Wplyw roznych sposobow konserwacji gleby na jakosc wod gruntowych. Czesc II. Koncentracja azotu, fosforu i potasu

• Autorzy: Koc J , Szymczyk S. , Wojnowska T. , Szyperek U. , Skwierawski A. , Ignaczak S. , Sienkiewicz S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1997 - 2001 w Knopinie k. Olsztyna realizowano badania nad wpływem sposobu konserwacji gleby na zanieczyszczenie wód gruntowych azotem, fosforem i potasem. Wody gruntowe pobierano z 6 obiektów, w tym 4 zróżnicowane rodzajem obsiewu: rutwica wschodnia (Galega orientalis Lam.) w siewie czystym, rutwica wschodnia (Galega orientalis Lam.) ze stokłosą bezostną (Bromus inermis Leyss.), koniczyna biała (Trifolium repens L.) ze stokłosą bezostną (Bromus inermis Leyss.) i jednoroczne rośliny pastewne oraz dwa porównawcze: odłóg i ugór czarny. Stwierdzono znaczne zróżnicowanie wymycia azotu do wód gruntowych w zależności od rodzaju obsiewu. Największe przemieszczanie analizowanych form azotu z gleb do wód gruntowych stwierdzono na odłogu klasycznym - N-NO₂, ugorze czarnym - N-NO₃ i na obiekcie obsianym koniczyną ze stokłosą bezostną - N-NH₄. Wystąpiła wyraźna sezonowość stężenia związków azotu w wodach gruntowych. Najniższe zanieczyszczenie związkami azotu stwierdzono wiosną, natomiast najwyższe jesienią (N-NO₂, N-NH₄) i latem (N-NO₃). Największe straty i zanieczyszczenie wód gruntowych fosforem wystąpiły na obiektach obsianych mieszanką koniczyny białej ze stokłosą bezostną i rutwicą w czystym siewie, natomiast potasu i P-PO₄ w wariancie z rutwicą w czystym siewie. Ponadto stwierdzono wyraźny wzrost zanieczyszczenia wód jesienią (związki fosforu) i latem (potas).

EN

The research on the effect of soil conservation on the ground water pollution with nitrogen, phosphorus and potassium was conducted in the years 1997 - 2001 in Knopin near Olsztyn. Ground water was collected from 6 objects. Four of them were different with respect to the way of soil sowing: goat’s rue (Galega orientalis Lam.), goat’s rue (Galega orientalis Lam.) with brome grass (Bromus inermis Leyss.), white clover (Trifolium repens L.) with brome grass (Brom us inermis Leyss.), and one-year fodder plants. Abandon land and bare fallow were taken as the control group. A significant differentation in nitrogen leaching due to the type of sowing was found. The most intensive was movement of analysed mineral forms of nitrogen from soil to ground water: in abandon land - N-NO₂, bare fallow - N- NO₃ and the object sown with white clover with brome grass - N-NH₄. The distinct changes in nitrogen forms content in ground water occurred in different seasons of the year. The least pollution with nitrogen compounds was found in spring, whereas the highest - in autumn (N-NO₂, N-NH₄) and summer (N-NO₃). The highest losses of phosphorus and water pollution with phosphorus were in the objects sown with white clover with brome grass and goat's rue whereas the highest potassium and P-PO₄ losses were in variant with goat’s rue. Moreover, the distinct increase in water pollution was found in autumn (phosphorus compounds) and in summer (potassium).

Słowa kluczowe

PL

ugor czarny; ugor obsiany; gleby; azot; nawozenie; potas; fosfor; koncentracja pierwiastkow; wody gruntowe; odlogi

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2002
• Tom: 484
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.265-274,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Koc J

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lozdki 2, 10-719 Olsztyn

autor

Szymczyk S.

autor

Wojnowska T.

autor

Szyperek U.

autor

Skwierawski A.

autor

Ignaczak S.

autor

Sienkiewicz S.

Bibliografia

• Błaszczyk T., Macioszczykowa A. 1993. Klasyfikacja jakości zwykłych wód podziemnych dla potrzeb monitoringu środowiska. Bibl. Monit. Śród. Warszawa 1993: 6 ss.
• Harasimowicz-Herman G., Ignaczak S., Andrzejewska J., Krasicka-Korczyńska E., Wojnowska T., Koc J., Sienkiewicz S., Szymczyk S. 1998. Systemy konserwacji gleby odłogowanej - potencjalna produkcyjność ugoru obsianego w pierwszym roku. Bibl. Fragm. Agronom. 5: 213 - 223.
• Ignaczak S. 1998. Systemy konserwacji gleby odłogowanej - zmiany temperatury, wilgotności i zasolenia różnych warstw. Bibl. Fragm. Agronom. 5: 225 - 237.
• Igras J. 2001. Fosfor w wodach gruntowych w Polsce. Prace Nauk. AE Wrocław, w: Chemia. Związki w chemii, rolnictwie i medycynie. Prace Nauk. AE Wrocław 888: 86 - 97.
• Koc J. 1998. Badania nad przemieszczaniem fosforu do wód w środowisku rolniczym, w: Chemia. Związki w chemii, rolnictwie i medycynie. Prace Nauk. AE Wrocław 792: 84 - 91.
• Koc J., Szymczyk S., Procyk Z. 1999. Czynniki kształtujące wymywanie azotu, fosforu i potasu z gleb uprawnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 467: 119 - 125.
• Koc J., Szymczyk S., Wojnowska T., Szyperek U., Skwierawski A., Ignaczak S. 2002. Wpływ różnych sposobów konserwacji gleby na jakość wód gruntowych. Cz. I. Ogólne wskaźniki zanieczyszczeń wód. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 484: 255 - 263.
• Różkowski J. 1999. Przeobrażenia chemizmu wód podziemnych drenowanych źródłami w obszarach krasowych Wyżyny Krakowskiej, w: Źródła Polski, stan badań, monitoring i ochrona. WSP Olsztyn: 179 - 186.
• Sapek A. 1998. Udział azotu z opadu atmosferycznego w zanieczyszczeniu zasobów wody. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 458: 485 - 494.
• Sienkiewicz S., Koc J., Wojnowska T., Ignaczak S., Szymczyk S. 1998. Wpływ różnych sposobów użytkowania gleb wyłączonych z intensywnej uprawy na mineralizację azotu. Bibl. Fragm. Agronom. 5: 239 - 247.
• Spychaj-Fabisiak E., Murawska B., Janowiak J. 2001. Wpływ czynników antropogenicznych na wymywanie związków azotu mineralnego z gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 476: 311 - 317.
• Terlikowska K. 1996. Wpływ koniczyny białej w runi łąkowej na wymywanie azotu mineralnego do wody gruntowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440: 381 - 386.