EN
Iridoids are natural monoterpenes with cyclopenta(c)pyrane structure, mainly distributed in Dicotyledones, encountered rather as glycosides than aglycones. They possess valuable and versatile biological activities and are applied in taxonomie and evolutionary studies. Over the last two decades, with the development of novel and sophisticated methods and techniques for isolation and analysis, the interest in these natural substances has been constantly increasing. In this presentation, an attempt is made to present separation methods, both classical (extraction, TLC, open column chromatography) and modern (VLC, Flash chromatography, LPLC, MPLC, HPLC, DCCC), widely applied in isolation, separation and analysis of iridoids. Each of the methods is illustrated with examples, including the experience of our laboratory.
PL
Iridoidy należą do naturalnych związków monoterpenowych o strukturze cyklopenta(c)piranowej i występują w roślinach dwuliściennych, głównie w postaci glikozydowej. Wykazują one różnoraką aktywność biologiczną oraz są wykorzystywane jako markery chemiczne w badaniach taksonomicznych i ewolucyjnych. W ostatnich dwóch dekadach nastąpił znaczny wzrost zainteresowania tymi związkami, spowodowany głównie szybkim rozwojem technik ich wyodrębniania i analizy. W prezentowanym referacie omówiono zarówno klasyczne (ekstrakcja, chromatografia cienkowarstwowa, niskociśnieniowa chromatografia kolumnowa) jak i bardziej nowoczesne (VLC, Flash chomatography, LPLC, MPLC, HPLC, DCCC) metody stosowane do wyodrębniania, rozdziału i analizy iridoidów. Przy omawianiu każdej z metod przedstawiono praktyczne przykłady zarówno literaturowe, jak i z własnych doświadczeń laboratoryjnych.