PL
Celem pracy było określenie pierwotnych źródeł infekcji brunatnej plamistości liści pszenicy i pszenżyta. W badaniach brano pod uwagę znaczenie morfy mejotycznej i mitotycznej oraz materiału siewnego. Rozwój owocników Pyrenophora tritici-repentis monitorowano w okresie wrzesień - czerwiec w trakcie trzech kolejnych lat 1998 - 2001 na źdźbłach pszenicy i pszenżyta. Proces morfogenezy owocników był rozciągnięty w czasie. Prototecja tworzyły się na jesieni, natomiast pierwsze dojrzałe pseudotecja w styczniu lub lutym. Masowe uwalnianie askospor obserwowano w kwietniu. Tworzenie się zarodników konidialnych, które mogą być źródłem infekcji pierwotnej, obserwowano na powierzchni pustych owocników oraz bezpośrednio na źdźbłach, w tym drugim przypadku zwłaszcza po intensywnych opadach deszczu. Źródłem patogena w nowym sezonie wegetacyjnym może być także materiał nasienny. Występowanie P. tritici-repentis stwierdzono we wszystkich testowanych próbach pszenicy i 84% próbach pszenżyta. Średni odsetek porażonych ziarniaków pszenicy i pszenżyta w odpowiadających sobie latach badań wynosił odpowiednio 13 i 7,5%.
EN
The aim of this studies was characteristic of the sources of primary infection for tan spot. During the period 1998 - 1991 the development of ascomata and conidimata of Pyrenophora tritici-repentis on naturally infected wheat and triticale straws was monitored. The process of pseudothecia formation was extending over the time. It started immediately after harvest and protothecia of the fungus was commonly occurred each year already in the fall. The first fruit bodies with maturated typical!y pigmented ascospores were observed in January 2001 and in February 1998 and 1999. The percentage of pseudothecia with maturate ascospores successively increased richening maximum in April when the massive liberation of spores from asci occurred. After the total ascospore release on surface of empty ascomata aroused conidiophores with conidia which mayaIso act as inoculum source. Moreover this type of sporulation was observed directly on over wintered cereals stems especially after prolonged period of rains.The present studies indicated also on infected by P. tritici-repentis wheat and triticale seeds as a source of inoculum for tan spot.