Zywienie w ekstremalnych warunkach klimatycznych

• Autorzy: Bertrandt J

Warianty tytułu

EN

Nutrition in extreme climate conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jednym z podstawowych czynników odgrywających bardzo ważną rolą w procesach adaptacyjnych do skrajnych warunków środowiska jest odpowiednia żywność i prawidłowy, dostosowany do warunków środowiskowych, sposób żywienia. Zalecenia dotyczące żywienia w środowisku gorącym obejmują stosowanie czteroposiłkowego modelu żywienia z przesunięciem obiadu na późniejsze godziny popołudniowe, a kolacji na godziny wieczorne, podczas gdy w porze południowej należy spożywać lekki posiłek z dużą ilością surówek, owoców i napojów. W warunkach klimatu gorącego należy zapewnić podaż odpowiednich ilości płynów. Aktualnie przyjmuje się, że potrzeby żywieniowe osób przebywających i pracujących w warunkach gorącego środowiska wymagają jedynie nieznacznego wzrostu wartości energetycznej dziennej racji pokarmowej. Podaż makroskładników w racji pokarmowej stosowanej w żywieniu osób w klimacie gorącym nie odbiega od ogólnie przyjętych zasad racjonalnego żywienia. Przyjmuje się, że normalnie stosowane racje pokarmowe z reguły pokrywają zapotrzebowanie człowieka przebywającego w środowisku gorącym na mikro- i makroelementy, z wyjątkiem pierwszych dni aklimatyzacji, gdzie zaleca się uzupełnianie, mogących wystąpić niedoborów sodu, poprzez dodatek do pożywienia lub napojów niewielkich ilości soli kuchennej. Wraz ze zwiększeniem wartości energetycznej racji pokarmowej zwiększeniu może ulegać zapotrzebowanie na witaminy z grupy B. W celu zmniejszenia niekorzystnego działania stresu cieplnego i przyspieszenia aklimatyzacji do środowiska gorącego podaż witaminy C powinna wynosić ok. 250mg/dobę. Biorąc pod uwagę niekorzystny wpływ zimnego środowiska na organizm człowieka należy stwierdzić, że osoby, które żyją lub wykonują pracę fizyczną w tym środowisku wymagają specjalnego sposobu żywienia. Powoduje ono wzrost zapotrzebowania człowieka na szereg zarówno makro-, jak i mikroskładników, a racje pokarmowe stosowane w żywieniu muszą niejednokrotnie dostarczać nie tylko znacznie większych ilości energii i makroskładników, ale także witamin i składników mineralnych, aniżeli przewidują to obowiązujące normy żywienia.

EN

One of the fundamental factors playing essential role in adaptation to extreme environmental conditions is adequate nutrition and proper, adjusted to the conditions, nutrition manner. Recommendations concerning nutrition in hot climate include use of four-meal nutrition pattern, where dinner is rescheduled to late afternoon hours, and supper to night hours, while a light meal consisted of salads, fruit and drinks should be eaten at noon. Adequate amounts of water and other drinks should be provided in hot climate. Currently, it is assumed that nutritional needs of people staying and working in hot climate require only slight increase of energy value of daily food rations. Macro elements consumption with food rations used for alimentation of people staying in hot climate do not diverge from the commonly accepted nutrition standards. It is assumed that standard food rations usually meet the requirements for micro and macro elements demanded by persons staying in hot climate, except for the first days of acclimatization, when possible sodium shortages should be supplemented by addition of small amounts of table salt to food and drinks. An increase of food ration's energy value may lead to increased demand for vitamins type B. In order to diminish unprofitable effects of heat stress and to accelerate acclimatization the vitamin C supply should amount to approx. 250mg/dobę. Taking into consideration unprofitable influence of cold climate on human organism it should be stated that people living or working in such conditions require special nutrition. Low temperatures cause increased demand for many, both macro and microelements, and food rations used for alimentation must deliver not only increased amounts of energy and macro elements but also vitamins and mineral elements, which exceed obligatory nutrition norms.

Słowa kluczowe

PL

warunki ekstremalne; potrzeby zywnosciowe; witaminy; mikroelementy; zywienie racjonalne; warunki klimatyczne; skladniki mineralne; makroelementy; sposob zywienia; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2007
• Tom: 34
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.22-35,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bertrandt J

• Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii, Warszawa

Bibliografia

• 1. Baker-Fulco C.J., Patron B.D., Montain S.J. Liebermann H.R.: Nutrition for health and performance, 2001. Nutritional guidance for military operations in temperate and extreme environments. Technical note TN-01/04, U.S. Army Research Institute of Environmental Medicine, Natick 2001.
• 2. Beauchamp G.K., Bernino M., Burke D., Engelman K.: Experimental sodium depletion and salt taste in normal human volunteers. Am. J. Clin. Nutr. 1990, 51, 881.
• 3. Beisel W.M., Goldman R.F., Joy R.J.: Metabolic balance studies during induced hipertermia in man. J. Appl. Physiol, 1968, 24, 1.
• 4. Bertrandt J.: Rola wody i składników mineralnych w żywieniu polskich żołnierzy pełniących służbę w warunkach klimatu gorącego. Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2005, s.l, 18.
• 5. Bertrandt J.: Zasady racjonalnego żywienia oraz nadzoru sanitarnohigienicznego nad żywnością i żywieniem w warunkach gorącego klimatu, w: Sanitarnohigieniczne i przeciwepidemiczne podstawy organizacji zabezpieczenia medycznego wojsk w klimacie tropikalnym. MON, Warszawa 2004, 243.
• 6. Brotherhood J.R.: Nutrition and sports performance. Sports Med. 1984, 1, 350.
• 7. Bugajska J.: Mechanizmy termoregulacji. w: Bugajska J., Cieślak R, Konarska M. i wsp.: Psychofizjologiczne problemy człowieka w środowisku pracy. CIOP, Warszawa 2001.
• 8. Burstein R., Epstein Y„ Coward A. i wsp.: Energy expenditure variations in soldiers performing military activities under cold and hot climate conditions. Military Medicine 1996, 161. 750.
• 9. Buskirk E.R.: Energetics and climate with emphasis on heat: A historical perspective, w: Nutritional needs in hot environments. National Academy Press, Washington 1993,97.
• 10. Carter III R., Cheuvront S.N., Young A.J., Sawka M.N.: Heat stress. Changes in body fluids and electrolytes, w: Mineral requirements for military personnel. The National Academies Press, Washington 2006, 315.
• 11. Clarkson P.M.: The effect of exercise and heat on vitamin requirements, w: Nutritional needs in hot environments. National Academy Press, Washington 1993, 137.
• 12. Freund B.J., Sawka N.: Influence of cold stress on human fluid balance, w: Nutritional needs in cold and high altitude environments. National Academy Press, Washington 1996, 161.
• 13. Frykman P.L., Harman E.A., Patton J.F i wsp. Effects of a world record unsupported ski trek across Greenland (The G2 expedition) on physical performance and body composition. USARIEM. Technical Report No T02-1, Natick 2001.
• 14. Gisolfi C.V.: Water requirements during exercise in the heat, w: Nutritional needs in hot environments. National Academy Press, Washington 1993, 87.
• 15. Greek B.G.: Heat as a factor in the perception of taste, smell and oral sensation. National Academy Press, Washington 1993, 173.
• 16. Hindson T.C.: Ascorbic acid status of Europeans resident in the tropic. Br. J. Nutr. 1970, 24, 801.
• 17. Hoygaard A.: Studies on the nutrition and pysio-pathology of Eskimos. Det norske videnskapsakademis skrifter. Mat. Naturv. Oslo 1941, Klasse no. 9.
• 18. Hoyt R.W, Butler M.J., DeLany J.P. i wsp.: Warfighter physiological status monitoring (WPMS): energy balance and thermal status during a 10-day cold weather US Marine Corps Infantry Officer Course field exercise. USARIEM. Technical Report No T02-02, Natick 2001.
• 19. Issekutz B., Rodahl K., Brikhead N.C.: Effect of severe cold stress on the nitrogen balance of men under different dietary conditions. J. Nutr. 1962, 78, 189.
• 20. Jones P.J., Jacobs I., Morris A., Ducharme M.B.: Adequacy of food rations for soldiers during an Arctic exercise measured by double labeled water. Journal of Applied Physiology, 1993, 75, 1790.
• 21. Jones P.J., Lee K.K. Macronutrient requirements for work in cold environments, w: Nutritional needs in cold and high altitude environments. National Academy Press, Washington 1996, 189.
• 22. Kierznikowicz B.: Klimat tropikalny. Wpływ wysokiej temperatury i wilgotności na zdrowie żołnierzy. Problemy aklimatyzacji, w: Sanitarnohigieniczne i przeciwepidemiczne podstawy organizacji zabezpieczenia medycznego wojsk w klimacie tropikalnym. MON, Warszawa 2004, 46.
• 23. King N., Muttier S.H., Roberts D.E.i wsp.: Nutrition and hydration status of soldiers consuming the 18 -man arctic tray pack ration module with either the meal, ready to eat or long life ration packet during cold weather field training exercise. Technical Report No. T4-92, USARIEM, Natick 1992.
• 24. Mariott B.M., Rosemont C.: Fluid replacement and heat stress: Proceedings of workshop. 2nd printing. The National Academy Press, Washington 1991, 311.
• 25. McBurney D.H., Collins V.B., Glanz L.M.: Temperature dependence of human taste response. Physiol. Behav. 1973, 11, 89.
• 26. McCarroll J.E., Goldman R.F., Denniston J.C.: Food intake and energy expenditure, w: Cold weather military training. Military Medicine 1979, 144, 606.
• 27. Mitchell H.H., Edman M.: Nutrition and climatic stress. Charles C. Thomas, Springfield 111 1951.
• 28. Reynolds R.D.: Effects of cold and altitude on vitamin and mineral requirements, w: Nutritional needs in cold and high altitude environments. National Academy Press, Washington 1996, 189.
• 29. Robinson S., Robinson A.H.: Chemical composition of sweat. Physiol. Rev. 1954, 34, 202.
• 30. Rose M.S., Carlson D.E.: Effects of a ration meals on body weight sustained field operation. Report No. T2-87, U.S. Army Research Institute of Environmental Medicine, Natick 1986.
• 31. Tharion W.J., Liebermann H.R., Montain S.J. i wsp.: Energy requirements of military personnel. Appetite 2005, 44, 47.
• 32. Tharion W.J., Cline A.D., Hotson D. i wsp.: Nutritional challenges for field feeding in a desert environment: use of the UGR and a supplemental carbohydrate beverage. Technical Report No. T97-9, USARIEM, Natick 1997.
• 33. Timmons B.A., Arauno J. Thomas T.R.: Fat utilization enhanced by exercise in a cold environment. Med. Sei. Sport Exerc. 1985, 17, 673.
• 34. Tipton K., Greek N.R., Haymes E.M., Waller M.: Zinc loss in sweat of athletes exercising in hot and neutral temperatures. Int. J. Sport Nutr. 1993, 3, 261.
• 35. Tucker L.G., Mickelsen O., Keys A.: The influence of sleep, work, diuresis, heat, acute starvation, thiamine intake and bed rest on human riboflavin excretion. J. Nutr. 1960, 72, 251.
• 36. Uselis J. Choroby z przegrzania, w: Kierst W. Kompendium klinicznej medycyny tropikalnej. PZWL, Warszawa 1969.
• 37. Vallenrand A.L., Jacobs I.: Rates of energy substrate utilization during human cold exposure. Eur. J. Apel. Physiol. 1989, 58, 873.
• 38. Verde T„ Shepard R.J., Corey P. Moore R.: Sweat composition in exercise and heat. J. Appl. Physiol. 1982, 53, 1540.
• 39.Visagie M.E. Du Plesis J.P., i wsp.: Changes in witamin A and C levels in balach maine workers. S. African Med. J. 1974, 48,2502.
• 40. Waller M.S., Haymes E.M: The effects of heat and exercise on sweat iron loss. Med. Sei. Exer. Sport 1996, 28: 197.
• 41. Welch B.E., Buskirk E.R., Iampietro P.F.: Relation of climate and temperature to food and water intake in man. Metabolism 1958, 7, 141.
• 42. Ziemiański S. Fizjologia gospodarki wodnej organizmu człowieka, w: Napoje w żywieniu. Konferencja Naukowo- Techniczna, Łódź 17-18.11.1988.