Zawartosc miedzi, cynku, olowiu i manganu w glebach w zaleznosci od sposobu wieloletniego rolniczego uzytkowania

• Autorzy: Domzal H , Wojcikowska-Kapusta A , Pranagal J
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzone badania miały na celu określenie wpływu wieloletniego rolniczego użytkowania gleby na zawartość w niej wybranych metali ciężkich (Cu, Zn, Pb i Mn) z jednoczesnym uwzględnieniem lokalizacji pól produkcyjnych. Do badań wybrano 9 obiektów położonych na glebach uprawnych oraz jeden na glebie leśnej. Z czego 6 obiektów usytuowanych było w bezpośrednim sąsiedztwie przemysłu na obrzeżu lubelskiej aglomeracji miejskiej, zaś pozostałe 4 obiekty wytypowno w terenie znacznie oddalonym (ok. 40 km) od zakładów przemysłowych i ośrodków miejskich. Jednym z nich był obiekt zlokalizowany na glebie leśnej, który przyjęto jako obiekt kontrolny w stosunku do 9 obiektów użytkowanych rolniczo. Wszystkie obiekty położone były w obrębie Wyżyny Lubelskiej na glebie wytworzonej z utworów pyłowych, w typie gleby płowej właściwej, niecałkowitej zalegającej na marglu kredowym. W wyniku przeprowadzonych badań zaobserwowano wyraźny wzrost niektórych mikroelementów w glebie w obiektach, gdzie intensywnie stosowano nawożenie mineralne, szczególnie gdy połączone ono było ze stałym używaniem pestycydów. Lokalizacja pól produkcyjnych w stosunku do źródeł emisji zanieczyszczeń (przemysł, ośrodki miejskie) nie dostarczyła jednak, wbrew oczekiwaniom tak jednoznacznych wniosków. Głównym czynnikiem powodującym wzrost zawartości metali ciężkich w glebie pól uprawnych jest więc przede wszystkim intensywność prowadzonych zabiegów agrotechnicznych.

EN

The objective of the study was to determine the influence of long-term agricultural use of the soil on the content of chosen heavy metals (Cu, Zn, Pb, Mn). Ten soils (nine cultivated and one forested) were chosen for the study. Six out of them were located in the neighbourhood of industrial area of Lublin agglomeration and four soils in the area about 40 km of Lublin far from the urban and industrial influence). Among last four soils, was the forest one considered as the „control object” for all cultivated soils. All studied soils were developed from silt formation, classified as orthic luvisol and were located in Lublin Upland. It was found that intensive fertilization, especially when combined with permanent pesticides application, caused increase in the content of some microelements in the soils. The distance from contaminanted emission (industry, urban areas) had no clear effect on the state of heavy metals in the soils. The main factor causing increase in Cu, Zn, Pb, Mn content in soils of the studied area, is first of all, intensive agriculture.

Słowa kluczowe

PL

olow; gleby; metale ciezkie; uzytkowanie rolnicze; zawartosc pierwiastkow; cynk; magnez; Wyzyna Lubelska; gleby uprawne; miedz

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1995
• Tom: 418
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.191-199,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Domzal H

• Instytut Gleboznawstwa i Ksztaltowania Srodowiska Przyrodniczego, Akademia Rolnicza, ul. Leszczynskiego 7, 20-069 Lublin

autor

Wojcikowska-Kapusta A

• Instytut Gleboznawstwa i Ksztaltowania Srodowiska Przyrodniczego, Akademia Rolnicza, ul. Leszczynskiego 7, 20-069 Lublin

autor

Pranagal J

• Instytut Gleboznawstwa i Ksztaltowania Srodowiska Przyrodniczego, Akademia Rolnicza, ul. Leszczynskiego 7, 20-069 Lublin

Bibliografia

• 1. Analersson A. (1977). Heavy metals in Swedish Soil: on their retention, distribution and amounts. Swedish J. Agric. Rec. 7, 7-20.
• 2. Borowiec J., Bartuzi J., Dudziak S. (1980). Akumulacja niektórych makro i mikroelementów w glebach chmielników. Pam.Puł., 73, 167-182.
• 3. Borowiec, J., Bartuzi J., Dudziak S. (1983). Problemy zasobności czarnoziemów hrubieszowsko- tomaszowskich w mikroelementy dostępne dla roślin. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 242, 63 - 73.
• 4. Chudecki Z., Niedźwiecki E. (1985). Problem niedoborów przyswajalnych form Mn i Zn w czarnych ziemiach oraz czarnoziemach pyrzyckich przy intensyfikacji produkcji roślinnej. Mat. III Kraj. Konf. „Wpływ zanieczyszczenia pierwiastkami śladowymi na przyrodnicze warunki rolnictwa”. Puławy. Cz.II. 75-78.
• 5. Czarnowska K. (1989). Zawartość niektórych metali ciężkich w glebach wytworzonych z różnych utworów pyłowych. Rocz. Gleb., XL, 2, 107-117.
• 6. Domżał H., Flis-Bujak M., Baran S., Żukowska G. (1993). Wpływ użytkowania sadowniczego na materię organiczną gleby wytworzonej z utworów pyłowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 411, 91- 95
• 7. Domżał H., Gostkowska K., Furczak J., Bielińska J., Pranagal J. (1994). Physical, Chemical and Biological Degradation of Agriculturally Utilized Soil. Proc. of 13 ISTRO Conference, Aalborg - Denmark, 31-36.
• 8. Domżał, H., Wójcikowska-Kapusta A., Pranagal J. (1994). The Degrading Efect of Agrotechnical Measures on the Reaction and Chemical Properties of Soil. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 413, 99- 103.
• 9. Elliott H.A., Liberati M.R., Huang C.P. (1986). Competitive adsorption of heavy metals by soils. J. Environ. Qual., 15, 3, 214-219.
• 10. Gorlach E., Olkuśnik S. (1982). Dynamika dostępnych form mikroelementów w glebie w warunkach intensywnego nawożenia mineralnego. Moskwa, BUYA, 62, 49-54.
• 11. Gorlach E., Stępień St. (1983). Zawartość mikroelementów w runi łąkowej i ich form przyswajalnych w glebie w 9-letnim okresie stosowania zróżnicowanego nawożenia mineralnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 242, 347-356.
• 12. Gworek B.(1985). Pierwiastki śladowe w glebach wytworzonych z utworów pyłowych północno-wschodniego regionu Polski. Roczn. Glebozn., 36, 3, 41-50.
• 13. Kabata-Pendias A., Pendias H. (1993). Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa.
• 14. Krauze A., Bobrzecka D. (1993). Dynamika zawartości miedzi przyswajalnej w różnych typach gleb w zależności od ich użytkowania i nawożenia. Rocz. Glebozn. XL, 1, 179-190.
• 15. Mocek A., Kociarkowski W.Z. (1981). Mikroskładniki w glebach otuliny Słowińskiego Parku Narodowego. Rocz. AR Poznań., 78, 111-118.
• 16. Stanisławska E. (1984). Działanie glebowej materii organicznej na przyswajalność miedzi. Prace Kom. Nauk. PTGleb. IV/5, 17-23.
• 17. Turski R., Wójcikowska-Kapusta A. (1987). Bilans ołowiu w glebach różnie nawożonych i nawadnianych w doświadczeniu lizymetrycznym. Pam. Puł., 89, 173 - 183.
• 18. Turski R., Wójcikowska-Kapusta A., Martyn W., Kaniuczak J. (1990). Wpływ sposobów użytkowania na właściwości chemiczne i zawartość mikroelementów w glebach wytworzonych z lessów. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rolnictwo, LIII, 196, 37 - 45.
• 19. Zalecenia nawozowe. (1990). Cz. I. IUNG. Puławy, 26.
• 20. Żechałko-Czajkowska A. (1992). Mikroelementy w pożywieniu człowieka. Mat. VII Symp. Mikroelementy w rolnictwie. Wrocław, 20 - 25.