Kierunek wiatru jako czynnik determinujacy poziom imisji tlenku i ditlenku azotu

• Autorzy: Warminski K , Rogalski L
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym źródłem NOₓ (NO i NO₂) jest działalność człowieka (energetyka, transport), a w mniejszym stopniu procesy naturalne. Tlenek azotu powstaje w wysokich temperaturach, głównie w procesach spalania paliw. W atmosferze ulega on utlenianiu ozonem lub tlenem atmosferycznym do ditlenku azotu, a następnie do azotanów. Badania wykonano w okresie od 10.02. do 31.12.2005 r. wykorzystując stację monitoringu imisji zanieczyszczeń powietrza w Kortowie. Ciągły pomiar stężenia NO i NO₂ wykonywano analizatorem chemiluminescencyjnym MLU 200E (API-Teledyne, Inc. USA; dolny próg wykrywalności 0,4 ppb), a parametrów meteorologicznych zestawem firmy Laboratori di Strumentazione Industriale s.p.a. (Włochy). Największe stężenia NO₂ (rzędu 12 µg·m⁻³) w miesiącach zimowych notowano w przypadku wiatrów wiejących z kierunku lokalizacji niskiej emisji (kilka osiedli z paleniskami domowymi), natomiast w miesiącach letnich (6-7 µg·m⁻³) z centrum Olsztyna i najbliższej ulicy o znacznym ruchu samochodowym. Odmiennie kształtował się poziom NO w zależności od kierunku wiatru. W okresie zimowym nieutleniony jeszcze NO napływał z kierunku pobliskiej arterii komunikacyjnej oraz najbliższego osiedla domów jednorodzinnych. Z kolei latem prawie wyłącznie ze źródeł komunikacyjnych.

EN

The main source of NOₓ (NO i NO₂) is human activity (power engineering, transport). Natural processes play a much less important role. Nitrig oxide is produced at high temperatures, mainly during fuel combustion. In the atmosphere it is oxidized with ozone or atmospheric oxygen to nitrogen dioxide, and next to nitrates. The experiment was conducted over a period from February 10 to December 31, 2005, using data provided by the Ambient Air Quality Monitoring Station in Kortowo. Continuous measurement of the concentrations of NO and NO₂ was performed with a chemiluminescent analyzer MLU 200E (API-Teledyne, Inc. USA; lower detectable limit 0.4 ppb). Meteorological parameters were determined using a system manufactured by LSI s.p.a. (Italy). In the winter months the highest NO₂ concentration (approximately 12 µg·m⁻³) was recorded when the wind was blowing from the direction of a low emission location (several housing estates with domestic furnaces), whereas in the summer months (6-7 µg·m⁻³) - when the wind was blowing from the city center and the nearest street characterized by a high traffic density. The relationship between the NO level and the wind direction differed. In winter non-oxidized NO came from the nearby traffic artery and an estate of detached houses, while in summer - almost entirely from traffic pollutant sources.

Słowa kluczowe

PL

monitoring zanieczyszczen; tlenek azotu; zanieczyszczenia komunikacyjne; transport drogowy; wiatry; zanieczyszczenia powietrza; dwutlenek azotu; emisja zanieczyszczen; Olsztyn-Kortowo; kierunek wiatru

EN

pollution monitoring; nitrogen dioxide; traffic pollutant; road transport; wind; air pollutant; pollutant emission; Olsztyn city; wind direction

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 513
• Opis fizyczny: s.517-525,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Warminski K

• Katedra Ochrony Powietrza i Toksykologii Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-728 Olsztyn

autor

Rogalski L

• Katedra Ochrony Powietrza i Toksykologii Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-728 Olsztyn

Bibliografia

• Cheng S., Lam K.-C. 1998. An analysis of winds affecting air pollution concentrations in Hong Kong. Atm. Environ. 32: 2559-2567.
• Cogliani E. 2001. Air pollution forecast in cities by an air pollution index highly correlated with meteorological variables. Atm. Environ. 35: 2871-2877.
• Crutzen P.J., Lawrence M.G., Pöschl U. 1999. On the background photochemistry of tropospheric ozone. Tellus 51A-B: 123-146.
• Derwent R.G., Middleton D.R., Field R.A., Goldstone M.E., Lester J.N., Perry R. 1995. Analysis and interpretation of air quality data from an urban roadside location in central London over period from July 1991 to July 1992. Atm. Environ. 29: 923-946.
• EN 14211:2005. Ambient air quality. Standard method for the measurement of the concentration of nitrogen dioxide and nitrogen monoxide by chemiluminescence. European Standard. European Committee for Standardization.
• Gioś 2003. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża. Baza danych Inspekcji Ochrony Środowiska: http://www.gios.gov.pl/chemizm/
• Gus 2005. Ochrona środowiska. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa.
• Juda-Rezler K. 2000. Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko. Oficyna Wydawn. Politechniki Warszawskiej, Warszawa: 243 ss.
• Jun X., Min L., Lushi S., Jidong L., Xuexin S. 2000. Comparison of nitrogen oxide emissions from boilers for a wide range of coal qualities. Int. J. Therm. Sci. 39: 833-841.
• Malzahn E. 2002. Monitoring zagrożeń i zanieczyszczenia środowiska leśnego Puszczy Białowieskiej. Kosmos, 51(4): 435-441.
• Mazzeo N.A., Venegas L.E., Choren H. 2005. Analysis of NO, NO₂, O₃ and NOₓ concentrations measured at a green area of Buenos Aires City during wintertime. Atm. Environ. 39: 3055-3068.
• Nicholson J.P., Weston K.J., Fowler D. 2001. Modelling horizontal and vertical concentration profiles of ozone and oxides of nitrogen within high-latitude urban areas. Atm. Environ. 35: 2009-2022.
• Rogula W., Żeliński J. 2004. Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych do identyfikacji mechanizmów dominujących w rozprzestrzenianiu zanieczyszczeń powietrza. Ochr. Pow. Probl. Odp. 4: 129-139.
• Szklarczyk M. 2001. Ochrona atmosfery. Wydawn. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie: 155 ss.
• Winer A.M. 1986. Air pollution chemistry, w: Handbook of Air Pollution Analysis. Harrison R.M., Perry R. (Eds) Chapman and Hall, London, New York: 133-154.
• Yang C.-Y., Chang C.-C., Chuang H.-Y., Tsai S.-S., Wu T.-N., Ho C.-K. 2004. Relationship between air pollution and daily mortality in a subtropical city: Taipei, Taiwan. Eniron. Int. 30: 519-523.