczyńska T., Gambuś F.: Ocena pobrania żelaza, cynku oraz miedzi z racjami pokarmowymi przez mieszkańców strefy ochronnej Huty im. T. Sendzimira. XVII Naukowy Zjazd PTF, Kraków 10-13.09.1998. Streszczenie S.II. P-20.
• 5. Łoś-Kuczera M. (red): Produkty spożywcze. Skład i wartość odżywcza. Warszawa, Prace IŻŻ 54, 1990.
• 6. Olejnik D., Krejpcio Z., Śmigiel-Papińska D., i in.: Zawartość wybranych składników mineralnych (Ca, Mg, Zn, Cu, Fe) w całodziennych racjach pokarmowych młodzieży starszej. Porównanie wyników analitycznych i obliczeniowych. Materiały z Konferencji Naukowej „Witaminy i mikroelementy w żywieniu człowieka - biodostępność i stan odżywienia”. Warszawa, SGGW 2-3 czerwca 1998. Streszczenie P 13.
• 7. Paradowska-Stankiewicz I., Dziuda R., Świtoniarek T., i in.: Ocena spożycia biopierwiastków w całodziennych racjach pokarmowych w grupie młodzieży. Materiały z Konferencji Naukowej „Witaminy i mikroelementy w żywieniu człowieka - biodostępność i stan odżywienia”. Warszawa, SGGW 2-3 czerwca 1998. Streszczenie P 16.
• 8. Pennington J.A.T.: Intakes minerals from diets and foods: Is there a need for concern? J. Nutr., 1996, 126, 2304S.
• 9. Piekarska J., Łoś-Kuczera M.: Skład i wartość odżywcza produktów spożywczych. Warszawa, PZWL, 1983.
• 10. Przysławski J., Gertig H., Bolesławska I., i in.: Analiza zmian poziomu i struktury spożycia wybranych składników mineralnych występujących w racjach pokarmowych dzieci w wieku szkolnym. Materiały z Konferencji Naukowej „Witaminy i mikroelementy w żywieniu człowieka - biodostępność i stan odżywienia”. Warszawa, SGGW 2-3 czerwca 1998. Streszczenie P 11.
• 11. Recommended Dietary Allowances. 10th ed. Washington, National Academy Press, D.C. 1989. 12. Rutkowska U. (red.): Wybrane metody badania składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa, PZWL, 1981.
• 13. Rutkowska U., Trzebska-Jeske I., Iwanow K.: Laboratoryjna ocena wartości odżywczej przeciętnych całodziennych racji pokarmowych wybranych grup ludności w Polsce. Cz. IV. Zawartość miedzi, cynku i manganu. Roczn. PZH 1985, 36, 134.
• 14. Rutkowska U., Wojtasik A., Iwanow K., i in.: Wartość odżywcza całodziennych racji pokarmowych odtwarzanych w kilku regionach kraju. Cz. IV Zawartość miedzi, cynku i manganu. Roczn. PZH 1991, 42, 113.
• 15. Rutkowska U., Iwanow K., Chojnowska J., i in.: Badania analityczne nad składem i wartością odżywczą racji pokarmowych. Cz. III. Zawartość miedzi, cynku i manganu. Żyw. Człow. Metab., 1994, 21, 16.
• 16. Rutkowska U., Kunachowicz H., Iwanow K., i in.: Jakość zdrowotna krajowych racji pokarmowych - badania analityczne i ocena teoretyczna. Cz. I. Wartość energetyczna i zawartość składników podstawowych. Żyw. Człow. Metab., 1999, 26, 4, 275.
• 17. Szajkowski Z.: Badania nad zawartością i wzajemnymi relacjami wybranych składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych wytypowanych populacji z regionu Wielkopolski. Cz. II. Zawartość i wzajemne relacje między cynkiem i miedzią. Żyw. Człow. Metab., 1996, 23, 66.
• 18. Szczygieł A., Piekarska J., Muszkatowa B., i in.: Tabele składu i wartości odżywczych produktów spożywczych. Warszawa, PZWL, 1976.
• 19. Szczygieł A., Bułhak-Jąchymczyk B., Nowicka L., i in.: Normy żywienia i wyżywienia, Warszawa, Wyd. IŻŻ 44, 1987.
• 20. Wądołowska L., Trzaskowska M.A., Cichoń R.: Spożycie witamin i składników mineralnych z żywności oraz suplementów przez mieszkańców Olsztyna w wieku podeszłym. Materiały z Konferencji Naukowej „Witaminy i mikroelementy w żywieniu człowieka - biodostępność i stan odżywienia”. Warszawa, SGGW 2-3 czerwca 1998. Streszczenie P 32.
• 21. Ziemlański Ś., Bułhak-Jachymczyk B., Budzyńska-Topolowska J., i in.: Normy żywienia dla ludności w Polsce. Nowa Medycyna 1995, 2, 5,1.