Ocena zimotrwałości, wczesności i porażenia przez rdzę brunatną i mączniaka prawdziwego mieszańców Aegilops juvenalis i Ae. ventricosa z Triticum aestivum i T. durum

• Autorzy: Prazak R.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of winterhardiness, earliness and infections with brown rust and powdery mildew in hybrids of Aegilops juvenalis and Ae. ventricosa with Triticum aestivum and T. durum

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W warunkach polowych badano zimotrwałość, wczesność oraz porażenie przez rdzę brunatną (Puccinia recondita f. sp. tritici) i mączniaka prawdziwego (Blumeria graminis f. sp. tritici) u czterech rodów mieszańcowych Aegilops juvenalis i Aegilops ventricosa z Triticum durum Desf. cv. Grandur i Triticum aestivum L. (cvs. Arda, Begra, Panda, linia CZR) oraz ich form rodzicielskich. Miarą zimotrwałości był procent roślin żywych na wiosnę. Wczesność określano na podstawie liczby dni od 1 maja do początku kłoszenia roślin. Ocenę porażenia przez choroby przeprowadzono po wykłoszeniu się roślin i fazie dojrzałości mlecznej. Przy ocenie porażenia roślin przez rdzę brunatną i mączniaka prawdziwego zastosowano 9-stopniową skalę graficzną (1 — największe porażenie, 9 — brak porażenia). Z przeprowadzonych badań wynika, że w warunkach klimatycznych Polski wschodniej mieszańce miały nieco gorszą zimotrwałość od pszenic i lepszą od gatunków Aegilops. Wśród mieszańców dobrą zimotrwałością charakteryzowały się rody (Ae. juvenalis × CZR 1406) × Begra i {[(Ae. juvenalis × CZR 1406) × CZR 1406] × Panda} × CZR 1406. Najwcześniej kłosiły się gatunki Aegilops, następnie formy mieszańcowe, a najpóźniej — pszenice. Rody mieszańcowe (Ae. juvenalis × CZR 1406) × Begra i {[(Ae. ventricosa × Grandur) × Panda] × Arda} × Arda były bardzo podatne na porażenie przez rdzę brunatną. Wysoką odpornością na rdzę brunatną wykazały się mieszańce [(Ae. ventricosa × Grandur) × Panda] × Panda i {[(Ae. juvenalis × CZR 1406) × CZR 1406] × Panda} × CZR 1406. Wszystkie rody mieszańcowe wykazały się dobrą odpornością na mączniaka prawdziwego. Najwyższą odporność na mączniaka prawdziwego odnotowano u mieszańca {[(Ae. ventricosa × Grandur) × Panda] × Arda} × Arda.

EN

Winterhardiness, earliness, resistance to brown rust (Puccinia recondita f. sp. triitici) and powdery mildew (Blumeria graminis f. sp. tritici) were evaluated, under field conditions, in four wide hybrid strains, together with their parental forms. The strains were derived from crosses of Aegilops juvenalis and Ae. ventricosa with Triticum aestivum (cvs. Arda, Begra, Panda, CZR 1406–1BL/1RS) and T. durum (cv. Grandur). The percentage of living plants in spring was a measure of winterhardiness. The earliness was determined by the number of days from May 1st to ear emergence. The diseases evaluation was performed at the stages of heading and milk maturity. Natural infections with brown rust and powdery mildew were evaluated using a nine-grades score (1 — most susceptible, 9 — completely resistant). From the conducted investigations it follows that in the climate conditions of eastern Poland the hybrids had a little lower winterhardiness than the CZR 1406 line and the Begra wheat cultivar, but they were more winter hardy than the Aegilops species. Among the hybrids, good winterhardiness showed the strains (Ae. juvenalis × CZR 1406) × Begra and {[(Ae. juvenalis × CZR 1406) × CZR 1406] × Panda} × CZR 1406. The earliest heading was observed in the Aegilops species, later — in the hybrid strains and the latest — in the wheat cultivars. The strains (Ae. juvenalis × CZR 1406) × Begra and {[( Ae. ventricosa × Grandur) × Panda] × Arda} × Arda were highly susceptible to brown rust. The hybrids [(Ae. ventricosa × Grandur) × Panda] × Panda and {[(Ae. juvenalis × CZR 1406) × CZR 1406] × Panda} × CZR 1406 showed high resistance to brown rust. All hybrid strains showed good resistance to powdery mildew. The highest resistance to the mildew was noted in the strain {[(Ae. ventricosa × Grandur) × Panda] × Arda} × Arda.

Słowa kluczowe

PL

Aegilops juvenalis; Aegilops ventricosa; Triticum aestivum; Triticum durum; Triticum; odmiany roslin; mieszance; zimotrwalosc; wczesnosc; rdza brunatna; maczniak prawdziwy; Blumeria graminis; choroby roslin; Puccinia recondita f.sp.tritici

EN

Aegilops juvenalis; Aegilops ventricosa; Triticum aestivum; Triticum durum; Triticum; plant cultivar; hybrid; winter hardiness; earliness; brown rust; powdery mildew; Blumeria graminis; plant disease; Puccinia recondita f.sp.tritici

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
• Rocznik: 2005
• Numer: 235
• Opis fizyczny: s.75-85,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Prazak R.

• Akademia Rolnicza, Lublin