Okreslenie przepustowosci koryta potoku Czarna Woda

• Autorzy: Michalec B , Tarnawski M.

Warianty tytułu

EN

Determining the Czarna Woda stream channel conveyance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Potok Czarna Woda wielokrotnie powodował zatopienie terenów przyległych. Najbardziej dotkliwe w skutkach były powodzie z 1997 i 2001 roku. Potwierdziły istnienie dużego zagrożenia powodziowego, powodującego zatopienie doliny Czarnej Wody. Tereny te stanowią użytki zielone i orne oraz obszary wsi o linowej luźnej, zabudowie, zlokalizowanej wzdłuż górnego biegu koryta potoku i drogi. Wykazano, że w wydzielonych przekrojach poprzecznych koryta, na odcinku powyżej Łącka, przepływ brzegowy jest znacznie mniejszy od przepływu miarodajnego (Q1%), służącego wymiarowaniu koryt potoków. Przepływ miarodajny obliczono dla dwóch wydzielonych odcinków obliczeniowych. Podział ten został podyktowany silnie rozwiniętą siecią dopływów potoku Czarna Woda, wpływającą na znaczą zmianę wartości przepływów o określonym prawdopodobieństwie wzdłuż biegu potoku. W przeprowadzonej analizie przepustowości koryta potoku Czarna Woda uwzględniono istniejący stan koryta i wpływ zabudowy technicznej koryta oraz obiektów mostowych. W pierwszym wydzielonym odcinku przepływ miarodajny, wynoszący 41,1 m³·s⁻¹, mieści się w korycie potoku, a znajdujące się mosty nie wpływają na piętrzenie przepływu. Na drugim odcinku wyznaczono kilka przekrojów, których przepustowość jest mniejsza od przepływu miarodajnego tego odcinka, wynoszącego 60,3 m³·s⁻¹. Dodatkowo spiętrzenie wody miarodajnej trzema stopniami wodnymi wpływa na warunki przepływu wody w świetle dwóch mostów znajdujących się powyżej kaskady stopni. Mosty te, przepuszczając przepływ miarodajny 60,32 m³·s⁻¹ pod ciśnieniem, powodują spiętrzenie przepływu i wystąpienie wody z koryta. W dolnej części odcinka drugiego, powyżej Łącka, koryto na długości 450 m charakteryzuje się niskim prawym brzegiem, mieszcząc jedynie przepływ wynoszący zaledwie 19,28 m³·s⁻¹. Stwierdzono, że straty powodziowe w centrum Łącka spowodowane są nie tylko przez wody potoku, występujące ze żłobu biegnącego przez centrum miejscowości, ale także spływającymi wodami z zatopionych terenów doliny, położonych powyżej.

EN

Floods of 1997 and 2001 revealed a grave flood hazard for the areas located along the Czarna Woda stream. Intensive high bankfull fl ows cause flooding of the Czarna Woda valley. The areas are used as grasslands or arable lands and also constitute a loosely built up village localized along the upper course of the stream and road. In its lower part the stream fl ows through Łącko village to its outlet into the Dunajec River. As shown by an analysis, the stream overflowing in the sections above Łącko village occurs already at water flows lower than the reliable discharge Q1% used for dimensioning stream channels. In order to determine the stream conveyance, two measuring sections were designed for which reliable discharge was assessed, computed from the empirical Punzet formula for the Carpathian catchments. The analysis of the Czarna Woda Stream channel conveyance considered the actual state of the channel and the effect of technical development. There are seven bridges within the first section joining the settlements situated on the left bank with a municipality road running along the stream. There are five bridges within the second section.

Słowa kluczowe

PL

przeplyw wody; przepustowosc; mosty; potok Czarna Woda; potoki; koryta potokow

EN

bridge; Czarna Woda Stream; riverbed conveyance; stream; stream channel; water flow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
• Rocznik: 2007
• Tom: 06
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.49-57,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Michalec B

• Akademia Rolnicza, Al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Krakow

autor

Tarnawski M.

Bibliografia

• Dynowska I., Maciejewski M., 1991. Dorzecze górnej Wisły. Cz. I. PWN, Warszawa - Kraków.
• HEC-RAS, Hydraulic Reference Manual, 1997. ver. 2.0, US Army Corps of Engineers.
• Kubrak J., Nachlik E., 2003. Hydrauliczne podstawy obliczania przepustowości koryt rzecznych. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia z dnia 30 maja 2000 r. DzU nr 63, poz. 735. Zał. nr 1, rozdz. 2.4. Spiętrzenie przed mostem (http://www.abc.com. pl/serwis/du/2000/0735.htm).
• Sobota J., 1994. Hydraulika. T. II. Wydawnictwo AR, Wrocław.
• Światła mostów i przepustów. Zasady obliczeń z przykładami, 2000. Red. B. Utrysko. Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Wrocław - Żmigród.