PL
Celem badań było ustalenie wpływu uprawianych w płodozmianie kultur, przy niskich dawkach nawozów, na gromadzenie się w glebie składników organicznych i wzbogacanie jej w składniki pokarmowe. Badano trzy sześciopolowe płodozmiany pod kątem doboru kultur rolniczych i ich wpływu na urodzajność gleby i plonowanie roślin. Badano także wpływ pozostałości organicznych roślin na agrofizyczne i agrochemiczne właściwości gleby. Stosując różne płodozmiany, na glebie darniowo-bielicowej pozostaje po zbiorze 20-60% składników organicznych w stosunku do masy zebranego plonu. Wyniki badań potwierdziły występowanie zróżnicowanego składu chemicznego resztek pożniwnych pod względem występowania w nich takich składników pokarmowych, jak azot, fosfor i potas. Stwierdzono, że największe ilości azotu (78,7-122,9 kg/ha) występują w pozostałościach na polach po koniczynie, a najmniejsze (20,3- 25,5 kg/ha) w pozostałościach po życie ozimym, pszenicy jarej i wyce z owsem na ziarno. Największe ilości fosforu stwierdzono w pozostałościach na polach po koniczynie dwuletniej (29,3-49,0 kg/ha), a najmniejsze (6,3-8,7 kg/ha) po pszenicy jarej. Zawartość potasu w pozostałościach roślinnych wynosiła 30,2-121,3 kh/ha i była największa na polu po koniczynie dwuletniej i najmniejsza na polu po pszenicy jarej.
EN
The experiments were carried out to determine the effect of crops cultivated under rotation, at low fertilization rates, on accumulation of organic components and enrichment of soil with the nutrients. Three six-field crop rotations were studied in respect of crop selection and their effects on soil fertility and crop yielding. The effects of organic plant residues on agrophysical and agrochemical soil properties were also investigated. At various crop rotations on turf-podsolic soil 20-60% organic components of the total crop yield leave after harvesting in the field. The results of studies proved the diversifield chemical composition of post-harvest residues with respect to the contents of nutrients such as nitrogen, phosphorus or potassium. The highest amounts of nitrogen (78.7-122.9 kg/ha) occurt in post-harvest residues of the clover, while the lowest (20.3-25.5 kg/ha) in residues of winter rye, spring wheat and vetch with oats for grain. The highest amount of phosphorus were found in residues after two-year clover (29.3-49.0 kg/ha), while the lowest (6.3-8.7 kg/ha) after spring wheat. Potassium contents in plant residues ranged from 30.2 to 121.3 kg/ha, the richest in 2-year clover stubble field and the poorest after spring wheat.