Wplyw terminu uprawy oraz rodzaju gleby na zawartosc azotanow i metali ciezkich w lisciach rokietty siewnej [Eruca sativa L.DC.]

• Autorzy: Francke A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Doświadczenie z uprawą rokietty siewnej zostało przeprowadzone w latach 2002-2003 na polu Ogrodu Doświadczalnego UWM w Olsztynie. Zastosowano 2 terminy uprawy - wiosenny i jesienny. Badanie przeprowadzono na 2 rodzajach gleby: 1) gleba typu czarna ziemia właściwa; 2) gleba brunatna właściwa. Po zbiorach przeprowadzono analizy chemiczne materiału roślinnego na zawartość azotanów i mikropierwiastków (Cu, Ni, Mn, Zn, Pb, Cd, Cr). Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała, iż na ilość azotanów zgromadzonych w liściach rokietty siewnej istotny wpływ wywarły zarówno termin uprawy, jak i rodzaj gleby, na jakiej uprawiano rośliny. Zdecydowanie więcej azotanów oznaczono w częściach jadalnych rokietty w terminie jesiennym - średnio 1557 mg·kg⁻¹ świeżej masy, w porównaniu do uprawy wiosennej - średnio 941 mg·kg⁻¹ świeżej masy. Wpływ rodzaju gleby na badany czynnik nie był tak wyraźny - na glebie brunatnej rośliny zgromadziły średnio o 6,4% azotanów więcej niż na glebie typu czarna ziemia. Zawartość testowanych metali ciężkich w liściach rokietty siewnej zmieniała się istotnie, zależnie od terminu uprawy i rodzaju gleby. Za wyjątkiem chromu wszystkie badane pierwiastki były gromadzone w większej ilości w terminie wiosennym. W liściach roślin uprawianych na glebie typu czarna ziemia stwierdzono istotnie więcej miedzi i ołowiu, natomiast na glebie brunatnej niklu, manganu, cynku, kadmu i chromu.

EN

An experiment with garden rocket cultivation was conducted in 2002-2003 in a field of the Experimental Garden, University of Warmia and Mazury in Olsztyn. Two cultivation seasons were applied: spring and autumn. The experiment was carried out on two soil types: 1) typical black soil and 2) typical brown soil. Post-harvest chemical analyses of plant material were completed to determine the content of nitrates and microelements (Cu, Ni, Mn, Zn, Pb, Cd, Cr). Statistical analysis of the results showed that the content of accumulated nitrates in leaves of garden rocket was significantly affected by both, cultivation season and soil type applied. Considerably higher amounts of nitrates were recorded in edible parts of garden rocket cultivated in autumn, which averaged 1.557 mg·kg⁻¹ fresh matter (for spring yield it averaged 941 mg·kg⁻¹ fresh matter). The effect of soil type on examined factor was less distinct. Plants cultivated on brown soil accumulated on average 6.4% more nitrates than those cultivated on the black soil. The content of examined heavy metals in garden rocket leaves was significantly modified by both, the cultivation season and soil type applied. Excluding chromium, all examined microelements were accumulated in larger amounts in the spring season. Significantly more copper and lead were found in plants cultivated on black soil, whereas in those cultivated on brown soil, greater amounts of nickel, manganese, zinc, cadmium and chromium were observed.

Słowa kluczowe

PL

rokietta siewna; uprawa wiosenna; azotany; zawartosc azotanow; uprawa roslin; metale ciezkie; liscie; warunki glebowe; uprawa jesienna; zawartosc metali ciezkich

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 507
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.135-141,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Francke A

• Katedra Ogrodnictwa, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, ul.Prawochenskiego 21, 10-718 Olsztyn

Bibliografia

• Bieniek B. 1994. Gleby Ogrodu Doświadczalnego w Kortowie. Maszynopis, Olsztyn.
• Bremness L. 1991. Wielka księga ziół. Wyd. Wiedza i Życie, Warszawa: 288 ss.
• Rozporządzenie MZ 2003. Z dnia 13 stycznia w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności. Dz. U. Nr 37, poz. 326.
• Frąszczak B., Knaflewski M. 2001. Wpływ warunków świetlnych na plon i jakość ziela rokietty siewnej i trybuli ogrodowej. Mat. Ogólnop. Konf. Nauk. „Biologiczne i agrotechniczne kierunki rozwoju warzywnictwa” 21-22 VI Skierniewice: 116-117.
• Jaworska G., Kmiecik W. 1999. Content of selected mineral compounds, nitrates III and V, and oxalates in spinach (Spinacia oleracea L.) and New Zealand spinach (Tetragonia expansa Murr.) from spring and autumn growing seasons. Electronic J. of Polish Agricultural Universities, Food Science and Technology 2(2), http://www.ejpau.media.pl/series/volume2/issue2/food/art-03.html.
• Krauze A., Domska D. 1991. Ćwiczenia specjalistyczne z chemii rolnej. Wyd. ART Olsztyn: 161 ss.
• Krężel J., Kołota E. 2003. Yield evaluation of some Chinese cabbage cultivars in spring and autumn cultivation. Folia Horticulturae 15/1: 11-18.
• Nurzyńska-Wierdak R. 2001. Yielding of garden rocket (Eruca sativa) in dependence on differentiated nitrogen fertilization. Vegetable Crops Research Bulletin 54(2): 71-76.
• Podbielkowski Z. 1989. Słownik roślin użytkowych. PWRiL Warszawa: 529 ss.
• Sady W., Rożek S., Myczkowski J. 1995. Effect of different forms of nitrogen on the quality of lettuce yield. Acta Hort. 401: 409-416.
• Systematyka gleb polski 1988. Rocz. Gleb. XL(3/4): 7-103.
• Wierzbicka B. 2002. Mniej znane rośliny warzywne. Wyd. UWM Olsztyn: 102 ss.
• Wierzbicka B., Majkowska J., Kuskowska M. 2002. Zawartość azotanów w sałacie uprawianej na podłożu z dodatkiem hydrożeli. Biul. Nauk. 14: 145-150.