Initial attempts at reintroducing the Peregrine Falcon Falco peregrinus to the Pieniny National Park [Poland]

• Autorzy: Bonczar Z

Warianty tytułu

PL

Pierwsze doswiadczenia w restytucji sokola wedrownego w Pieninskim Parku Narodowym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Work within a national programme for the reinstatement of the Peregrine Falcon Falco peregrinus peregrinus saw reintroduction attempts made in 1993 and 1994 in S Poland's Pieniny National Park. Use was made of an artificial nest resembling the rocky niches favoured by the species, but equipped with a feeding pipe and remotely-controlled cover via which the birds were released. Three males about 42 days old were provided by a German breeder, placed in the nest on June 16th 1993, and released 10 days later. Flying efficiency was seen to have improved within 2 weeks of release, and interest in delivered food had been lost completely by the 32nd day. Between March and June of 1994, two of the three reintroduced birds were noted in the release area, and even on the artificial nest from which two females were later released (after adaptation) on July 6th 1994. This release matched that of 1993 in achieving a successful first stage (to the time of independent hunting).

PL

W ramach realizacji ogólnopolskiego programu restytucji sokoła wędrownego Falco p. peregrinus przeprowadzono w latach 1993-94 pierwsze, pilotażowe akcje zasiedlenia Pienińskiego Parku Narodowego. Realizatorzy tej części programu - Katedra Zoologii i Ekologii AR w Krakowie, Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, Dyrekcja Pienińskiego Parku Narodowego oraz Zarząd Wojewódzki Polskiego Związku Łowieckiego w Krakowie postawili sobie za cel odtworzenie frakcji populacji sokoła wędrownego zakładającej gniazda na skałach. Wybór Pienin na miejsce pierwszych reintrodukcji podyktowany był optymalnymi warunkami przyrodniczo- prawnymi tego obszaru. Objęty jest on ochroną jako park narodowy zarówno po stronie polskiej jak i słowackiej i obejmuje powierzchnię ok. 5 tys. ha. Obecność urwisk i przepaści, a także licznych półek skalnych, na których gnieżdżą się: bocian czarny Ciconia nigra, kruk Corvus corax, stwarza warunki dla bytowania sokoła wędrownego. Ponadto budowany sztuczny zbiornik na Dunajcu, kontrowersyjny z innego punktu widzenia, wydaje się być korzystny dla tworzonej populacji sokołów. Stanowić będzie znaczne rozszerzenie bazy pokarmowej poprzez obecność ptaków wodnych będących ważnym elementem diety sokoła. Zasiedlenie oparto o system gniazda adaptacyjnego - będącego imitacją naturalnej wnęki skalnej - ulubionego miejsca gnieżdżenia się sokołów w skalistych górach. Sztuczne gniazdo umieszczono na urwisku skalnym w Dolinie Pienińskiego Potoku. Zaopatrzono go w system zdalnego otwierania klapy dla uwolnienia ptaków oraz rurę do podawania pokarmu. 16 czerwca 1993 roku w gnieździe umieszczono 3 samce będące darami od hodowcy z Niemiec, Kurta Kiliana. Ptaki - zaopatrzone w obrączki ornitologiczne w kolorze czerwonym - włożono do gniazda, gdy miały po ok. 42 dni. Po 10 dniach pobytu w gnieździe adaptacyjnym (w tym czasie pełniono całodobowe dyżury przy gnieździe) sokoły uwolniono. Obserwowano postępy w osiąganiu sprawności lotniczej w ciągu ok. 2 tygodni, a po 32 dniach od uwolnienia, gdy obserwowane ptaki nie pobierały wykładanego pokarmu, akcję uznano za zakończoną. W 1994 roku w kwietniu i maju obserwowano 2 z trzech reintrodukowanych sokołów w rejonie ich uwolnienia, a nawet siedzące przy gnieździe adaptacyjnym. 6 VII 1994 powtórzono reintrodukcję w tym samym miejscu, z użyciem tego samego gniazda, w czasie której uwolniono 2 samice. Podobnie jak w roku 1993 wstępna faza akcji (do rozpoczęcia samodzielnego polowania) powiodła się w pełni. Zamierzeniem docelowym w Pieninach jest prowadzenie akcji reintrodukcji przez 5 lat, lub do momentu stwierdzenia naturalnego lęgu sokoła wędrownego w tym rejonie, a następnie śledzenie losów populacji lęgowej.

Słowa kluczowe

PL

Pieninski Park Narodowy; ptaki; restytucja gatunku; Falco peregrinus; sokol wedrowny; ptaki drapiezne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 1995
• Tom: 30
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.79-82, bibliogr.

Twórcy

autor

Bonczar Z

• Akademia Rolnicza, Mickiewicza 24/28, 30-059 Krakow

Bibliografia

• Brüll H. 1977. Das Leben europäischer Greifvögel. Gustav Fischer Verl - Stuttgart. New York.
• Gerriets D., Saar Ch. 1985. Einfluss des Pestizide auf die Wildpopulationen und auf Gefangenschaft gehaltene Wanderfalken Falco peregrinus. Deut. Falkenorden 1985:31-36.
• Głowaciński Z. 1992. Polska czerwona księga zwierząt. PWRiL. Warszawa
• Kleinstäuber K. 1990 Die Wanderfalkenhorste der Sächsischen Schweiz 1929/30. Greifvogel und Falknerei 1990:48-51
• Mizera T., Sielicki J. 1995. The Peregrine Falcon Falco peregrinus in Poland - its situation and perspektives for reinstatment. Acta orn. 30:47-52.
• Ratcliffe D. 1980 The Peregrine Falcon. Poyser Ltd., Staffordshire
• Saar Ch., Trommer G., Hammer W. 1992. Wanderfalken - Auswilderungsbericht 1992. Greifvögel und Falknerei 1992:43-56.
• Tomiałojć L. 1990. Ptaki Polski rozmieszczenie i liczebność. PWN, Warszawa.
• Weaver G.D., Cade T.J. 1983. Falcon propagation. A Manual on Captive Breeding. The Peregrine Fund, Inc. Boise, Jdaho.
• Witkowski J. 1989. Breeding biology and ecology of the marsh harrier Circus aeruginosus in the Barycz Valley, Poland. Acta orn. 25:223-320.