Zroznicowanie struktur wodonosnych w dolinach rzecznych na Nizu Polskim i jego wplyw na warunki lokalizacji ujec i ochrone wod

• Autorzy: Falkowski T
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania geologiczne prowadzone w licznych dolinach rzecznych na obszarze Niżu Polskiego wykazują, że formy te mają często charakter poligeniczny. Ważnym czynnikiem genetycznym, kształtującym ich budowę geologiczną były procesy związane z wkraczaniem i zanikiem lądolodów skandynawskich. Rzeki wykorzystują na swoje doliny pozostałe po deglacjacji obniżenia wytopiskowe, tworzące ciągi jezior przepływowych. Występowanie w odcinkach pojeziornych dolin rzecznych słaboprzepuszczalnych utworów niealuwialnej genezy (jeziornych i zastoiskowych), a także obecność w podłożu dolin i w ich strefach krawędziowych zaburzeń układu warstw, związanych z glacjalną genezą odcinka doliny, może powodować utrudnienia w zasilaniu rzeki odpływem podziemnym. Złożoność procesów powstawania poligenicznego odcinka doliny jest także przyczyną zróżnicowania struktur wodonośnych w tych dolinach.

EN

Geological investigations of various river valleys on Polish Lowland showed their polygenic nature. The rivers adapted for their valleys numerous glacigenic melt-out depressions acting as overflow lakes, with filling by alluvial deposits, as well as low permeable lacustrine deposits, erosionally modelling sections between them. The non alluvial filling of valley sections and glaciogenic disturbances of substratum structures may significantly cause the dissimilarity of river valley underground feeding, and courses of underground water flow. There are also many different types of water bearing structures in polygenic river valley sections. Occurrence of erosion resistant deposits in valley sections between melt-out depressions stabilizes down-cutting in polygenic valleys.

Słowa kluczowe

PL

ochrona wod; ujecia wody; Niz Polski; doliny rzeczne; struktury wodonosne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 477
• Opis fizyczny: s.43-49,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Falkowski T

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Nowoursynowska 161, 02-787 Warszawa

Bibliografia

• Klimaszewski M. 1964. Geomorfologia. PWN, Warszawa: 468.
• Falkowski T. 1995. Schematy zasilania cieków wodami podziemnymi w świetle poligenezy dolin na Niżu. Współczesne problemy hydrogeologii t. VII, Kraków-Kry- nica: 251-257.
• Falkowski T. 1997. Diversification od conditions and interflow volumes in morphogenetic sections od valleys within the lowland on example of Toczna river. Annals of Warsaw Agricultural University - SGGW, Land Reclamation 28: 31-39.
• Falkowski T. 1999. Geologiczne warunki naturalnej stabilizacji pionowego układu koryta Wisły w Warszawie. Przegląd Naukowy Wydziału Melioracji i Inżynierii Środowiska, Warszawa: 129-136.
• Falkowski T. 2000. Deformation structures in the escarpment zones of the polygenic valleys from the Polish Lowlands and their influence on the circulation of groundwater. Annals of Warsaw Agricultural University - SGGW, Land Reclamation 30: 91-98.
• Falkowski E., Falkowski T., Falkowska E., Granacki W., Hoffman E., Kraużlis K., Myślińska E. 1992. Badania geologiczne doliny Supraśli dla ustalenia stref ochronnych ujęć wody dla aglomeracji miejskiej w Białymstoku oraz dla prognostycznych ocen wpływu gospodarczej działalności na wody podziemne. Archiwum Zakładu Prac Geologicznych dla Budownictwa, Warszawa, praca niepublikowana.
• Falkowski E., Falkowski T., Granacki W., Kraużlis K. 1996. Ekspertyza geologiczno-inżynierska dotycząca głębokości przeróbki aluwiów Odry i ich stopnia zagęszczenia oraz litologii stropu gruntów trudnorozmywalnych na odcinku koryta 663-681 km biegu rzeki, z uwzględnieniem granulometrii i cech geotechnicznych gruntów. Archiwum Zakładu Prac Geologicznych dla Budownictwa, Warszawa, praca niepublikowana.
• Falkowski E., Kraużlis K., Granacki W., Falkowski T., Jelitto J., Bagiński B., Lewińska A., Bartocha E., Bieganowski R., Krasnodębski T. 1987. Geologiczna morfogeneza koryta rzeki Wisły na odcinku km 684,0-720,0, poprzez pilotowe badania geologiczne możliwości występowania progów erozyjnych. Biuro Usług Konsultacyjnych, Warszawa, praca niepublikowana.
• Falkowski T., Wiencław E. 1988. Poligeniczne zbiorniki wód podziemnych w dolinie rzeki Nurzec. Materiały Ogólnopolskiego Sympozjum „Aktualne problemy hydrogeologii”, Sobieszewo; Cz. III: 15-24.
• Freeze H., Witherspoon R. 1967. Theoretical Analysis of Regional Groundwater Flow. Water Resources Research 3: 623-634.
• Macioszczyk T., Rodzoch A., Frączek E. 1993. Projektowanie stref ochronnych źródeł i ujęć wód podziemnych. Poradnik metodyczny. MOŚZNiL: 96 ss.
• Myślińska E., Falkowska E., Hoffman E., Stępień A. 1993. Lithology of soils in the Supraśl river valley (E Poland), and their ability to hold pollution. Geological Quaterly 37(3): 467-484.
• Skibniewski L. 1960. Anomalie przepływu Odry. Gospodarka Wodna 8(164): 348-350.