PL
Podstawą badań było doświadczenie polowe prowadzone od 1974 r. na glebie płowej typowej. Doświadczenie obejmowało trzy obiekty nawożenia obornikiem oraz kontrola stosowane na tle czterech poziomów nawożenia azotem. Oceniono wpływ wieloletniego zróżnicowanego nawożenia na pobranie cynku przez rośliny oraz bilans tego składnika w 6 rotacji (1995-1998) 4-letniego zmianowania. Przy corocznym stosowaniu obornika z plonami roślin odprowadzano mniejsze ilości cynku niż na okresowym nawożeniu obornikiem oraz przy stosowaniu wyłącznie nawożenia mineralnego. Zwiększające się dawki azotu przyczyniały się do wzrostu pobrania cynku. W bilansie uwzględniono ilości cynku wprowadzone z obornikiem oraz ilość tego składnika odprowadzoną wraz z plonami czterech roślin. Cynk wnoszony z obornikiem zapewniał dodatnie saldo bilansu, malejące wraz ze wzrostem dawek N. Na nawożeniu wyłącznie mineralnym bilans Zn był ujemny. Cynk wnoszony z obornikiem zapewniał dodatnie saldo bilansu, malejące wraz ze wzrostem dawek N. Większe pobranie Zn na obiektach nawożonych obornikiem niż nienawożonych organicznie obserwowano jedynie w warunkach nie stosowania N mineralnego lub na najniższej jego dawce. Ilości Zn wprowadzane z 60 t obornika na 4-letnie zmianowanie były dwukrotnie większe niż pobrane z plonami roślin.
EN
The investigation was based on a field experiment carried out since 1974 on typical loessive soil. The experiment included three treatments of FYM application and control on the background of four of nitrogen fertilization levels. The investigations estimated the effect of different fertilization on zinc uptake by plants for 4 year rotation as well as the balance of this nutrient. At annual FYM application the uptake of zinc by yields was less in comparison with periodical FYM application as well as only mineral fertilization. Increase of the nitrogen fertilization increased zinc uptake by plants. The balance considered a sum of zinc supplied in FYM and removed by four-plant yields. The balance of zinc was negative under conditions of only mineral fertilization. The sum of zinc supplied with FYM secured positive balance, decreasing with N doses increased. The bigger zinc uptake on objects fertilized with FYM, in comparison to only mineral fertilization, was observed only under conditions without N fertilization as well as at the smallest nitrogen doses. The quantities of zinc supplied with 60 t FYM for 4 year crop rotation were twice higher than removed with the plant yields.