Znaczenie starych lasow w procesie renaturalizacji runa lesnego w lasach wtornych pochodzenia porolnego

• Autorzy: Orczewska A

Warianty tytułu

EN

Importance of ancient forests in the process of renaturalisation of undergrowth in the woods of post-agricultural origin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stare lasy są znacznie bogatsze w stenotopowe gatunki leśne, niż młode lasy wtórne pochodzenia porolnego. Stąd też stare lasy uznaje się za ostoje flory leśnej. Gatunki typowo leśne dysponują bardzo słabymi mechanizmami rozprzestrzeniania swych diaspor, nieznaczną część zasobów przeznaczają na rozmnażanie generatywne, a ponadto nie tworzą trwałego banku nasion. Można traktować je zatem za wskaźnikowe dla starych lasów, gdyż ich występowanie w lasach wtórnego pochodzenia jest bardzo ograniczone. Wymienione cechy gatunków leśnych powodują, iż rekolonizacja lasów o charakterze porolnym przez tę grupę jest bardzo wolna, a jej warunkiem jest bezpośrednie sąsiedztwo starych lasów. Poszerzenie wiedzy z zakresu warunków ekologicznych, które przyczyniają się do rozwoju lasów porolnych o dużym bogactwie i różnorodności gatunkowej może być pomocne w planowaniu przyszłych zalesień na gruntach porolnych. Kraje Unii Europejskiej zobowiązane są bowiem do prowadzenia polityki leśnej, zgodnej w wytycznymi zawartymi w rezolucji przyjętej w Lizbonie, w 1998 roku. Jedno z kryteriów dotyczy konieczności utrzymania, ochrony i umożliwiania wzrostu różnorodności biologicznej w ekosystemach leśnych, zaś jednym z siedmiu wskaźników ilościowych bioróżnorodności jest udział gatunków wskaźnikowych starych lasów we florze leśnej. Wiedza ta może mieć znaczenie nie tylko dla praktyki ochrony przyrody, ale również dla praktyki leśnej, albowiem nadrzędnym celem współczesnej gospodarki leśnej jest umiejętne połączenie funkcji gospodarczej z funkcją ekologiczną i ochronną.

EN

Słowa kluczowe

PL

zalesianie; renaturalizacja; funkcje; drzewostany stare; grunty porolne; runo lesne; lasy porolne; lesnictwo

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2007
• Tom: 09
• Numer: 2-3[16] cz.2
• Opis fizyczny: s.356-369,fot.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Orczewska A

• Uniwersytet Slaski, Katowice

Bibliografia

• Bierzychudek P. 1982. Lifie histories and demography of shade-tolerant temperate forest herbs: a review. New Phytol. 90: 757–776.
• Bossuyt B. & Hermy M. 2000. Restoration of the understorey laer of recent forest bordering ancient forest. Appl. Veg. Sci. 3: 43–50.
• Bossuyt B., Herrmy M. & Deckers J. 1999. Migration of herbaceous plant species across ancient-recent forest ecotones in central Belgium. J. Ecol. 87: 628–638.
• Brunet J. & von Oheimb G. 1998. Migration of vascular plants to secondary woodlands in southern Sweden. J. Ecol. 86: 429–438.
• Dupré C. & Diekmann M. 2003. Differences in species richness and life-history traits between grazed and abandoned grasslands in southern Sweden. Ecography 24: 275–286.
• Dzwonko Z. 2001. Effect of proximity of ancient deciduous woodland on restoration of the field layer vegetation in a pine plantation. Ecography 24: 198–204.
• Dzwonko Z. & Loster S. 1989. Distribution of vascular plant species in small woodlands on the Western Carpathian foothills. Oikos 56: 77–86.
• Dzwonko Z. & Loster S. 1992. Species richness and seed dispersal to secondary woods in southern Poland. J. Biogeogr. 19: 195–204.
• Dzwonko Z., Loster S. 2001. Wskaźnikowe gatunki roślin starych lasów i ich znaczenie dla ochrony przyrody i kartografii roślinności. Typologia zbiorowisk i kartografia roślinności w Polsce. Prace Geogr. 178: 119–132.
• Faliński J.B. 1986. Vegetation dynamics in temperate lowland primeval forests. Geobotany. 8.
• Gorzelak A. 1999. Zalesianie terenów porolnych. IBL. Warszawa: 174.
• Góras P., Orczewska A. Species composition of the herb layer of spatially isolated post-agricultural pine plantations (w druku).
• Grime J.P. 1977. Evidence for the existence of three primary strategies in plants and its relevance to ecological and evolutionary theory. Am. Nat. 111: 1169–1194.
• Hermy M., Honnay O., Firbank L., Grashof-Bokdam C. & Lawesson J. 1999. An ecological comparison between ancient and recent riverine woodlands to the south of Burges (Flanders, Belgium). Vegetatio 44: 43–49.
• Jankowska-Błaszczuk M. & Grubb P.J. 1997. Soil seed banks in primary and secondary deciduous forest in Białowieża, Poland. Seed Sci. Res. 7: 281–292.
• Matlack R. 1994. Plant species migration in mixed-history forest landscape in Eastern North America. Ecology 75: 1491–1502.
• McIntyre S., Lavorel S. & Tremont R.M. 1995. Plant life-history attributes: their relationship to disturbance response in herbaceous vegetation. J. Ecol. 83: 31–44.
• Orczewska A. 2003. Postglacjalna historia lasów południowej Opolszczyzny. Natura Silesiae Superioris 7: 79–88.
• Orczewska A., Fernes M. 2006. Life history traits as tools in understanding the distribution patterns of herb layer plants in forests of different history (continuity of habitat) and disturbance level. Scripta Facultatis Rerum Naturalium Universitatis Ostraviensis: 21–27.
• Peterken G. 1977. Habitat conservation priorites in British and European woodlands. Biological Conservation 11: 223–236.
• Peterken G. & Game M. 1984. Historical factors affecting the number and distribution of vascular plant species in the woodlands of Central Lincolnshire. J. Ecol. 72: 155–182.
• Petersen P.M. 1994. Flora, vegetation, and soil in broadleaved ancient and planted woodland, and scrub on Røsnæs, Denmark. Nord. J. Bot. 14: 693–709.
• Rackham O. 1980. Ancient woodland, its history, vegetation and uses in England. Edward Arnold, London: 406.
• Wulf M. 1997. Plant species as indicators of ancient woodland in northwestern Germany. J. Veg. Scie. 8: 635–642.
• Wulf M. 2003a. Forest policy in the EU and its influence on the plant diversity of woodlands. J. Environ. Manag. 67: 15–25.
• Wulf M. 2003b. Preference of plant species for woodlands with different habitat continuities. Flora 198: 444–460.
• www.fao.org
• www.mcpfe.org/resolutions/lisbon