Ocena stanu srodowiska glebowego ogrodow dzialkowych z terenow o roznym oddzialywaniu antropopresji poprzez badanie aktywnosci fosfataz

• Autorzy: Bielinska E J
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono stan środowiska glebowego ogrodów działkowych na terenach o różnym oddziaływaniu antropopresji poprzez badanie aktywności fosfataz. Badaniami objęto 12 ponad 30-letnich ogrodów działkowych zlokalizowanych na terenach o potencjalnie wysokim zagrożeniu skażeniem antropogenicznym (imisje przemysłowe i/lub uczęszczane szlaki komunikacyjne) oraz na terenach o potencjalnie niskim poziomie skażenia antropogenicznego (ogrody usytuowane na peryferiach miast). Przeprowadzone badania wykazały istotną inhibicję aktywności fosfataz w glebach na terenach będących pod silną presją czynnika antropogenicznego. Wysoka inaktywacja fosfataz powiązana była z zanieczyszczeniem środowiska glebowego metalami ciężkimi. Na podstawie analizy korelacji wykazano jednoznacznie inhibitujący wpływ badanych metali (Zn, Pb, Cd, Cu) na aktywność fosfataz. Wyniki te wskazują, że obciążenie gleb metalami ciężkimi osiągnęło poziom, który zagraża organizmom żywym. Oznaczanie aktywności fosfataz w glebach ogrodów działkowych może stanowić przydatne narzędzie kontroli stanu środowiska glebowego i potencjalnego zagrożenia wynikającego ze spożywania roślin uprawianych w danych warunkach glebowych.

EN

Allotment soil environments in areas under varying influence of anthropopressure through the analysis of phosphate activity was appraised. The analysis covered 12 30-year-old allotments located in areas of potentially high anthropogenic contamination (industrial emissions and/or frequented traffic routes) and in areas of potentially low anthropogenic contamination (allotments outside city limits). The analysis indicates a significant inhibition of phosphatse activity in the soil in areas under strong anthropogenic pressure. High phosphatase deactivation was related to contamination of the soil environment with heavy metals. Inhibiting the impact of the analysed metals (Zn, Pb, Cd, Cu) on phosphate activity was clearly proven on the basis of correlation analysis. These results indicate that soil contamination with heavy metals reached a dangerous level for organisms to live. Measurement of phosphatase activity in allotment soil may constitute a useful tool for controlling the condition of soil environment and of potential threats resulting from consumption of plants cultivated in specific soil conditions.

Słowa kluczowe

PL

gleby; aktywnosc enzymatyczna; metale ciezkie; ogrody dzialkowe; antropopresja; fosfatazy; jakosc; zawartosc metali ciezkich; zanieczyszczenia srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 505
• Opis fizyczny: s.51-58,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bielinska E J

• Akademia Rolnicza, ul. Leszczynskiego 7, 20-069 Lublin

Bibliografia

• Baath E. 1989. Effects of heavy metals in soil on microbial process and populations. (a review). Water, Air, and Soil Poll. 47: 335 - 379.
• Beyer L., Sieling K., Pingpank K. 1999. The impact of a low humus level in arable soils on microbial properties, soil organic matter quality and crop yield. Biol Fert. Soils 28(2): 156 - 161.
• Bielińska E. J., 2002. Enzymatic activity of the soils as an indicator of their contamination. J. of Research and Application in Agricultural Engineering 47(1): 38 - 44.
• Czarnowska K. 1995. Gleby i rośliny w środowisku miejskim. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 418: 111 - 115.
• Doelman P., Haanstra L., 1989. Short and long-term effects of heavy metals on phosphatase activity on soils. An ecological dose-response model approach. Biol. Fertil. Soils 2: 213 - 218.
• Drozd J., Licznar M., Nowakowski A. 2001. Zawartość ołowiu i kadmu w glebach wzdłuż głównych tras komunikacyjnych miasta Wrocławia. Acta Agrophysica 56: 105 - 114.
• Januszek K. 1999. Aktywność enzymatyczna wybranych gleb leśnych Polski południowej w świetle badań potowych i laboratoryjnych. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Rozprawy 250: 132 ss.
• Nowak J., Szymczak J., Słobodzian T. 2003. Próba określenia 50% progu toksyczności dawek różnych metali ciężkich dla fosfataz glebowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 492: 241 - 248.
• Pisarek I., Żarczyńska B. 2002. Antropogeniczne wzbogacenie w metale ciężkie gleb doliny Odry na terenie miasta Opola. Rocz. Glebozn. 53(3/4): 75 - 83.
• Schulten H. R., Monreal C. M., Schnitzer M. 1995. Effect of long-term cultivation on the chemical structure of soil organic mater. Naturwissenschaften 82(1): 42 - 44.
• Szteke B., Jędzrzejczak R. 1998. Mineralne składniki owoców w żywieniu człowieka. I Ogólnop. Symp. „Mineralne odżywianie roślin sadowniczych” Skierniewice, 1-2 XII 1998: 76 - 88.
• Tabatabai M. A., Bremner J. M. 1969. Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biol. Biochem. 1: 301 - 307.
• Wacławek W., Kwak A., Koszałka-Niczypor A., Sztamberek-Gola I. 1998. Zanieczyszczenie chemiczne wody, gleby i roślin warzywnych pobranych z ogródków działkowych Kędzierzyna-Koźla. Chemia i Inżynieria Ekologiczna 5(12): 1163 - 1178.