EN
Concentration and temperature effects upon the viscosity of aqueous solutions of various mono- (D-glucose, D-fructose, D-fucose, L-rhamnose) and di-sac- charides (sucrose, maltose, lactose) as well as some of their two-component blends were recognized. Intrinsic viscosities determined for these solutions provided an insight into such details of the structure of solutions as structure of mers and bulk of the sugar hydrates. Parameters of linear equations <ƞ> = a c + b where <ƞ> and c are reduced viscosity and concentration, respectively, were determined. Irrespective of temperature (20, 40 and 60°C) and composition, the viscosity of aqueous solutions of disaccharide blended with monosaccharide significantly increased with concentration. However, the resulting viscosities were always lower than these for corresponding aqueous disaccharide solutions and higher than these for aqueous monosaccharide solutions. Viscosity of aqueous solutions of disaccharide blends were practically concentration independent.
PL
Zbadano wpływ stężenia i temperatury na lepkość wodnych roztworów różnych mono- sacharydów (D-glukozy, D-fruktozy, D-fukozy i L-ramnozy) oraz disacharydów (sacharozy, maltozy i laktozy). Zbadano również wpływ tych czynników na lepkość wodnych roztworów mieszanin niektórych z powyższych sacharydów. Wyznaczenie lepkości granicznych (Tab. 1 i Rys. 1, 2, 3) pozwoliło ujawnić takie szczegóły budowy tych roztworów jak budowa meru i objętość hydratów sacharydów. Wyznaczono czułość lepkości wodnych roztworów poszczególnych sacharydów na wzrost stężenia wyznaczając parametry równania liniowego <ƞ> = a c + b, w którym <ƞ> jest lepkością zredukowaną, a c stężeniem. Tabela 2 oprócz tych danych opisuje też wpływ temperatury na lepkość wodnych roztworów sacharydów. Bez względu na temperaturę (20,40 i 60°C) i skład, lepkość wodnych roztworów disacharydów w mieszaninie z monosacharydami wyraźnie wzrastała ze stężeniem, zawsze jednak była mniejsza od lepkości wodnych roztworów czystych dwucukrów i wyższa od lepkości wodnych roztworów monocukrów (Tab. 3, Rys. 4 i 5). Lepkość wodnych roztworów mieszaniny dwu sacharydów była praktycznie niezależna od ich składu (Rys 6).