Płodozmlan i pestycydy jako czynniki integrowanej uprawy owsa

• Autorzy: Zawislak K , Adamiak E.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeanalizowano wyniki 5-letnich statycznych badań polowych nad wpływem płodozmianu i chemicznej ochrony roślin na wielkość, stabilność i strukturę plonu dwóch odmian owsa, Dragon i Rumak. Owies uprawiano w trzeciej rotacji 5-polowego płodozmianu: ziemniak (obornik) - owies - len włóknisty - żyto ozime — kukurydza oraz równolegle w 16-20-1etniej monokulturze. Stosowano trzy poziomy ochrony roślin: bez ochrony (obiekt kontrolny), z ochroną tylko herbicydami oraz z ochroną herbicydami i fungicydami nalistnymi, W płodozmianie, w porównaniu z monokulturą, średnie plony ziarna owsa odmiany Dragon zwiększyły sie o 21.1%, a odmiany Rumak o 28.9%. Efektywność poziomów ochrony roślin była mała i zależna od systemu ich następstwa. Herbicydy zastosowane w płodozmianie obniżyły plony ziarna obu odmian, odpowiednio o 4.1% i 3,0%. W monokulturze odmiany Dragon nie odegrały one żadnej roli, a u odmiany Rumak wpłynęły na zwiększenie plonu ziarna ledwo o 2.5%. Zastosowanie herbicydów wraz z fungicydami w płodozmianie obniżyło plon odmiany Dragon o 3.5%, a odmiany Rumak zwiększyło o 0.9%, natomiast w monokulturze zwiększyło odpowiednio o 4.9% i 6.5%. Wzrastający plon obu odmian owsa pod wpływem płodozmianu korespondował z wysokością źdźbeł, liczbą i masa ziarniaków z jednej wiechy oraz masą 1000 ziarn. Uprawa w płodozmianie zwiększyła stabilność jego plonowania. Największą uzyskano w obiektach nie chronionych chemicznie.

EN

A five-year field static experiment was conducted to study the effect of crop rotation and chemical crop protection on size, structure and stability of the yields of two oat cultivars - Dragon and Rumak. They were grown in the third rotation of the sequence: potato (f. manure) - oat - fiber flax - winter rye - maize, and in a porallely 16-20-year monoculture. Three crop protection levels were applied; 1) no protection (control), 2) herbicides only, and 3) herbicides plus spray fungicides foliarty applied. In crop rotation, compared with monoculture, the yields of cv. Dragon and cv. Rumak increased by 21.1% and 28.9%, respectively. The effect of crop protection was small and depended on the crop sequence. Herbicides in crop rotation decreased grain yields by 4.1% and 3.0% in cvs. Dragon and Rumak respectively. In monoculture there was no effect of herbicides on yield of cv. Dragon, but it was increased by 2.5% in cv. Rumak. The combination of herbicides and fungicides in crop rotation decreased the yield of cv. Dragon by 3.5% and cv. Rumak by 0.9%. This combination applied in monoculture increased yields of cvs. Dragon and Rumak by 4.9% and 6.5%, respectively. Yield increases in both cultivars in crop rotation corresponded with culm height, numbers and mass of kernels per panicle and mass of 1000 kernels. The growing of oat in crop rotation increases yield stability, and the highest values were obtained on objects not protected chemically.

Słowa kluczowe

PL

struktura plonu; fungicydy; herbicydy; ochrona roslin; uprawa roslin; owies; plony; plodozmian; stabilnosc plonowania

EN

crop structure; fungicide; herbicide; plant protection; plant cultivation; oat; crop; crop rotation; yielding stability

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Agricultura
• Rocznik: 1998
• Tom: 66
• Opis fizyczny: s.131-142,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zawislak K

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

autor

Adamiak E.

Bibliografia

• Adamiak J. 1982, Wpływ zmianowania i nawożenia na plonowanie owsa. Acta Univ, Agric. (Brno), Fac. Agron., 30 (3):21-25.
• Adamiak E., Zawiślak K. 1991. Fitocenozy chwastów owsa uprawianego w płodozmianie i w wieloletniej monokulturze. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn - VŠZ, Brno, Cz, II, 207-214.
• Adamiak J., Adamiak E, 1994. Reakcja owsa na udział zbóż w płodozmianie i na monokulturę, Zesz. Nauk. ATRw Bydgoszczy, Rol., 35: 53-60.
• Gąsiorowski H, (red.). 1995. Owies - chemia i technologia. PWRiL, Oddz. w Poznaniu.
• Głąba B. 1991. Dynamika populacji mątwików (Heteroderidae) w glebie pod różnymi gatunkami roślin w płodozmianie i w monokulturze. Cz. I. Zboża. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn - VŠZ, Brno, Cz. II, 127-131,
• Gonet J., Gonet Z. 1982. Wpływ częstotliwości uprawy jęczmienia jarego lub owsa na tym samym polu na plon ziarna i występowanie mątwika zbożowego (Heterodera avenae) w glebie. Pam, Puł., 77: 49-62.
• Gonet Z., Stadejek H., 1991. Plonowanie roślin w zmianowaniu oraz w okresowej i ciągłej monokulturze. Cz. I. Rośliny zbożowe. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn - VŠZ Brno, Cz. III, 189-195,
• Jelinowski S. 1979, Znaczenie i wartość przedplonowa owsa w zmianowaniu o dużym udziale zbóż. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 218: 133-139.
• Könnecke G, 1974. Zmianowanie (tlum. z języka niemieckiego). PWRiL, Warszawa.
• Kornobis S., Wolny S,, Wilski A. 1980. Wpływ zagęszczenia populacji Heterodera avenae Woll.w glebie na plon i masę roślin owsa. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 232: 9-17
• Krześlak S, 1990. Konkurencyjność uprawy żyta ozimego, jęczmienia jarego i owsa. Zesz. Probl, Post. Nauk Rol., 376: 149-155
• Krześlak S., Sadowski T., Nożyński A. 1991. Plonowanie owsa w płodozmianie o różnej koncentracji zbóż na glebie żytniej słabej. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn - VŠZ, Brno, Cz. III, 63-69.
• Krzymuski J. 1980. Próba optymalizacji struktury zasiewów zbóż. Pam. Puł., 72: 19-34,
• Krzymuski J. 1984. Ocena działania czynników plonowania zbóż. Zesz. Probl, Post. Nauk Rol., 305: 33-64.
• Kurowski T., Wojciechowska-Kot H., Skupska E. 1990, Wpływ monokultury na zdrowotność podstawy źdźbła owsa. Phytopath. Polonica, 11: 353-361.
• Kurowski T., Mikołajska J., Wojciechowska-Kot H., Zawiślak K,, Adamiak J., Adamiak E. 1991. Stan sanitarny owsa uprawianego w płodozmianach zbożowych i monokulturze. W: Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn -VŠZ, Brno, Cz. II, 57-61.
• Kuś J., Nawrocki S., Jelinowski S., Płoszyńska W. 1990. Studia nad możliwością udziału zbóż w strukturze zasiewów. I. Doświadczenia na glebach żytnich słabych. II. Doświadczenia na glebach żytnich bardzo dobrych. Pam. Pul., 97: 7-22, 23-38.
• Mucha S. 1979. Przyrodnicze podstawy rejonizacji owsa i żyta ozimego w Polsce. Zesz. Probl, Post. Nauk Rol., 224: 195-206.
• Niezgoda D., Pawlik J. 1990. Zmiany areału uprawy jęczmienia i owsa w gospodarstwach chłopskich różnej wielkości w latach 1964-1986. W: Efektywność czynników produkcji w gospodarstwach rolnych. Wyd. IUNG, R (27): 99-114.
• Niewiadomski W, 1980. Główne problemy teoretyczne specjalistycznych zmianowań. Zesz. Nauk. ART w Olszt., Rol., 29: 5-14.
• Niewiadomski W. 1995. Nauka o płodozmianach - stan i perspektywy. Post. Nauk Rot., 3: 127-138.
• Pawłowski F., Debyło S. 1988. Plonowanie i wartość przedplonowa owsa w zmianowaniach o różnej koncentracji zbóż. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 331: 101-109
• Ruszkowski M., Ruszkowska B., Siemion S., Uliński G., Witek T. 1971. Produkcyjność jęczmienia jarego i owsa w różnych warunkach siedliska. Pam. Puł., 44: 71-82.
• Truszkowska W., Chmurzyńska J. Czyrek A., Dorenda M., Dworzak B,, Kutrzeba M. 1983. Zagadnienie zgorzeli podstawy źdźbła owsa (Avena satiua L.) w świetle doświadczeń agrotechnicznych. Rocz. Nauk Rol., 13(1-2): 73-83.
• Wanic M., Nowicki J., Orzech K, 1996. Częstotliwość uprawy owsa w płodozmianie na glebie średniej. W: Czynniki agrotechniczne w rolnictwie zrównoważonym. Mat. Konf., PAN - -ART Olsztyn 27-28.06.1996, 122-129.
• Witek T. 1979. Wpływ jakości gleby na plonowanie roślin uprawnych. Zesz. Probl. Post, Nauk Rol., 224: 35-47.
• Zawiślak K, Tyburski J., Rychcik B. 1988. Tolerancja zbóż na wieloletni siew po sobie. Acta Univ, Agric. (Brno), Fac. Agron., 36 (2-4): 191-199.
• Zawiślak K, Sadowski T. 1992. The tolerance of cereals to continuous cultivation, Acta Acad, Agricult. Tech. Olst., Agricult., 55: 137-147,
• Zawiślak K. 1997. Regulacyjna funkcja płodozmianu wobec chwastów w agrofitocenozach zbóż. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricult, 64: 81-99.