Rolnicy starsi wiekiem i ich gospodarstwa [wyniki ankiety IERiGZ z 1992 roku]

• Autorzy: Ostrowski L.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gospodarstwa rolników 60 letnich i starszych są ważne w polityce rolnej i społecznej wobec wsi, gdyż uczestniczą w rotacji pokoleń, wpływają na przemiany struktury agrarnej, a pewna ich cześć ma trudności dochodowe i socjalne. Z ankiety IERIGŻ wynika, że w latach 1988-1992 odsetek takich gospodarstw zmniejszył się z 24,4 do 15,5 %, a ich wewnętrzne zróżnicowanie wzrosło. Szybciej zmniejszał się udział rolników starszych wiekiem-kierowników gospodarstw w rodzinach dwu- i wielopokoleniowych, a wolniej gospodarujących samotnie, małżeństw bez dzieci oraz wdowców i wdów z dziećmi. Kierownicy trzech ostatnich wymienionych grup rodzin powiększają dystans w stosunku do ogółu gospodarstw chłopskich pod względem wieku (grupa coraz starsza), wykształcenia ogólnego i rolniczego. Gospodarstwa rolników starszych wiekiem z rodzin dwu- i wielopokoleniowych, a także wdowców i wdów z dorosłymi dziećmi nie różnią się od przeciętnych poziomem produkcyjności, dochodami i warunkami pracy. Natomiast gospodarstwa kierowane przez osoby samotne lub bezdzietne pary małżeńskie starsze wiekiem są słabsze o 1/3 niż przeciętne w kraju pod względem produkcyjnym, mają niskie dochody, relatywnie wysokie wydatki na usługi rolnicze i niskie wydatki na spożycie. Część tych rodzin żyje w biedzie i wymaga stałej pomocy krewnych, sąsiadów i służb socjalnych. Lata 1988 - 1992 charakteryzowały się ograniczaniem udziału w strukturze wsi gospodarstw rolników starszych wiekiem, do poziomu, który w perspektywie nie powinien przekraczać 10X gospodarstw chłopskich. Nawet przy tych korzystnych tendencjach połowa tej grupy rodzin będzie miała trudności ekonomiczno-produkcyjne i socjalne. Z tych względów gospodarstwa rolników starszych wiekiem powinny być przedmiotem stałej troski państwa (prawne i ekonomiczne instrumenty oddziaływania na rotację pokoleń) i samorządów lokalnych (pomoc społeczna).

RU

Хозяйства 60-летних и более пожилых земледельцев являются важным звеном в сельскохозяйственной и общественной политике по отношению к деревне, т.к. участвуют в ротации поколений и влияют на преобразования аграрной структуры, хотя некоторая их часть имеет доходные и социальные трудности. Из анкет ИЭСХиЛ вытекает, что в 1988- 1992гг. уд.вес таких хозяйств уменьшился с 24,4 до 15,5%, а их внутреннaя дифференциация увеличилась. Быстрее уменьшался уд.вес хозяйств земледельцев, складывающихся в двух и более поколений, а медленнее - хозяйничающих в одиночку, супругов без детей, а также вдовцов и в вдов с детьми. Руководители хозяйств 3-х последних вышеуказанных групп увеличивают дистанцию по отношению к общему числу индивидуальных хозяйств с точки зрения возраста (все более пожилая группа), а также общего и сельскохозяйственного образования. Хозяйства пожилых земледельцев из семей с двумя и более поколениями, а тaже вдовцов и вдов со взрослыми детьми не отличаются от средних хозяйств с точки зрения производительности, доходов и условий труда. Однако хозяйства, в которых хозяйствуют одинокие земледельцы или бездетные супруги в пожилом возрасте, имеют по сравнению со средними хозяйствами на 1/3 худшие производственные результаты, низшие доходы, сравнительно высокие затраты на сельскохозяйственные услуги и низшие расходы на потребление. Часть этих семей очень бедна и требует систематической помощи родственников, соседей и социальных служб. 1988-1992гг. характеризуются ограничением участия в структуре деревни хозяйств земледельцев в пожилом возрасте до уровня, который в перспективе не должен превышать 10% индивидуальных хозяйств. Даже при этих благоприятных тенденциях половина этой группы семей будет иметь экономическо-производственные и социальные трудности. В связи с этим хозяйства пожилых земледельцев должны быть предметом постоянной заботы государства (правовые и экономические инструменты воздействия на ротацию поколений) и местных самоуправлений (общественная помощь).

EN

Farms run by farmers of 60 and older are important from the viewpoint of agricultural and social policy for they take part in in the rotation of generationss and influence changes in agrarian structure. Some of them are faced with social and income difficulties. The results of the Institute of Agricultural and Food Economics questionnaire show that the share of such farms in total farms number declined from 24.4 percent to 15.5 percent in the years 1988-1992. In the same time their inner diversification increased. The share of old farmers - heads of farms was decreasing more rapidly in bi- and multi-generations' families, while the share of farms run by single people, childless families, and widows and widowers with children was falling in slower pace. Farm - heads of the three latest groups mentioned above become still older and outstanding comparing to the whole peasant farms as regards age, education and professional skills. Farms run by aged people in bi- and multi-generations' families as well as by widows and widowers having grown up children show no differences as far as productivity, income and labour conditions are concerned. On the other hand, farms run by single people alone and by childless couples have production results by one third worse than the average. They have low income, relatively high expenditures for agricultural services and low spendings for consumption. Some of them live in poverty and require continuous assistance from their relatives, neighbours or social service. The years 1988-1992 were characterized by more and more limited share of farms run by old people in the rural structure. In perspective This share should not exceed 10 percent. However, even in case of these positive tendencies a half of that group will face production and socio-economic difficulties. That is why farms run by aged farmers should be a subject of interest for the State (legal and economic measures infuencing the rotation of the generations) as well as for local selfgovernments ( social aid ).

Słowa kluczowe

PL

wyniki produkcyjne; rolnicy; gospodarstwa indywidualne; ludzie starzy; wyposazenie gospodarstw domowych; badania ankietowe; ludnosc wiejska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 1994
• Tom: 366
• Opis fizyczny: s.32,tab.

Twórcy

autor

Ostrowski L.