Polskie regiony graniczne przed bramami Unii Europejskiej.

• Autorzy: Sumien T
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest oparty na szeroko zakrojonym Problemie Badawczym IGPiK pt. „Proces dochodzenia do Unii Europejskiej granicznych regionów polskich", opracowanym w 6 zadaniach badawczych i kierowanych przez autora niniejszego artykułu, w cyklu badawczym 2000-2001 - w ramach działalności statutowej Instytutu dotowanej przez KBN. Głównym celem aplikacyjnym było badawcze określenie stopnia zbliżenia i oddalenia 11 granicznych regionów polskich, w stosunku do średnich standardów porównawczych unijnych regionów. Sześć zadań badawczych tworzyły w syntezie wzajemne współzależności i komplementarność, rozszerzenia i tematyczne zawężenia, jak również pogłębienia i uproszczenia ich treści. Obecna sytuacja wyjściowa polskich regionów jest różnie oceniana, zależnie od zmiennych nastrojów i nacisków Brukseli. Symptomatyczny jest wzrost w Polsce nastrojów eu- rosceptycznych, w miarę ujawniania rzeczywistych zamiarów Unii wobec krajów kandydujących, szczególnie niegodziwych w sektorze rolnictwa. Autor przedstawia w dużym skrócie wyniki badań i identyfikacji podobieństw i dużych kontrastów w rzeczywistości 2001 roku 11 regionów granicznych Polski i 206 regionów Unii Europejskiej, z nadzieją częściowego wypełnienia dużej luki informacyjnej występującej w Polsce na te tematy. Ludność regionów unijnych liczy ok. 10- krotnie więcej ludności niż regionów polskich, tj. ok. 374 mln. Być może od 2004r. ludność UE wzrośnie o 105 mln do ok. 480 mln po przyjęciu 10-12 krajów kandydujących z grupy CEE (Europa Centralna i Wschodnia). Ludność Unii zamieszkuje w 206 statystycznych regionach NUTS-2, co oznacza akronim francuski „nomenklatura terytorialnych jednostek dla statystyki". Jednostki NUTS od 1 do 5 stanowią różne poziomy geograficznej dezagregacji obszarów o różnej wielkości i liczbie ludności, które dysponują pełnym zakresem danych statystycznych. Polskie regiony w liczbie 16, w tym 11 granicznych, odpowiadają NUTS-2 (nowe województwa). W dalszej części syntezy przedstawiono zwięzłą (compact) typologię regionów europejskich i polskich, specyfikę granicznych regionów, strukturę administracyjną regionów UE i Polski. Ważnym tematem opracowania były gospodarcze zróżnicowania regionów unijnych i polskich. W tych porównaniach polski PKB p.c. w stosunku do unijnego jest zbyt niski, tj. tylko 40% średniego produktu. Polskie rolnictwo stanowi specyficzny problem do rozwiązania w okresie co najmniej 10-15 lat. Zalecenia European Perspective of the Spatial Development były przedmiotem porównawczej analizy na tle rozwijającego się światowego globalizmu. Porównania standardów krajów unijnych i Polski w infrastrukturze technicznej i społecznej wykazały dobry in relative forms stan w regionach polskich. Można stwierdzić, że regiony polskie nie odbiegają od regionów greckich, portugalskich czy hiszpańskich. Analizy sektorowych polityk UE potwierdziły trudności w zrozumieniu antyrynkowej wspólnej polityki rynkowej - CAP oraz istotną rolę funduszy strukturalnych.Wg raportu Baldwina dla Rady Europejskiej przy średnim tempie wzrostu 5% kraje : CEE (Central and East Europe) mogą przekroczyć próg (threshold) 75% średniego PKB Unii za 30 lat. Polskie graniczne regiony pod względem dojścia do standardów UE dzielą się na trzy grupy: najbardziej zaawansowana - regiony zachodnie, średnio - regiony południowe i najmniej zaawansowana - regiony wschodnie.

EN

The article is based on the widely conceived Research Problem IPPME "Process of approaching to the European Union the Polish border regions", worked out in the 6 research tasks and directed by the author of the hereby article, in the research cycle 2000-2001 in the frames of the statutory activities of the Institute granted by the Committee of Scientific Research. The main application objective was the reearch definition of the approaching and the distance of 11 border Polish regions in a relation to the average comparative standards in the Union regions. The six research tasks created in the synthesis the mutual correlations and complementary features, spreading and subjective confinements, as well increased knowledge and simplifications of their contents. The present starting situation of the Polish regions is differently evaluated, dependent on the changing moods and pressures of Brussels. The symptomatic is the rise of the euroscepti- cal moods in Poland, as the real intensions of the Union against the candidate countries, especially ignoble in the sector of agriculture. The author presents in a large shortening the results of examinations and identification ofsimilarities and big contrasts in the reality of 2001 the 11 border regions of Poland and 206 regions of the European Union, with a hope of a partly filling out of a big informational gap on this subjects taking a part in Poland. The Union and Polish regions - the population in the Union regions is approx. 10-times more of inhabitants than in Polish regions, i.e. approx.374 mln. May- be from 2004 the population of the EU will rise of 105 mln to ap- prox.480 mln after the membership of 10-12 countries candidating from the CEE (Central and Eastern Europe). The Union population live in 206 statistical NUTS-2 regions, what means the French acronim "nomenclature of territorial units for statistics''. The NUTS units from 1 to 5 are the different levels of the geographical disaggregation of the areas of different size and the population number which have at disposal a full range of statistical data. The Polish regions in the number of 16, including 11 border, respond to NUTS-2 (new voivodeships). In the further part of the synthesis the compact typology of European and Polish regions was presented, specificity of border regions, administrative structure of the EU and Polish regions. The important subject for the elaboration were the economic differences of the Union and Polish regions. In these comparisons, the Polish GDP in relation to the Union is too law it is only 40% of the average product. The Polish agriculture is a specific problem to solve in the period of 10-15 years at least. The recommendations of the European Perspective of the Spatial Development were the subject of the comparative analysis on the background of the developing world globalizm. The standards' comparisons of the Union countries anPoland in the technical and social infrastructure proved in relative forms a good condition in Polish regions. We can ascertain that Polish regions do not run away from Greek, Portuguese or Spanish regions. The analyses of the EU sector politics confirmed the difficulties in the understanding othe anti-market common market politics - CAP and the essential importance of the structural funds.According to Baldwin's Report for the European Council at the average growth pace of i 5% the Cental and East Europe countries may overstep the 75 % threshold of the average GDP of the Union in 30 years. The Polish border regions in respect of approaching to the EU standards are divided into the three groups: most advanced - western regions, middle - southern regions and least advanced - eastern regions.

Słowa kluczowe

PL

Unia Europejska; struktury administracyjne; regiony graniczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2002
• Tom: 26
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.59-71,bibliogr.

Twórcy

autor

Sumien T

• Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, 02-078 Warszawa, ul.Krzywickiego 9

Bibliografia

• Castells M. 1998 End of Millenium, The Information Age: Economy, Society and Culture, vol. Ill, Blackwell Publishers, Oxford
• Ciamaga L„ Latoszek E„ Michalowska-Gorywoda K., Oręziak L., Teichmann E. 1998 Unia Europejska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Ciamaga L. 1998 Stowarzyszenie Polski ze Wspólnotą - szanse i zagrożenia [w:] Unia Europejska, praca zbiorowa. PWN, Warszawa
• Hall P., Landry Ch. 1997 Innovative and Sustainable Cities, European Foundations for the Improvement of Living and Working Conditions, Dublin
• Innovative Policies for Sustainable Urban Development 1996 Organization for Economic Cooperation and Develoment, Paris
• Kukliński A. 1996 Regionalne Systemy Innowacji (RSI) w Polsce. Doświadczenia i perspektywy. Warszawa
• Latoszek E. 1998 Stosunki zewnętrzne [w:] Unia Europejska (praca zbiorowa). PWN, Warszawa
• Opałło M. 1997 Uwarunkowania skuteczności polityki regionalnej na przełomie XX i XXI wieku. Człowiek i Środowisko 22 (3), Warszawa
• Polska przestrzeń w europejskiej integracji i transgranicznej współpracy (T. Sumień i inni). 1998 Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa
• Stellungnahme zum Thema Europa 2000 Plus - Zusammenarbeit fuer eine europaeische Raumentwicklung, Ausschuss der Regionem, EU, Bruessel, C&R 233/95 1995
• Sumień T. 1995 Polityka przestrzennego rozwoju polskich regionów granicznych. Człowiek i Środowisko 19 (3-4), Warszawa
• Sumień T. 1997 Imperatywy integracji i dostosowania polskiej przestrzeni do europejskiej. Człowiek i Środowisko 21(1), Warszawa
• Sumień T. 1997 Terytorialna organizacja Polski w konfrontacji z przestrzenią Unii Europejskiej. Człowiek i Środowisko 21(3-4), Warszawa
• Sumień T. 1998 Idea zrównoważonego rozwoju w nowym systemie standardów urbanistycznych. Człowiek i Środowisko 22(1-2), Warszawa
• Sumień T. 1999 Planowanie europejskich przestrzeni transgranicnych - w przeszłym i przyszłym czasie. Człowiek i Środowisko 23(1), Warszawa
• Sumień T. 2000 Rekomendacje unijne do polityki przestrzennego rozwoju Europy. Człowiek i Środowisko 24(2), Warszawa
• Sumień T. i inni Proces dochodzenia do Unii Europejskiej polskich regionów granicznych. IGPiK, Problem badawczy PB-2. Warszawa 1999-2001
• Sumień T. i inni Dostosowawcze zmiany strukturalne w polskich ośrodkach europolitalnych przed akcesją do Unii Europejskiej. Grant KBN, IGPiK, Warszawa 1999-2000
• Szlachta J. 1997 Polityka rozwoju regionalnego Polski w świetle uwarunkowań zewnętrznych. Człowiek i Środowisko 21(3-4), Warszawa
• Towards a New European Space 1995 ARL-DATAR, Hannover