PL
Opracowanie przedstawia wyniki analiz, których celem bylo dokonanie oceny wpływu postanowień Rundy Urugwajskiej (RU) GATT na polskie rolnictwo i handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi w perspektywie 2000 r. Problem ten analizowano przy pomocy modelu SWOPSIM (Static World Policy Simalation Modeling) oraz metodą ekspercką. Uzyskane wyniki w znacznym stopniu pokrywają się, co umacnia ich wiarygodność. Częściowa liberalizacja, jaką zakłada RU jest korzystna dla Polski, ponieważ tylko w pewnym stopniu ogranicza wsparcie dla producentów rolnych, przy jednoczesnej znacznej liberalizacji warunków w handlu zagranicznym. Pozytywnych efektów w handlu zagranicznym można oczekiwać w głównej mierze w odniesieniu do tych produktów, w których Polska będzie wykazywać przewagę komparatywną. Dotyczy to przede wszystkim produktów pracochłonnych oraz roślin, dla których przyrodnicze warunki produkcji są bardziej sprzyjające, a więc owoców i warzyw, ziemniaków, wołowiny i baraniny. W większości będzie to jednak wymagało odbudowania poziomu produkcji, która w ostatnich 3 latach znacznie spadła. W mniejszym stopniu ze wzrostem popytu eksportowego można się liczyć w odniesieniu do zbóż i trzody chlewnej. Znaczący wpływ RU na krajowy rynek wystąpi dla tych produktów, dla których zmiany w taryfach celnych będą miały istotny wpływ na kształtowanie się cen na rynku krajowym. Dotyczy to drobiu i produktów drobiarskich oraz olejów roślinnych. W sferze popytu następować będzie racjonalizacja konsumpcji, głównie w żywieniu zwierząt (przede wszystkim dotyczy to spożycia zbóż i ziemniaków). Stąd nie zwiększy się w sposób istotny wewnętrzne zapotrzebowanie na produkty roślinne. Pociągnie to za sobą konieczność wyłączenia z produkcji pewnej części gruntów i ich odłogowania. Ogólnie można stwierdzić, że RU jest wyzwaniem dla polskiego rolnictwa, które może prowadzić do integracji gospodarczej z Unią Europejską, jeśli będzie ono w stanie produkować stosunkowo tanio produkty rolnicze i żywność.
RU
Разработка представляет результаты анализов, целью которых было проведение оценки влияния постановлений Уругвайского Тура (УТ) ГАТТ ( Gатт) на польское сельское хозяйство и внешнюю торговлю сельскохозяйственно-продовольственными продуктами в перспективе 2000 г. Эту проблему анализировано при помощи модели СВОПСИМ (SWOPSIM – Static World Policy Simalation Modeling) , а также экспертским методом. Полученные результаты в значительной степени совпадают, что увеличивает их достоверность. Частичная либерализация, какую вносит УТ выгодна для Польши, т.к. только в некоторой степени ограничивает поддержку сельскохозяйственных производителей при одновременной значительной либерализации условий внешней торговли. Положительных эффектов во внешней торговле можно ожидать, главным образом, по отношению к тем продуктам, в которых Польша будет проявлять компаративное преимущество. Это касается, прежде всего, трудоемких продуктов и сельскохозяйственных культур, для которых природные условия производства более благоприятные, т.е. фруктов и овощей, картофеля, говядины и баранины. Однако это потребует в большей части восстановления уровня производства, который в последних трех годах значительно снизился. В меньшей степени можно рассчитывать на рост экспортного спроса на зерновые культуры и свинину. Значительное влияние УТ на отечественный рынок проявится по отношению к тем продуктам, для которых изменения таможенных пошлин будут иметь существенное влияние на формирование отечественного рынка. Это касается птицы и птицепродуктов, а также растительных масел. В области спроса наступит рационализация потребления, в основном, в кормлении животных ( это касается, прежде всего, потребления зерновых и картофеля). Поэтому не увеличится существенным образом внутренняя потребность на растительные продукты. Это потянет за собой необходимость исключения из производства определенной части сельскохозяйственных земель и их оставление под залежи. Подводя итог, можно сказать, что УТ является принятием вызова для польского сельского хозяйства, который может привести к экономической интеграции с Европейским Сообществом, если оно будет в состоянии производить сравнительно дешевые сельскохозяйственные и продовольственные продукты.
EN
The paper presents the results of analysis aimed at the evaluation of influence of UR GATT on Polish agriculture and foreign trade with agro-food products towards 2000. A SWOPSIM model and expert's method were used while studying the problem. The results obtained are very close in both cases, what confirms their credibility. Poland will benefit by the liberalization of trade conditions assumed in UR GATT because the support given to the farmers is to be limited only to some extend. Simultaneously it brings about considerable liberalization of foreign trade conditions. Positive effect for Polish foreign trade can be expected mainly in case of those agricultural products which will have comparative adventage. This concerns first of all labour-intensive products as well as plants having better biological conditions for production. They are: fruits and vegetables, potatoes, beef and sheep. In most cases however, this will require rebuilding of production which has dropped considerably for the last 3 years. As far as grain and pork are concerned export is likely to increase to some less extend. The results of the UR GATT are the most important for those producers who are closely connected with the domestic market and its prices shaped under the influence of changing tariffs. This concerns poultry, poultry products and vegetable oils. Rationalization of consumption - mainly in animal feeding ( consumption of grain and potatoes ) - will occure in the sphere of demand. That is why the requirement for plant production is not going to increase considerably. This in turn, will result in exclusion of some part of agricultural used land to be fallowed. It can be stated generally that UR GATT is a challenge to Polish agriculture. It will lead to economic integration with the European Union if our farming is able to produce food and agricultural products relatively cheap.