PL
Celem badań było określenie: motywów skłaniających rolników do podejmowania inicjatyw w zakresie usług, rodzajów usług i źródeł ich finansowania oraz wpływ tych przedsięwzięć na sytuację finansową gospodarstw i lokalny rynek pracy. Badania przeprowadzono w 1992 roku metodą sondażu diagnostycznego z 355 rolnikami północno-wschodniej Polski. Usługi świadczyło 7% badanych rolników. Podejmowali oni więcej inicjatyw gospodarczych niż pozostali respondenci. Na jednego członka tej grupy przypadało średnio 1,59 przedsięwzięcia, podczas gdy średnia dla całej populacji wynosiła 1,40. Jednakże udział inicjatyw usługowych w strukturze podejmowanych inicjatyw był niski i wynosił 13%. Do podejmowania inicjatyw motywowała producentów chęć powiększenia dochodów (73%). Wynikała ona z pogarszającej się sytuacji ekonomicznej rolnictwa, charakteryzującej się spadkami dochodowości gospodarstw, w wyniku niekorzystnych relacji cenowych i trudności zbytu produkcji. W tej sytuacji zainteresowanie rolników skupiło się na działaniach, które by przynosiły zysk i nie wymagały większych nakładów. Stąd duże zainteresowanie usługowym wykonywaniem prac własnym sprzętem rolniczym i transportowym. Pierwszy z wymienionych rodzajów usług realizowało 45%, a drugi 42% respondentów świadczących usługi. Wprawdzie większość respondentów uznała, że zyski z podejmowanych przedsięwzięć usługowych są znaczne, należy stwierdzić, że przyrost dochodów z tego tytułu był średnio niższy niż wywołany sytuacją ekonomiczną spadek dochodów realnych ludności wiejskiej. Zatem podejmowane inicjatywy miały duże znaczenie w hamowaniu procesu ubożenia ludności rolniczej, a nie powodowały wzrostu zamożności tej grupy społecznej. Działalność usługowa, zwłaszcza w zakresie mechanizacji i transportu, prowadzona głównie przez właścicieli gospodarstw większych, służy lepszemu wykorzystaniu posiadanych zasobów.
EN
The objective of this study was to determine the motives of bringing farmers to undertake initiatives in various services. In 1992, using the questionaire method 355 farmers were interviewed in north-eastern Poland. Different kinds of services were rendered by 7% of the farmers studied. There were such the farmers who had undertaken more than one initiative. Genarally, however, the proportion of service activities in the total number of initiatives undertaken by farmers was low and amounted to 13%. The farmers were motivated to render services by the desire of increasing their incomes. The pressure was on those services which did not require additional inputs, e.g. performing of services with own agricultural equipment (45%) and the own transport equipment (42%).