Dzienne spozycie izomerow trans w polskiej racji pokarmowej

• Autorzy: Barylko-Pikielna N , Jacorzynski B. , Mielniczuk E. , Pawlicka M. , Daniewski M. , Kostyra E.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było oszacowanie aktualnego średniego dziennego spożycia izomerów trans KT w przeciętnej polskiej racji pokarmowej na podstawie oznaczenia jednolitą metodą składu kwasów tłuszczowych oraz zawartości izomerów trans tych kwasów w olejach i tłuszczach do smarowania pieczywa (margaryny, tłuszcze mieszane, masło) oraz tłuszczach kuchennych (do smażenia i pieczenia), a także w produktach zawierających te tłuszcze (ciastka, krakersy, czipsy, frytki i inne), jak również w produktach mleczarskich (sery) oraz w mięsie i wędlinach. Na podstawie szczegółowych wyników analiz obliczono średnie zawartości izomerów trans kwasów tłuszczowych dla poszczególnych grup produktów. Dane te „nałożono" na przeciętne dzienne spożycie tłuszczów z grup produktów żywnościowych według wyników badań budżetów gospodarstw domowych GUS za 1995 rok, przetworzonych przez Zakład Ekonomiki Wyżywienia IŻŻ. Stwierdzono, że aktualne średnie spożycie izomerów trans za 1995 rok wynosiło około 3,3 g/osobę/dzień. Przy założeniu, że we wszystkich tłuszczach przetworzonych występowałyby najwyższe stwierdzone analitycznie zawartości izomerów trans (tzw. „the worst case"), spożycie to wzrosłoby do około 6,9 g/osobę/dzień. Oszacowano również spożycie tych izomerów w populacji młodych kobiet z terenu Warszawy na podstawie danych o sposobie żywienia (3-dniowy zapis żywienia). Było ono nieco wyższe od średniego i wynosiło około 4,2g/osobę/dzień. Głównymi źródłami izomerów trans (ze względu na ich zawartość w produkcie lub ich grupie oraz wielkość spożycia) są margaryny i tłuszcze mieszane masło / margaryna - 61,7%, mleko i produkty mleczne (bez masła) - 13,4%, masło - 9,1%, wyroby ciastkarskie, pieczywo i wyroby cukiernicze (w tym produkty smażone) - 6,8% ogólnej ilości spożywanych KT trans. Inne grupy produktów jak np. mięso, drób i wędliny odgrywają mniejszą rolę w ogólnym ich spożyciu. Wśród kwasów tłuszczowych w konfiguracji trans ponad 80% stanowił kwas C18:1.

EN

The aim of this work was the assessment of mean daily intake of trans isomers in average polish daily diet based on uniform method of determination of composition of fatty acids and their trans isomers in cooking oils and spreads, shortenings as well as the products containing large amount of fat like chips, crackers, fries, cookies, dairy products (cheeses) and meats and smoked meats. On the base of detailed results of analysis the mean content of trans isomers was calculated for particular groups of products. Above results were confronted with average daily intake consumption of fats derived from different groups of products according to assessment of household budgets prepared by GUS for 1995 and transformed by Department of Economy of Human Nutrition of the Institute of Food and Nutrition. It was concluded, that mean consumption of trans isomers in 1995 was around 3.3 g/person/day. Assuming that in all industrially transformed fats the highest determined analytically amounts of trans isomers were present (the worst case) - the daily intake will not exceed 6.9 g/person/day. Additionally the consumption of trans isomers by young women of Warsaw region was calculated on the base of recording of all the food consumed during 3 day trial period. The results proved that daily intake of trans isomers was slightly higher than average - 4.2 g/person/day. The main source of trans isomers (taking into consideration their content in products, or group of products as well as consumption) are margarins and mixed fats (margarine/butter) - 61.7%, milk and milk products - 13.4%, butter - 9.1%, pastry and confectionery - 6.8%. The other groups of products such as meat, poultry and smoked meats are responsible in much less extent for total consumption of trans isomers. Among trans fatty acids above 80% are represented by C18:1.

Słowa kluczowe

PL

maslo; kwasy tluszczowe; Polska; spozycie zywnosci; tluszcze; sposob zywienia; calodzienne racje pokarmowe; izomery trans; margaryna; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 1998
• Tom: 25
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.28-46,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Barylko-Pikielna N

• Instytut Zywnosci i Zywienia, 02-903 Warszawa, ul.Powsinska 61-63

autor

Jacorzynski B.

autor

Mielniczuk E.

autor

Pawlicka M.

autor

Daniewski M.

autor

Kostyra E.

Bibliografia

• 1. Applewhite T.H., Hunter J.E.: Letters to the Editor and Authors' Responses.; - Enig M.G., Sampunga J., Keeney M., Atal S.; Response to Drs Applewhite and Hunter.; - De Villiers L.S.; Grundy S.H. - Hollub B.J.; - Kummerow F.A.; - Enig M.G., Sampugna J., Keeney M., Atal S.: Response to Drs. De Villiers, Grundy, Holub, and Kummerow; - Katan M.B.; - Enig M.G., Sampugna J., Keeney M., Atal S.: Response to Dr. Katan. J. Am. Coll. Nutr. 1991, 10, 5, 510.
• 2. Baryłko-Pikielna N., Mielniczuk E., Pawlicka M. i in.: Charakterystyka żywieniowa dostępnych na rynku produktów tłuszczowych. Kwartalny Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dietetyki 1996, 4, 17.
• 3. Baryłko-Pikielna N., Jacórzyński B., Mielniczuk E., i in.: Izomery trans kwasów tłuszczowych w żywności - aktualne problemy związane z oszacowaniem ich dziennego spożycia. Żyw. Człow. Metab. 1997, 24, 2, 74.
• 4. Boatella J., Rafecas M., Codony R.: Isomeric trans fatty acids in Spanish diet and their relationships with changes in fat intake patterns. Eur. J. Clin. Nutr., 1993, 47, Suppl. 1, S62.
• 5. Bolton-Smith C., Woodward M., Fenton S., et al.: Trans fatty acids in the Scotish diet. An assessment using a semi-quantitative food-frequency questionnaire. Brit. J. Nutr., 1995, 74, 5, 661.
• 6. British Nutrition Foundation Task Force. Trans Fatty Acids. London, July 1995.
• 7. Cieślak B., Grześkiewicz S., Obiedziński M.W. i in.: III Ogólnopolskie Seminarium Chromatograficzne, Toruń, 3-5 września 1996 (poster).
• 8. Enig M.G., Atal S., Keeney M., et al.: Isomeric Trans Fatty Acids in the U.S. Diet. J. Am. Coll. Nutr., 1990, 9, 5, 471.
• 9. Hunter J.E., Applewhite T.H.: Isomeric fatty acids in the US diet: levels and health perspectives. Am. J. Clin. Nutr., 1986, 44, 707.
• 10. Hunter J.E., Applewhite T.H.: Reassessment of trans fatty acid availability in the US diet. Am. J. Clin. Nutr., 1991, 54, 363.
• 11. Jakubowski A., Piłat K.: Cechy margaryn znajdujących się na rynku krajowym I. Cechy organoleptyczne. Tłuszcze Jadalne 1994, 24, 1, 32.
• 12. Jakubowski A., Piłat K., Grześkiewicz S.: Cechy margaryn na rynku polskim IV kw. 1992 - II kw. 1993. Cz. II Wartość biologiczno-żywieniowa. Tłuszcze Jadalne 1994, 24, 2, 31.
• 13. Jakubowski A., Piłat K., Grześkiewicz S.: Zagrożenia wartości biologiczno-żywieniowej tłuszczów przez procesy technologiczne ich wytwarzania. Tłuszcze Jadalne 1994, 24, 2, 10.
• 14. Jakubowski A.: Krajowa oferta tłuszczowa na tle wymogów dietetycznych. Kierunki pożądanych zmian. Materiały z konf. nauk. „Aktualne poglądy na rolę tłuszczów w profilaktyce zawałów serca". Warszawa, 8.05.1996.
• 15. Noakes M., Nestel P.J.: Trans fatty acids in the Australian diet. Food Australia 1994, 46, 3, 124.
• 16. Obiedziński M.W., Bartnikowska E., Cieślak B., i in.: Skład kwasów tłuszczowych i koncentracja steroli. Przem. Spoż., 1996, 50, 10, 13.
• 17. Pfalzgraf A., Timm M., Steinhart H.: Gehalte von trans-Fettsäuren in Lebensmitteln. Z. Ernährungswiss. 1994, 33, 1, 24.
• 18. Precht D., Molkentin J.: Trans fatty acids: Implications for health analytical methods, incidence in edible fats and intake. Die Nahrung 1995, 39, 5/6, 343.
• 19. Rutkowska U.: Wybrane metody badania składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa, PZWL 1981.
• 20. Steinhart H., Pfalzgraf A.: Aufnahme trans-isomerer Fettsäuren - Eine Abschätzung auf Basis der Daten der nationalen Verzehrsstudie 1991. Z. Ernährungswiss. 1991, 31, 3, 196.
• 21. Van Poppel G.: Assessment of trans fatty acid intake and relationship with risk factors for cardiovascular disease in European countries. The European Community Specific Programme for Research, Technological Development and Demonstration in the Field of Agriculture and Agro-industry, Including Fisheries, January 1994.
• 22. Ziemlański Ś., Budzyńska-Topolowska J.: Rola izomerów trans kwasów tłuszczowych w metabolizmie lipidów ze szczególnym uwzględnieniem układu krążenia. Czynniki Ryzyka 1995, nr 3/4/95/9/10/5.
• 23. Żegarska Z., Paszczyk B.: Kwasy tłuszczowe trans w tłuszczu mlekowym. Materiały z konf nauk. „Tłuszcz mlekowy w żywieniu człowieka". Olsztyn, 22-23 września 1995.