Miedz i cynk w roslinach wodnych Jeziora Wojnowskiego

• Autorzy: Czupry-Hirzela H , Polechonski R , Olechnowski P
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy było ustalenie stężeń miedzi i cynku oraz współczynników ich kumulacji w hydromakrofitach Jeziora Wojnowskiego oraz próba oceny znaczenia roślin wodnych w procesie eliminowania metali ciężkich z wody tego akwenu. Materiał do badań stanowiły rośliny wodne (7 gatunków) z Jeziora Wojnowskiego zebrane w 1998 roku na różnych stanowiskach jeziora, wytyczonych z uwzględnieniem kierunku przepływu wody rzeki Obrzycy przez jezioro. Z przeprowadzonych badań wynika, że w roślinach z Jeziora Wojnowskiego stężenia miedzi i cynku nie przekraczały wartości uznawanych za przeciętne. Współczynniki kumulacji metali ciężkich z wody przyjmowały wartości od K = 87 do 1206. Stwierdzono istnienie odwrotnie proporcjonalnej zależności pomiędzy współczynnikiem „K" a stężeniem badanego metalu w wodzie na poszczególnych stanowiskach. Z analizy zmian stężeń metali w wodzie i w roślinach na kolejnych stanowiskach Jeziora Wojnowskiego, zgodnie z przepływem rzeki Obrzycy przez jezioro wynika, że miedź i cynk kumulowane są w ekosystemie jeziora w znacznym stopniu (odpowiednio 66 i 79%), zwłaszcza w strefie przybrzeżnej z dobrze wykształconym fitolitoralem.

EN

The studies aimed at establishing zinc and copper concentration and coefficients of their accumulation in hydromacrophytes of Wojnowskie Lake; an attempt was also made to estimate the role of water plants in the process of eliminating heavy metals from these natural reservoirs. The representatives of 7 species of water plants from Wojnowskie Lake served for the analysis. The plants were collected in 1998 at different localities that had been selected with respect to the direction of the River Obrzyca flow through the lake. The research done proved that the concentration of copper and zinc did not exceed the quantities regarded as average. Coefficients of heavy metals accumulation in water ranged from K=87 to K=1206. An inversely proportional relation between the coefficient K and the concentration of the examined metal in water was stated at particular localities on the lake. The analysis of the changes in metals concentration in water and plants in consecutive localities on Wojnowskie Lake, selected in accordance with the Obrzyca River flow through the lake, shows that the lake ecosystem accumulates copper and zinc from water to a considerable degree (66 and 79% respectively). The water plants make a significant contribution in that process.

Słowa kluczowe

PL

Jezioro Wojnowskie; metale ciezkie; cynk; miedz; zawartosc metali ciezkich; rosliny wodne; zanieczyszczenia wod

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Zootechnika
• Rocznik: 2001
• Tom: 48
• Opis fizyczny: s.17-31,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czupry-Hirzela H

• Katedra Limnologii i Rybactwa, Akademia Rolnicza, Wroclaw

autor

Polechonski R

• Katedra Limnologii i Rybactwa, Akademia Rolnicza, Wroclaw

autor

Olechnowski P

• Gospodarstwo Rybackie, Sława

Bibliografia

• [1] Barabasz W.: Metale ciężkie w środowisku przyrodniczym. Aura 8, 1981, 11-12.
• [2] Bernatowicz S., Wolny P.: Botanika rybacka. PWRiL, Warszawa 1969.
• [3] Bortnowska B.: Zawartość metali ciężkich w roślinności wodnej z różnych regionów Polski. Katedra Limnologii i Rybactwa, Wrocław 1989 maszynopis.
• [4] Boruta R.: Metale ciężkie (Hg, Cu, Cd, Zn) w wybranych roślinach wodnych stawu Sieczkowskiego na tle warunków środowiskowych. Katedra Limnologii Rybactwa, Wrocław 1984, maszynopis.
• [5] Dobicki W., Szulkowska-Wojaczek E., Marek J., Polechoński R.: Zawartość metali ciężkich w wybranych roślinach wodnych z różnych regionów Polski. Zesz. Nauk. AR Wroc, Zoot. 34 (200), 1990,31-40.
• [6] Dżegniuk D.: Metale ciężkie w roślinach wodnych o różnej zawartości Hg, Cd, Cu, Pb, Zn. Katedra Limnologii i Rybactwa, Wrocław 1985, maszynopis.
• [7] Ernst W., Joosse van Damme E.N.G.: Zanieczyszczenie środowiska substancjami mineralnymi. PWRiL, Warszawa 1989.
• [8] Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa 1993.
• [9] Kowalik W., Radwan S., Kornijów R., Kowalczyk C: Występowanie metali ciężkich w podstawowych elementach ekosystemu jeziorowego. [W:] Radwan S. (red.). Metale ciężkie w środowisku przyrodniczym. T.W.W.P. Lublin 1991, 24-30.
• [10] Kwaśniak A., Polechoński R.: Bioakumulacja metali ciężkich w hydromakrofitach Pojezierza Suwalskiego. Zesz.Nauk. AR Wroc, Zootechnika XLVIII (w druku), 2001.
• [11] Lakatos G., Kiss M., Meszaros I., Caffrey J.M. (ed.), Barret P.R.F. (ed.), Ferreira M.T. (ed.), Moreira I.S. (ed.), Murphy K.J. (ed.), Wade P.M.: Heavy metal content of common reed (Phragmites australis/Cav./Trin. ex Steudel) and its periphyton in Hungarian shallow standing waters. Biology, ecology and management of aquatic plants. Proceedings of the 10th International Symposium on Aquatic Weeds, European Weed Research Society. Hydrobiologia. 1999, 415: 47-53; 26 ref.
• [12] Marek J.: Metale ciężkie w środowisku wodnym Doliny Baryczy. Ocena zagrożeń gospodarki rybackiej. Zesz. Nauk. AR Wroc, Rozpr. Habil. 82,1990, 26-29.
• [13] Marek J., Szulkowska-Wojaczek E., Polechoński R.: Rola stawu w zatrzymaniu metali ciężkich. Gosp. Ryb., nr 1, 1986, 6-10.
• [14] Modzelewski T.: Ocena zawartości Cd, Cu, Pb, Zn w trzcinie pospolitej jeziora Jamno. Materiały konferencyjne, 109-114.
• [15] Radwan S., Kowalik W., Kornijów R.: Accumulation of heavy metals in a lake ecosystem. The science of the Total Environment, 96 ,1990,121-129.
• [16] Radwan S., Kowalik W., Kowalczyk C: Occurrence of heavy metals in water, phytoplankton and zooplankton of a mesotrophic lake in eastern Poland. The science of the Total Environment, 96, 1990, 115-120.
• [17] Sawidis T, Chettri M.K., Zachariadis G. A., Statis A.: Heavy metals and aquatic plants and sediments from water system in Macedonia, Greece. Ecotox. & Envirom. Safety 32, 1995,73-80.
• [18] Starmach K., Wróbel S., Pasternak K.: Hydrobiologia. Limnologia. PWN, Warszawa 1976, 161-175.
• [19] Szulkowska-Wojaczek E., Marek J., Dobicki W., Polechoński R.: Metale ciężkie w środowisku stawowym. Zesz. Nauk. AR Wroc, Zoot. XXXVII (218),1992, 7-25.
• [20] Webb S.M., Leppard G.G., Gaillard J.F.: Zinc speciation in a contaminated aquatic environment: characterization of environmental particles by analytical electron microscopy. Environmental Science and Technology. 2000, 34: 10, 1926-1933; 58 ref.
• [21] Wierzbicka M.: Oddziaływanie metali ciężkich na rośliny. Kosmos, nr 44 (3-4), 1995, 639-651.