Przeciwodzywcze i-lub prozdrowotne wlasciwosci wtornych metabolitow roslin

• Autorzy: Zdunczyk Z
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule dokonano przeglądu występowania, w surowcach roślinnych, zawartości w żywności oraz biologicznych właściwości wtórnych metabolitów roślin, głównie fitynianów, inhibitorów proteaz, glukozynolanów i związków fenolowych. Ze względu na stosunkowo niewielkie spożycie tych związków, w dietach konwencjonalnych mało prawdopodobne jest ujawnienie ich przeciwodżywczego działania. W sumującym się korzystnym wpływie wtórnych metabolitów roślin należy natomiast upatrywać prozdrowotnego efektu zwiększonego spożycia warzyw i owoców, powodującego zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia i nowotworów.

EN

The paper gives an overview of occurrence in plant materials, the content in food and biological properties of secondary plant products, mainly phytates, protease inhibitors, glucosinolates and phenolic compounds. Due to a quite low intake of these compounds in conventional diets, there are small chances for revealing their antinutritional activity. Accumulated beneficial effect of secondary plant products seems to result from the wholesome effect of increased consumption of vegetables and fruit, that - in turn - decreases the risk of neoplasms and coronary diseases.

Słowa kluczowe

PL

surowce roslinne; wlasciwosci prozdrowotne; wlasciwosci biologiczne; inhibitory proteaz; zwiazki fenolowe; zywnosc; fityniany; konferencje; metabolity; glukozynolany; Warszawa konferencja

EN

plant raw material; health-promoting function; biological property; protease inhibitor; phenolic compound; food; phytate; conference; metabolite; glucosinolate; Warsaw conference

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość. Suplement
• Rocznik: 2001
• Tom: 08
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.150-163,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zdunczyk Z

• Instytut Rozrodu Zwierzat i Badan Zywnosci PAN, ul.Tuwima 10, 10-747 Olsztyn

Bibliografia

• [1] Birk Y.: Protein proteinase inhibitors in food. Proceedings Euro Food Tox IV Conference, 22-24 Sept. 1994, Red. Kozłowska H., Fornal J., Zduńczyk Z., Olsztyn, 1994, 202.
• [2] Block G., Patterson B., Subar A.: Fruit, vegetables and cancer prevention: a review of the epidemiological evidence. Nutr. Cancer, 18, 1992, 1.
• [3] Ciska E., Martynia-Przybyszewska B., Kozłowska H.: Content of glucosinolates in cruciferous vegetables grown at the same site for two years under different climatic conditions. J. Agric. Food Chem., 48, 2000, 2862.
• [4] Crozier A., Lean M.E.J., McDonald M.S., Black C.: Quantitative analysis of the flavonoid content of commercial tomatoes, onions, lettuce, and celery. J. Agric. Food Chem., 45, 1998, 101.
• [5] Di Carlo G., Mascolo N., Izzo A.A., Capasso F.: Flavonoids: old and new aspects of a class of natural therapeutic drugs (minireview). Life Sciences, 56, 1999, 337.
• [6] Dillard C.J., German J.B.: Phytochemicals: nutraceuticals and human health. J. Sci. Food Agric., 80, 2000, 1744.
• [7] Doell B., Ebden C.J., Smith C.A.: Trypsin inhibitor activity of conventional foods which are part of the British diet and some soya products, Qual. Plant Foods Human Nutr., 31, 1981, 139.
• [8] Ellis R., Kelsay J.L., Reynolds R.D., Morris E.R., Moser R.B., Franzier C.W.: Phytate:zinc and phytate:calcium:zinc millimolar ratios in self selected diets of Americans, Asian Indians and Nepalese. J. Am. Diet. Ass., 87, 1987, 1043.
• [9] Fenwick G.R., Robert K., Heaney R.H., Mullin W.J.: Glucosinolates and their breakdown products in food and food plants. Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 18, 1983, 123.
• [10] Fox M.R.S., Tao S.-H.: Antinutritive effects of phytate and other phosphorylated derivates. Nutritional Toxicology, Vol. Ill, New York 1989.
• [11] Gelencser É., Hajós G., ZduńczykZ., Jędrychowskki L.: Content of lectins in respect to the level of protein and other antinutritional factors in Polish pea varieties. Pol. J. Food Nutr. Sci., 9/50, 2000, 91.
• [12] Harland B.F., Morris E.R.: Phytate: a good or a bad food components? Nutr. Res., 15, 1995, 773.
• [13] Hecht S.S.: Chemoprevention of cancer by isothiocyanates, modifiers of carcinogen metabolism. J. Nutr., 129, 1999, 768S.
• [14] Hiasa Y., Kitahori Y., Morimoto J., Konishi N., Nakaoka S., Nishioka H.: Carcinogenicity study in rats of phytic acid “Daiichi”, a natural food additive. Food Chem. Oxic., 30, 1992, 117.
• [15] Hollman P.C.H.: Evidence for health benefits of plant phenols: local or systemic effects? J. Sci. Food Agric., 81, 2001, 842.
• [16] Hollman P.C.H., Arts I.C.W.: Flavonols, flavones and flavanols - nature, occurrence and dietary burde (review). J. Sci. Food Agric., 80, 2000, 1081.
• [17] Jacobey H., Habergger R., Fritz D.: Gemiise ais Arzneipflanze, Sekundáře Pflanzenstoffe in Gemiise mit Bedeutung fur die menschliche Gesundheit. 2. Gemiise aus der Familie der Brassicaceae und der Familie der Apiaceae. Emähr. Umschau., 35, 1988, 275.
• [18] Kenedy A.R.: The Bowman-Birk inhibitor from soybeans as an anticancerogenic agent. Am. J. Clin. Nutr., 68, 1998, 1406S.
• [19] Kłoczko I., Rutkowski A.: Fityniany - pożyteczny czy szkodliwy składnik pożywienia. Post. Nauk Roi., 5, 1977, 107.
• [20] Liner I.E.: Implications of antinutritional components in soybean foods. Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 34, 1994,31.
• [21] Lisiewska Z.: Naturalne związki organiczne ograniczające wartość odżywczą niektórych warzyw. Post. Nauk Roi., 2, 1991, 69.
• [22] Michajlowski N.: Naturally occurring goitrogenes in foodstuffs and their role in the etiology of endenic goitre. Proceeding of Euro Food Tox II Interdisciplinary Conference on Natural Toxicants in Food. Institute of Toxicology, Swiss Federal Institute & University of Zurich, Swizerland, 1986, 25.
• [23] Morgan M.R.F., Fenwick G.R.: Natural foodbome toxicants. Lancet, 336, 1990, 1492.
• [24] Parr A.J., Bolwell G.P.: Phenols in the plant and in man. The potential for possible nutritional enhancement of the diet by modifying the phenols content or profile (review). J. Sci. Food Agric., 80, 2000, 985.
• [25] Pfaff G., Georg T., Muller W., Seppelt B., Boeing H., Lange R.: Der Kohlgemůseverzehr in Deutschland. Ergebnisse einer repräsentativen Erhebung in der Region Potsdam. Emahrungsforschung, 39, 1994,139.
• [26] Piskula M.K.: Niektóre czynniki wpływające na wchłanianie i metabolizm flawonoidów. Rozprawa habilitacyjna. Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, Olsztyn 2001.
• [27] Plaami S.: Myoinositol phosphates: analysis, content in foods and effects in nutrition. Lebensm.- Wiss. U. - Technol., 30, 1997, 633.
• [28] Rice-Evans C., Miller N.J.: Antioxidants - the case for fruits and vegetables in the diet. Br. Food J., 97, 1995, 35.
• [29] Rimbach G., Ingelmann J., Pallauf J.: Antinutritive and beneficial effects of dietary phytate. Akt. Ernahr. - Med., 19, 1994, 141.
• [30] Sandstrom B., Sandberg A.S.: Inhibitory effects of isolated inositol phosphates on zinc absorption. J. Trace Elem. Electrolytes Health Dis., 6, 1992, 99.
• [31] Santos-Buelga C., Scalbert A.: Proanthocyanidins and tannin-like compounds - nature, occurance, dietary intake and effects on nutrition and health (review). J. Sci. Food Agric., 80, 2000, 1094.
• [32] Shamsuddin A.M.: Inositol phosphates have novel anticancer function. J. Nutr., 125, 1995, 725S.
• [33] Sinha R., Caporaso N.: Diet, genetic susceptibility and human cancer etiology. J. Nutr., 129, 1999, 556S.
• [34] Steinmetz K.A., Potter J.D.: Vegetables, fruit and cancer. I. Epidemiology. Cancer Causes Control, 2, 1991,325.
• [35] Takaba K., Hirose M., Ogawa K., Hakoi K., Fukushima S.: Modification of N-butyl-N (4-hydroxybutyl) nitrosamine-initiated urinary bladder carcinogenesis in rats by phytic acid and its salts. Food Chem. Toxic., 32, 1994, 499.
• [36] Troll W., Lim J.S., Frankel K.: Food Phytochemicals for Cancer Prevention. II. Teas, Spices, and Herbs. Am. Chem. Soc., Washington DC, 1994, 116.
• [37] Vinson J.A.: Flavonoids in foods as in vitro and in vivo antioxidants. Adv. Exp. Med. Biol., 439, 1998, 151.
• [38] Verhoeven D.T.H., Verhagen H., Goldbohm R.A., van den Brandt P.A., Poppel G.: A review of mechanisms underlying anticarcinogenity by Brassica vegetables. Chem. Biol. Interact., 103, 1997, 19.
• [39] Wattenberg L.W.: Inhibition of carcinogenic effect of polycyclic hydrocarbons by benzyl isothiocyanate and related compounds. J. Natl. Cancer Inst., 58, 1977, 395.
• [40] Watzl B., Leitzmann C.: Bioaktive Substanzen in Lebensmitteln. Hippokrates Verlag Stuttgart, 1995.
• [41] Zduńczyk Z., Kozłowska H.: Daily consumption of selected secondary plant products in an average Polish diet. Lebensmittelchemie, 52, 1998,22.
• [42] Zduńczyk Z.: Znaczenie biologicznie aktywnych nieodżywczych składników diet w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym. Żywność. Technologia. Jakość, 4 (211, 1999, 63.