Wplyw uzytkowania zlewni na ladunek fosforu doplywajacy do jezior z wodami powierzchniowymi

• Autorzy: Koc J , Sidoruk M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania nad wpływem użytkowania zlewni na ładunek fosforu dopływającymi wraz z wodami powierzchniowymi do jezior prowadzono w okresie od marca 2004 do lutego 2005. Do badań wytypowano trzy jeziora: Sunia, Bukwałd oraz Ardung położone w mezoregionie Pojezierze Olsztyńskie. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że dopływ fosforu z obszarów badanych zlewni do jezior był odzwierciedleniem sposobu ich zagospodarowania. Wykonane analizy wykazały, że najwyższe roczne obciążenie powierzchni jezior ładunkiem fosforu stwierdzono w zlewni jeziora Ardung, najniższe zaś w zlewni rolniczej jeziora Sunia. Badane zbiorniki Ardung oraz Bukwałd w których ładunki niebezpieczne zostały przekroczone ponad 12-krotnie są jeziorami o wysoce zaawansowanych procesach degradacji. Z badanych jezior jedynie dopływ fosforu do jeziora Sunia mieścił się w granicach obciążenia dopuszczalnego nie powodujących przyśpieszenia procesów lądowienia zbiornika.

EN

The research on the effects of land use on the load of phosphorus in surface water supplying lakes in the Olsztyn Lake District was conducted in the years 2004-2005. The objects of investigation were three reservoirs: Sunia, Bukwald and Ardung lakes. The research showed that the delivery of phosphorus from drainage areas significantly depended on their land use. The results showed that the highest annual input of P to the lakes characterized Ardung lake, whereas minimal one in the agricultural basin of Sunia lake. Among the studied lakes, Ardung and Bukwald were characterized by the phosphorus load exceeding 12 times the dangerous limit for lakes. It may accelerate the degradation processes of these reservoirs. The input of phosphorus into Sunia lake did not exceed the acceptable limit which suggests the lack of the disadvantageous terrestialisation processes of the reservoir.

Słowa kluczowe

PL

pierwiastki biogenne; doplywy; uzytkowanie; eutrofizacja; antropopresja; ladunek fosforu; zlewnie jeziorne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 505
• Opis fizyczny: s.159-167,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Koc J

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski, pl.Lodzki 2, 10-719 Olsztyn

autor

Sidoruk M.

Bibliografia

• Borowiec S., Zabłocki Z. 1990. Czynniki kształtujące chemizm wód powierzchniowych i odcieków drenarskich obszarów rolniczych Polski północno-wschodniej. Mater. Semin. IMUZ 27: 47 - 58.
• Glińska-Lewczuk K., Kobus Sz. 2004. Znaczenie odpływów melioracyjnych w kształtowaniu chemizmu wód starorzeczy. Cz. II. Fosfor, nawozy i nawożenie 2(19): 64 - 76.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski B., Zerbe J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady, Warszawa: 159 - 162.
• Koc J. 1998. Badania nad przemieszczaniem fosforu do wód w środowisku rolniczym. Chemia. Związki fosforu w chemii, rolnictwie i medycynie. Prace Naukowe 792, AE we Wrocławiu: 84 - 91.
• Koc J. 1998. Wpływ intensywności użytkowania terenu na wielkość odpływu biogenów z obszarów rolniczych. Rocz. AR w Poznaniu: 101 - 106.
• Koc J., Glińska K., Nowicki Z., Rochwerger A. 1996. Wpływ sposobu użytkowania terenu na jakość wód powierzchniowych na przykładzie wybranych zlewni Pojezierza Olsztyńskiego. Inż. Śród. W Ekspl. Obiektów Wojsk. WAT: 58 - 63.
• Koc J., Nowicki Z., Glińska K., Łachacz A. 2000. Kształtowanie się jakości wód w warunkach malej antropopresji na przykładzie zlewni strugi Ardung (Pojezierze Olsztyńskie). Zesz. Nauk. Komitetu „Człowiek i Środowisko” 25: 155 - 166.
• Łomonowski J. 1992. Wpływ rolnictwa na jakość wód naturalnych na przykładzie zlewni doświadczalnej Ciesielska Woda. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 21: 353 - 366.
• Niemirycz E., Taylor R., Makowski Z. 1993. Zagrożenia substancjami biogennymi wód powierzchniowych. Bibl. Monitor. Śród. PIOŚ, Warszawa.
• Rozporządzenie MŚ 2004. Z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz. U, Nr 32, poz. 284.
• Sapek A. 1996. Udział rolnictwa w zanieczyszczeniu wody składnikami nawozowymi. Zesz. Eduk. 1/96: 9 - 33.
• Smoroń S. 1998. Przenikanie substancji biogennych ze źródeł rolniczych do środowiska - czynnik eutrofizacji wód powierzchniowych. Zesz. Eduk. 5: 57 - 70.
• Solarska J., Solarski H. 1993. Przemieszczanie składników biogennych w zlewniach rolniczo-leśnych na tle stosunków hydrologicznych na Pojezierzu Mazurskim. Bibliteka Monit. Śród.: 218 - 231.
• Stachy J. 1987. Atlas hydrologiczny Polski. IMGW Wydawn. Geol.
• Vollenweider R. A. 1968. Scientific Fundamental of the Eutrophication of lakes and Flowing Waters. OECD Paris: 139.