Odbudowa zwierciadla wody gruntowej na terenach pogorniczych Koninskiego Zaglebia Wegla Brunatnego

• Autorzy: Szafranski C , Stachowski P.

Warianty tytułu

EN

Reconstruction of groundwater on postmining grounds in Konin's opencast mine quarry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów i obserwacji terenowych kształtowania się zwierciadła wody gruntowej, w 6 piezometrach, zlokalizowanych na zwałowiskach wewnętrznych odkrywek: „Pątnów” i „Kazimierz Północ”, Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”, położonych w Regionie Wielkopolskim, w zasięgu mezoregionu 315.57 Pojezierza Kujawskiego. Trzy piezometry zlokalizowane są na doświadczalnych powierzchniach zwałowiska „Pątnów”, na których uprawiane przemiennie są: lucerna siewna, żyto ozime i pszenica ozima. Od jesieni 1992 roku, Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji AR, prowadzi w tych piezometrach comiesięczne pomiary stanu zwierciadła wody gruntowej. Kolejne trzy piezometry, położone są na powierzchniach doświadczalnych zwałowiska „Kazimierz Północ”, na których od 1998 roku, po zakończeniu rekultywacji technicznej, uprawia się przemiennie: lucernę, pszenicę ozimą i rzepak. Oceniono możliwości odbudowy zwierciadła wody gruntowej na terenach zwałowisk wewnętrznych, na których prowadzone były zabiegi rekultywacyjne, a obecnie obszary te użytkowane są rolniczo. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdziły różne tempo odbudowy zwierciadła wody gruntowej, po zaprzestaniu odwodnienia odkrywek, ich zezwałowaniu oraz w okresie prowadzenia rekultywacji rolniczej. W okresie prowadzenia rekultywacji rolniczej na zwałowisku „Pątnów”, poziom wody gruntowej podniósł się średnio o 2,1 m rocznie, podczas gdy na zwałowisku „Kazimierz Północ” w tym samym okresie zaobserwowano wzrost lustra wody średnio o 1,6 m rocznie. Badania wykazały również, że odbudowa pierwotnego zwierciadła wody gruntowej przebiega niezależnie od wielkości opadów atmosferycznych.

EN

The paper presents the results of tests and observations of the groundwater table dynamics in the 6th piezometers installed in the inner waste heap of „Pątnów” and „Kazimierz Północ” in the Konin`s Opencast Mine Quarry which are situated in the Wielkopolska Region (mezoregion 315.57 Kujawski Region). Three piezometers were installed in the experimental grounds of „Pątnów” and were alternatively cultivated with alfalfa, rye and wheat. From autumn 1992 the Department of Land Improvement, Environmental Development and Geodesy was in charge of monthly measures of the groundwater level in these piezometers. The next three piezometers were situated in the experimental grounds in the waste heap of „Kazimierz Północ” which from 1998, after the completion of technical recultivation, had been alternatively cultivated with alfalfa, winter wheat and winter rye. The purpose of this experiment was the estimation of the possibilities of reconstruction of the groundwater table in the inner wastes heaps where the recultivation took place and, at present, the farming is ongoing. The test results confirmed the different speeds of groundwater table reconstruction after stopping of drainage in the opencast mine, heaping up and during agriculture recultivation. During agriculture recultivation in the waste heap of „Pątnów”, the groundwater level increased an average by 2.1 meters annually whilst in the waste heap of „Kazimierz Północ” during the same period the increase of groundwater level was an the average 1.6 metres annually. The analysis also showed that the reconstruction of the original groundwater table is independent from the quantity of precipitations.

Słowa kluczowe

PL

tereny pogornicze; Koninskie Zaglebie Wegla Brunatnego; zwalowiska wewnetrzne; rekultywacja gruntow; rekultywacja rolnicza; wody gruntowe; zwierciadlo wody gruntowej; odbudowa; warunki meteorologiczne

EN

post-mining area; Konin Brown Coal Basin; dump; land reclamation; agricultural reclamation; ground water; groundwater table; meteorological condition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2007
• Tom: 519
• Opis fizyczny: s.309-317,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szafranski C

• Akademia Rolnicza, ul.Piatkowska 94, 61-648 Poznan

autor

Stachowski P.

Bibliografia

• GILEWSKA M. 1991. Rekultywacja biologiczna gruntów pogórniczych na przykładzie KWB „Konin”. Rocz. AR Poznań, Rozpr. Nauk. 211: 60 ss.
• KANIECKI A. 1991. Przemiany środowiska geograficznego obszaru Konin-Turek. Wyniki realizacji programu RR.II.14 w okresie 1986-1990. Wyd. Inst. Badań Czwartorz. UAM Poznań: 137-150.
• KLICH J., POLAK K. 1997. Problemy związane z odbudową stosunków wodnych na obszarach przekształconych przez kopalnie węgla brunatnego. Mat. Konf. Nauk. „Górnictwo odkrywkowe a ochrona środowiska - fakty i mity”. Wyd. AGH Kraków: 381-392.
• KONDRACKI J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno geograficzne. Wyd. PWN Warszawa: 339 ss.
• MAĆKOWIAK J., SIEKIELSKA T., GRADECKI D. 1998. Wpływ odwadniania złóż węgla brunatnego w rejonie konińskim na przypowierzchniowy poziom wodonośny. Biuletyn informacyjny porozumienia producentów węgla brunatnego 1(22): 3-6.
• STACHOWSKI P. 2004. Kształtowanie się zwierciadła wody gruntowej na zwałowisku wewnętrznym odkrywki „Pątnów”. Roczn. Glebozn. 2(LV): 385-395.
• SZAFRAŃSKI CZ., STACHOWSKI P. 1997. Skład granulometryczny i właściwości fizykowodne rekultywowanych gruntów pogórniczych. Rocz. AR Poznań 292, Ser. Melior. Inż. Środ. 18: 91-101.
• STACHOWSKI P., SZAFRAŃSKI CZ., KOZACZYK P. 2005. Właściwości fizyczne i wodne gruntów pogórniczych po rekultywacji technicznej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 506: 439-446.
• WASILEWSKI S. 1977. Ocena przydatności gruntów pogórniczych Zagłębia Konińskiego do rolniczej rekultywacji. Cz. 1. Właściwości gruntów pogórniczych. Arch. Ochr. Środ. 1: 57-79.
• POLSKA NORMA PN-R-04033 1998. Gleby i utwory mineralne - podział na frakcje i grupy granulometryczne. Wyd. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.