Zawartosc pierwiastkow metalicznych w glebach brunatnych oraz biowskaznikach roslinnych na wybranych stanowiskach w Swietokrzyskim Parku Narodowym

• Autorzy: Swiercz A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania gleb brunatnych oraz plech porostów, kory oraz igieł sosny przeprowadzono w latach 1998-2000 na stanowiskach znajdujących się w Świętokrzyskim Parku Narodowym. Ich celem było oznaczenie koncentracji pierwiastków w poszczególnych poziomach profili glebowych oraz w materiale roślinnym pobranych do badań w sąsiedztwie wykonanych odkrywek. Stwierdzono lokalne wzbogacenia podpoziomów glebowych w pierwiastki metaliczne. Zwraca uwagę podwyższona koncentracja: Ca, Cd, Cu, Mn, Pb, Zn w poziomie Ofh. Zawartość metali ciężkich w plechach H. physodes i igłach była typowa dla roślin i wielokrotnie niższa od stwierdzanej w glebach.

EN

Brown soils and some plant bioindicators - lichen thalii, pine bark and needles were studied since 1998-2000 on selected habitats of Świętkrzyski National Park. The study aimed at determination of metallic element contents in particular soil profile horizons as well as in the plant samples taken in the vicinity of exploration pits. Elevated levels of different element associations were found in some soil horizons. The Ofh subhorizon was characterized by the highest level of Ca, Cd, Cu, Mn, Pb, Zn. The contents of heavy metals in thalli of P. sylvestris lichen, pine bark and needles were typical for these plant materials and much lower than in investigated soils.

Słowa kluczowe

PL

mangan; zelazo; gleby brunatne; sod; zawartosc pierwiastkow; parki narodowe; kadm; potas; zawartosc metali ciezkich; olow; chrom; wapn; Swietokrzyski Park Narodowy; glin; cynk; magnez; bioindykatory; miedz

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2003
• Tom: 492
• Opis fizyczny: s.399-409,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Swiercz A

• Akademia Swietokrzyska, ul. Swietokrzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• Adamczyk B. 1985. Soils, w: Forest ecosystems in industrial regions. W. Grodziński, J. Weiner, P.F. Ecol. Stud. 49, Springer Velag: 11-16.
• Cieśla W., Dąbkowska-Naskręt H., Borowska K., Malczyk P., Długosz J., Jaworska H., Kędzia W., Zalewski W. 1994. Pierwiastki śladowe w glebach wybranych obszarów Pomorza i Kujaw. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 414: 63-70.
• Bróż E., Kapuściński R. 1990. Chronione i zagrożone gatunki roślin naczyniowych Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz projektowanego Zespołu Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich. Rocz. Świętokrz. 17: 107-133.
• Crock J.G., Severson R.C. 1980. Four reference soil and rock. Samples for measuring element availability in the Western Energy Regions. Geological Survey Circular: 841.
• Czarnowska K., Gworek B., Kozanecka T. 1983. Zawartość metali ciężkich w glebach i mchu Kampinoskiego Parku Narodowego, w: Wpływ działalności człowieka na środowisko glebowe w Kampinoskim Parku Narodowym. Wyd. SGGW-AR, Warszawa: 123-137.
• Czarnowska K., Konecka-Betley K. 1977. Wpływ zanieczyszczeń atmosfery na właściwości gleb i akumulację metali ciężkich w glebach i roślinach na terenie Warszawy. Człowiek i Środowisko 4: 73-90.
• Danielewicz W. 2000. Zbiorowiska roślinne, w: Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Praca zbiorowa pod red. S. Cieślińskiego, A. Kowalkowskiego. Świętokrzyski Park Narodowy. Bodzentyn-Kraków: 209-234.
• Grodzińska K. 1980. Zanieczyszczenie polskich parków narodowych metalami ciężkimi. Ochrona Przyrody 43: 9-27.
• Gworek B., Degórski M. 2000. Borówka (Vaccinium myrtillus) oraz igły sosny (Pinus sylvestris) wskaźnikami zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi w wybranych siedliskach borowych na obszarze Polski. Rocz. Glebozn. LI(l/2), Warszawa: 79-86.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydawn. Nauk. PWN, Warszawa: 398 ss.
• Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. IUNG, P(53), Puławy: 20 ss.
• Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Motowicka-Terelak T., Maliszewska-Kordybach B., Filipiak K., Krakowiak A., Pietruch Cz. 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka i WWA. PIOŚ, Inst. Uprawy Nawoż. i Glebozn. w Puławach. Bibl. Monitoringu Środow., Warszawa: 5-29.
• Konecka-Betley K., Czępińska-Kamińska D., Janowska E. 1994. Właściwości fizykochemiczne gleb w Kampinoskim Parku Narodowym (stan na rok 1991), w: Prognozowanie przemian właściwości gleb Kampinoskiego Parku Narodowego na tle innych komponentów środowiska przyrodniczego. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa: 17-70.
• Kowalkowski A. 2000. Gleby. Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Praca zbiorowa pod red. S. Cieślińskiego, A. Kowalkowskiego. Świętokrzyski Park Narodowy. Bodzentyn-Kraków: 169-196.
• Kowalkowski A., Jóźwiak M. 2000. Stan zanieczyszczenia powietrza. Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Praca zbiorowa pod red. S. Cieślińskiego, A. Kowalkowskiego. Świętokrzyski Park Narodowy. Bodzentyn-Kraków: 392-406.
• Kwasowski W., Chojnacki J., Okołowicz M., Kozanecka T. 2000. Metale ciężkie w glebach powierzchni wzorcowych (GPW) w Puszczy Białej. Rocz. Glebozn. LI(3/4), Warszawa: 85-95.
• Malczyk P., Kędzia W., Nowak M. 1996. Metale ciężkie w glebach miasta Bydgoszczy. Rocz. Glebozn. XLVII(3/4), Warszawa: 195-202.
• Malczyk P., Kędzia W. 1996. Metale ciężkie w glebach leśnych wzdłuż drogi wylotowej Bydgoszcz-Inowrocław. Rocz. Glebozn. XLVII(3/4), Warszawa: 203-211.
• Manninen S., Huttunen S. 1995. Scots pine needles as bioindicators of sulphur deposition. Can. J. For. Res. 25: 1559-1569.
• Manninen S., Huttunen S., Torvela H. 1991. Needle and lichen sulphur analyses on two industrial gradients. Water, Air, and Soil Pollution 59: 153-163.
• Migaszewski M.Z. 2000. Wykorzystanie wskaźników roślinnych do oceny zanieczyszczenia powietrza, w: Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Praca zbiorowa pod red. S. Cieślińskiego, A. Kowalkowskiego. Świętokrzyski Park Narodowy. Bodzentyn-Kraków: 441-453.
• Migaszewski M. Z., Gałuszka A., Świercz A., Kucharzyk J. 2001a. Element concentrations in soils and plant bioindicators in selected habitats of The Holy Cross MTS, Poland. Water, Air, and Soil Pollution 129, Kluwer Academic Publishers. Printed in the Netherlands: 369-386.
• Migaszewski Z. M., Gałuszka A., Świercz A., Kucharzyk J. 2001b. Badania geochemiczne w ekosystemach leśnych na przykładzie Gór Świętokrzyskich. Przegląd Geolog. 49(7): 621-626.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa: 178 ss.
• Prusinkiewicz Z., Pokojska U. 1989. Życie drzew w środowisku skażonym. Nasze drzewa leśne 21, PWN, Poznań: 223-243.
• Queirdo F., Valenta P., Stegen S., Breckle S.W. 1990. Heavy metal concentrations in oak wood growth rings from Taunus (Federal Republic of Germany) and the Valdivia (Chile) regions. Trees 4: 81-87.
• Świercz A. 2001. Wybrane właściwości fizykochemiczne oraz metale ciężkie w glebach brunatnych Świętokrzyskiego Parku Narodowego, w: Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego w Polsce. Bibl. Monitoringu Środow., Kielce: 389-400.
• Terelak H., Piotrowska M., Motowicka-Terelak T., Stuczyński T., Budzyńska K. 1995. Zawartość metali ciężkich i siarki w glebach użytków rolnych Polski oraz ich zanieczyszczenie tymi składnikami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 418: 45-60.