PL
Genetycznie zmodyfikowane organizmy (GMO) są, jak dotąd, w Polsce uprawiane wyjątkowo. Jednak np. dopuszczona przez UE odmiana zmodyfikowanej kukurydzy Mon 810 zajmuje około 3 tys. ha, głównie na poletkach eksperymentalnych. W świetle rosnącej liczby zastrzeżeń wynikających z badań zagranicznych, a ukazujących negatywne konsekwencje niektórych takich upraw i pasz dla zwierząt hodowlanych oraz dzikich gatunków i naturalnych ekosystemów, proponuje się, aby w Polsce: a) wprowadzić moratorium na uwalnianie roślin GM do środowiska oraz zablokować import wytwarzanych z GMO pasz; b) wykorzystać ten okres na niezależne od koncernów biotechnologicznych polskie badania ewentualnych skutków GMO dla środowiska (zwłaszcza dla stanu gleb) oraz dla zdrowotności zwierząt. W naszym drobnomozaikowym krajobrazie rolniczym nie jest możliwe zachowanie odrębności upraw GMO od upraw tradycyjnych i ekologicznych, tak wrażliwych na „zanieczyszczenie genetyczne”. Wyniki zagraniczne sugerują, że zmodyfikowane transgeny mogą nawet przeniknąć do dzikich gatunków roślinnych, tworząc „superchwasty”, a nawet z czasem przedostać się w obręb rezerwatów przyrody i parków narodowych. Poważna redukcja krajowej różnorodności biologicznej jest więc zupełnie realna, co wspiera wymóg pilnego podjęcia badań nad możliwymi skutkami ubocznymi. Interdyscyplinarny program badawczy, wsparty finansowo przez Polską Akademię Nauk oraz Ministerstwo Rolnictwa i Ministerstwo Środowiska, powinien zostać rozpoczęty jak najszybciej. Dlatego około 15-letnie moratorium na uwalnianie kontrowersyjnych odmian GMO (tych z transgenem Bt i z odpornością na pestycydy) jest absolutną koniecznością
EN
As so far, GM plants in Poland are grown at large only exceptionally, e.g. Mon810 corn mostly experimentally on 3 thousand ha. In view of the controversies heard from abroad, concerning possible negative consequences for the wild species and natural ecosystems, here it is argued that Poland needs: (a) a moratorium on a release of GM crops into the country’s farmland and a blockade against any import of the GM-based feeds, (b) an independent domestic research on the possible environmental (chiefly in soil ecology) consequences of the GMO spread. Under Polish fine-grained farmland mosaics it is impossible to keep genetically modified and traditional crops of the same species permanently isolated. Our very dense rural population causes that a very fine-grained mosaic of crops appears especially vulnerable to “a genetic pollution” with modified strains of the cultivated plants. More than that, some biological data indicate, that modified transgens may even reach wild plant species, turning them into “superweeds”. With time they may invade even the nature reserves and national parks. Serious reduction of the country’s biodiversity seems quite realistic, which again, supports a need to start independent research of possible negative side-effects. Special interdisciplinary project, possibly supported financially by the Polish Academy of Sciences and two ministries of Agriculture and of Environment, should be started as soon as possible. To have time for own research a c. 15-year moratorium on the spread of GMO is urgently needed