Obszary ekologicznego zagrozenia gleb w Polsce w wyniku oddzialywania czynnikow antropogenicznych

• Autorzy: Motowicka-Terelak T , Terelak H.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przedstawiono charakterystykę różnych form degradacji i obszarów ekologicznego zagrożenia gleb pod wpływem czynników antropogenicznych. Podstawowym kryterium uznania gleb na tych obszarach za zagrożone ekologicznie był aktualny stan środowiska glebowego, wskazujący na zachwianą równowagę biogeochemiczną wskutek nadmiernej imisji metali ciężkich, siarki, azotu oraz silnie alkalicznych pyłów cementowych. Z dotychczasowego rozpoznania wynika, że największej degradacji i ekologicznemu zagrożeniu w kraju uległy gleby na obszarze: Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego, Puławskiego Kombinatu Azotowego, Kombinatu Górniczo-Energetycznego BEŁCHATÓW i Zakładów Wapienniczo-Cementowych NOWINY oraz głębokiego przesuszenia gruntu pod wpływem leja depresji hydrologicznej.

EN

The areas of ecological hazard and the forms of soil degradation as effected by the antrophogenic factors are presented in this paper. The basic criterion for recognation of soils in these areas as ecologicaly hazardous was the disturbance of their biogeochemical equilibrium caused by high imission of heavy metals, sulphure and nitrogen compounds as well as alkaline cement industry dusts. The news we have received so far show that the largest ecologicaly hazardous areas and strongly degraded soils in Poland are localized in regions of: Upper Silesia Industry Area, Legnica-Glogów Copper District, Tarnobrzeg Sulphur Basin, Puławy Nitrogen Combine, BEŁCHATÓW Lignite Mine and Electricity Works, NOWINY Lime-Ceinent Plant and over-dried grounds caused by the funnels of hydrological depresion.

Słowa kluczowe

PL

obszary zagrozenia ekologicznego; gleby; czynniki antropogeniczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1995
• Tom: 422
• Opis fizyczny: s.43-54,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Motowicka-Terelak T

• Instytut Uprawy Nawozenia i Gleboznawstwa, 24-100 Pulawy, Osada Palacowa

autor

Terelak H.

Bibliografia

• 1. ADAMCZYK-WINIARSKA Z., M. KRÓL 1972. Zmiany chemiczne i biologiczne gleb w rejonie Puław. Zesz. Bad. Rejon. i Uprzemysł., PAN, Warszawa.
• 2. BALICKA N., T. WĘGRZYN, M. VARANKA 1974. Wpływ pyłów kominowych z hut miedzi na mikroflorę gleby i roślin. Mat. Konf. nt. Wykorzystanie i Ochrona Środowiska Ziem Południowo-Zachodnich Polski, Wyd. PAN Wrocław, 312-316.
• 3. DOBRZAŃSKI Z. i in. 1993. Zanieczyszczenie chemiczne roślin i surowców paszowych w rejonach skażeń przemysłowych Mat. Konf. Nauk.-Tech. Ekologia Rolnictwa, 114-173.
• 4. DROZD J., S. KOWALIŃSKI, M. LICZNAR 1984. Strefowe zanieczyszczenie gleb Cu, Zn i S oraz zmiany erozyjne pokrywy glebowej w rejonie oddziaływania huty miedzi. Rocz. Glebozn., 35(1): 33-47.
• 5. DZIEWAŃSKI J. 1988 Oddziaływanie przemysłu siarkowego na środowisko przyrodnicze województwa tarnobrzeskiego. Wyd. PAN, Studia i Rozp 1, Kraków, 1-159.
• 6. Ekspertyza (1993) nt. Prognoza ostrzegawcza zmian środowiskowych warunków życia człowieka na początku XXI wieku. Komitet Nauk. przy Prezydium PAN Człowiek i Środowisko.
• 7. FELIŃSKI T., K. MURSZEWSKI 1991. Możliwości produkcji pasz na głęboko odwodnionych łąkowych glebach organicznych w leju depresyjnym. Fragm Agronom., Zesz. Spec., 1: 57-67.
• 8. FRĄCKOWIAK H. 1991. Wpływ głębokiego odwodnienia łąkowych gleb organicznych na wielkość mineralizacji masy organicznej i związków azotowych. Fragm. Agronom., Zesz. Spec., 1: 118-127.
• 9. GAWROŃSKA-KULESZA A. i in. 1991. Oddziaływanie Elektrowni BEŁCHATÓW na niektóre właściwości gleby oraz plonowanie roślin polowych. Fragm, Agronom Zesz. Spec., 1: 68-84.
• 10. GRAINERT H., K. GAJEWSKI, M. DRAB 1985 Próba oceny zanieczyszczenia gleb województwa legnickiego metalami ciężkimi. Mat III Kraj. Konf. nt Wpływ zanieczyszczenia pierwiastkami śladowymi na przyrodnicze warunki rolnictwa, Cz.I., Puławy, 105-110.
• 11. KABATA-PENDIAS A., H. PENDIAS 1989. Biogeochemia pierwiastków śladowych w głównych elementach środowiska przyrodniczego. Komisja Ochrony Zdrowia Społecznego, Oddział PAN w Krakowie, 98-115.
• 12. KACZMARSKI K., K. SKALSKA 1991. Podstawowe informacje o zespole górniczo- energetycznym BEŁCHATÓW. Fragm Agronom., Zesz. Spec., 1: 6-12.
• 13. KOWALKOWSKI A., A. ŚWIERCZ 1993. Zmiana kwasowości gleb leśnych pod wpływem emisji przemysłu wapienniczo-cementowego w zlewni rzeki Bobrzyczki. Monitor. Środow. Reg. Świętokrz., 1: 109-115.
• 14. KOWALKOWSKI A., A. ŚWIERCZ, E. WIECZOREK 1993. Zmiany warunków glebowych w borach sosnowych pod wpływem emisji alkalicznych na terenach Kieleckiego Okręgu Eksploatacji Surowców Węglanowych. Monitor. Środow. Reg. Świętokrz., 1: 117-121.
• 15. KOZŁOWSKI ST. 1994. Zmiany środowiskowe warunków życia człowieka na początku XXI w. Prognoza ostrzegawcza, Nauka, 2: 85-120.
• 16. KRAJEWSKI A. 1993. Ocena stopnia akumulacji wybranych metali ciężkich (Cu, Pb, As, Zn) w glebach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Arch. Ochr. Środ., 3-4: 121-127.
• 17. KUCZYŃSKA I. 1991. Zawartość metali ciężkich w glebach położonych wokół elektrowni BEŁCHATÓW. Fragm. Agronom., Zesz. Spec., 1: 98-107.
• 18. LEKAN S., T. WITEK 1990. Opinia nt. wpływu leja depresji hydrologicznej na stosunki wodne gleb ornych oraz plonowanie roślin. Puławy, listopad - sprawozdanie z badań IUNG.
• 19. MAŁECKI Z., A. STYPUŁA (1992. Problemy sozologiczne Zagłębia Siarkowego. Wyd. PAN. Kom. Inż. Środ., 2.
• 20. MOTOWICKA-TERELAK T., S. DUDKA 1991. Degradacja chemiczna gleb zanieczyszczonych siarką i jej wpływ na rośliny uprawne. Wyd. IUNG, Ser. R(284), 1-95.
• 21. NOWICKI M. 1993. Strategia ekorozwoju Polski. Min. Ochr. Środ., Zasob. Natur. i Leśn., Warszawa.
• 22. Opracowanie zespołowe (1994) nt. Właściwości chemiczne gleb oraz zawartość metali ciężkich i siarki w glebach i roślinach. Wyd. IUNG, 1-96.
• 23. PACYNA J., J. ZWOŹDZIAK, A. ZWOŹDZIAK 1980. Wpływ zanieczyszczonego powietrza na stopień skażenia wód, gleb i roślin metalami ciężkimi na terenie LGOM-u. Mat. II Kraj. Konf. nt. Wpływ zanieczyszczenia pierwiastkami śladowymi i siarką na przyrodnicze warunki rolnictwa. Cz. I., Puławy, 124-128.
• 24. PONDEL H. i in. 1993. Stan gleb użytkowanych rolniczo w Polsce w latach 1980-1990. Biblioteka Monitoringu Środowiska. 1-112.
• 25. ROSZYK E., L. SZERSZEŃ 1988. Nagromadzenie metali ciężkich w warstwie ornej gleb stref ochrony sanitarnej przy hutach miedzi. Cz. I. „Legnica", Rocz. Glebozn., 39(4): 135-146.
• 26. SIUTA J. 1974. Kształtowanie przyrodniczych warunków rolnictwa w Polsce. Wyd. PAN, Komitet Badań Rejonów Uprzemysłowionych, Warszawa.
• 27. SIUTA J. 1978. Ochrona i rekultywacja gleb. PWRiL, Warszawa.
• 28. SUITA J. i in. 1987. Ekologiczne skutki uprzemysłowienia Puław. Oprac. zespoł. IOS Warszawa, 1-264.
• 29. TERELAK H. 1985. Rekultywacja utworu piaskowego w strefie poleśnej ZA w Puławach. Wyd. IUNG, R(202): 1-135.
• 30. Ustalenie zakresu i sposobów restrukturyzacji rolnictwa w najbardziej zanieczyszczonych obszarach województwa katowickiego. Tarnowskie Góry. Opracowanie zespołowe pod kierunkiem prof. T. Witka, Puławy, październik 1992.