Wplyw warunkow srodowiskowych na jakosc nasienia oraz wybrane parametry immunologiczne i hematologiczne mlodych buhajow

• Autorzy: Szenfeld J , Glazer T.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W przedstawionej pracy dokonano oceny dwóch systemów chowu buhajów przygotowywanych do użytkowania rozpłodowego, tzn. zwierząt w wieku 10-14 miesięcy. W rocznym cyklu obserwacjom poddano 60 buhajów utrzymywanych na uwięzi oraz 60 buhajów z indywidualnych kojców z pojedyńczymi wybiegami o powierzchni ok. 10 m2. Porównania wyżej wymienionych systemów chowu dokonano w na podstawie badania jakości nasienia, które obejmowało następujące parametry: objętość ejakulatów, koncentrację plemników (tys./mm3), ogólną liczbę plemników w ejakulacie w min., procent plemników o ruchu prawidłowym, morfologiczne zmiany główne i podrzędne plemników oraz własny wskaźnik „plemników potencjalnie efektywnych" (Pp), będący próbą syntezy i obiektywizacji wymienionych badań. Fagocytozę porównywano uwzględniając indeks fagocytarny, % komórek fagocytujących i test redukcji błękitu nitrotetrazolowego (NBT) - % komórek dodatnich. Ponadto w badaniach hematologiczno - immunologicznych oznaczono białko całkowite, albuminy, gammaglobuliny oraz liczbę erytrocytów 10-12/1, poziom hemoglobiny (g/l), hematokryt, liczbę leukocytów 9-9/l z uwzględnieniem leukocytów obojętnochłonnych (%) i leukocytów kwasochłonnych (%) oraz liczbę limfocytów (%). Otrzymane wyniki badań mogą stanowić dane porównawcze dla bydła przebywającego w analogicznych warunkach chowu oraz w warunkach klimatycznych zbliżonych do warunków makroregionu lubuskiego. Prezentowane badania potwierdzają wpływ sposobu chowu, a także pory roku na badane wskaźniki jakości nasienia i wskaźniki immunologiczne krwi buhajów. Stwierdzono także korelację między analizowanymi wskaźnikami immunologicznymi, określającymi fagocytozę, a jakością nasienia. Wskaźniki hematologiczne nie wykazały znaczących różnic w obu podgrupach, co potwierdza tezę, że wskaźniki aktywności płciowej są czulszym sygnałem informującym o błędach środowiskowych aniżeli wskaźniki hematologiczne.

EN

Evaluation of the influence of different breeding systems on 10-14-month old bulls, preparated for procreation, was performed. Investigations were conducted during one year cycle, on 60 bulls living in binded stands and on 60 bulls in individual paddocks, each covering the area of about 10 m2. Estimations of the two breeding systems were based on examinations of semen quality, taking the into account the following parameters: ejaculate content and spermatozoa con­centrations (thousands/mm3), total number of spermatozoa in an ejaculate, percent of spermatozoa with correct, regular mobility, chief and secondary morphological changes of spermatozoa and the own „index of potentially effective spermatozoa" (Pp) as a trial of synthesis and objectivisation of the above investigations. Phagocytosis was compared by means of phagocytar index, the percentage of phagociting cells and nitrotetrasol blue reducing index (NBT). In the area of haematological and immunological examinations, the total protein, albu­mins gammaglobulins, number of erythrocytes, the haemoglobin level, haematocrit and number of leucocytes and lymphocytes were estimated. The results of presented investiga­tions could be used as reference data collected in the Ziemia Lubuska Region for comparison purposes during investigations performed with the use of similar methods and in analogical conditions. Our investigations confirm the thesis about essential influence of the breeding systems, environmental conditions and the periods of the year on quality indices of the semen and on the immunological indices. Certain correlation between semen quality indices and immunological indices was also confirmed. Analysis of the haematological indices did not show significant differences between the two bull groups and this fact seems to confirm the suggestion that the signs of lowered sexual activities are earlier signals pointing out errors and negative environmental influences than the haematological indices. The research confirms the influence of the way of breeding and the period of the year on tested semen quality factors and immunological factors of bulls' blood.

Słowa kluczowe

PL

hodowla zwierzat; chow zwierzat; bydlo; buhaje; nasienie; jakosc nasienia; morfologia plemnikow; koncentracja plemnikow; warunki srodowiska; utrzymanie zwierzat; systemy utrzymania zwierzat; utrzymanie uwieziowe; utrzymanie w kojcach indywidualnych z wybiegami; badania krwi; wskazniki hematologiczne; wskazniki immunologiczne

EN

animal breeding; animal farming; cattle; bull; semen; semen quality; spermatozoon morphology; spermatozoon concentration; environment condition; animal maintenance; maintenance system; blood test; hematological index

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Veterinaria
• Rocznik: 1995
• Tom: 22
• Opis fizyczny: s.17-31,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szenfeld J

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

autor

Glazer T.

Bibliografia

• Bielański W. 1977. Rozród zwierząt. PWRiL, Warszawa.
• Buczek J. 1975. Zwalczanie enzootycznego zapalenia płuc i oskrzeli u cieląt. Życie Wet. 50: 4-11.
• Buczek J. 1981. Wirusowe schorzenia dróg oddechowych bydła. Mat. Konf. Nauk PTNW, Biała Podlaska.
• Chmielewski M. 1978a. Kształtowanie się poziomu komórek syntetyzujących przeciwciała we krwi obwodowej bydła opasowego w warunkach chowu przemysłowego w zależności od pochodzenia oraz warunków utrzymania. Biul. VI Zjazdu PTNW Wrocław, s. 395-397.
• Chmielewski M. 1978b. Wpływ różnych warunków utrzymania na ilość komórek syntetyzują­cych przeciwciała we krwi obwodowej bydła w wieku 2-7 miesięcy. Biul. VI Zjazdu PTNW Wrocław, s. 396-397.
• Czajkowska I., Klubińska В., Kromołowski W., Kuprawski W., Przymus I., Wachnik Z. 1978.Esteraza nieswoista w limfocytach krwi bydła zdrowego i zakażonego listeriozą. Biul. VI Zjazdu PTNW. Wroclaw, s. 399-400.
• Deptuła W. 1978. Wpływ różnych systemów wychowu cieląt na kształtowanie się poziomu immunogłobulin surowiczych. A. R. Lublin (praca doktorska).
• Deptuła W. 1983. Wpływ warunków środowiska na układ immunologiczny bydła. Gorzowski Ośrodek Badań i Ekspertyz Naukowych, Gorzów Wlkp. 2, t. II: 29-32.
• Deptuła W., Buczek J. 1981. Wpływ czynników środowiskowych na odporność bydła. Mat. Konf. Nauk. PTNW, Biała Podlaska.
• Deptuła W., Buczek J. 1982. Wpływ warunków środowiska na niektóre mechanizmy odporności u bydła. Medycyna Wet. 37: 51-56.
• Deptuła W., Smolik M., Smolik B. 1983. Wskaźniki immunologiczne i biochemiczne u krów przebywających w zróżnicowanych warunkach środowiskowych. Mat. VII Kongr. PTNW, Lublin, s. 580-582.
• Deptuła W., Rączkiewicz J., Szenfeld J., Mardarowicz L. 1986. Level of some hematological and immunological points in bulls blood in year cycle. IV. Int. Symp. of Vet. Lab. Diagnost. Amsterdam, s. 708-709.
• Dziliński J. 1974. Wyniki badań przedaukcyjnych buhajów i próba charakterystyki środowisk hodowlanych bydła w woj. olsztyńskim. Med. Wet. 30: 692-698.
• Fischerleitner F., Sinowatz F., Mayr B. Möstl E. 1981. Zur Frage des paraxialen Schwanzansatzes bei Rinderspermien. Zuchthyg., 116: 23-38.
• Fitko R. 1975. Stres u młodych zwierząt. Życie Wet. 55: 110-116.
• Gos Z., Furowicz A. J., Hejman A. 1984. Badanie nad wpływem uodporniania bukatów inakty- wowaną formaliną zawiesiną szczepu Propionibacterium acnes na kształtowanie się odporności typu komórkwoego. Med. Wet. 40: 206-212.
• Grin M. P. 1980. Naleznost' metoda otbora bykov produktivnosti žeńskich predkoii i ego mest v sisteme plemennoj raboty s moločnym skotom. Mežvedom Sb. Belorus. Inst. Životn. Mińsk, 10: 19-26.
• Hartman D.A., Evert R. W., Stock S. Т., Werner R. G. 1974. Galf Mortality. J. Dairy Sci. 57:57-62.
• Jaśkowski L. 1963. Aklimatisation und Sterilitat der Haustiere. Zuchthyg. 7: 205-208.
• Jaśkowski L., Wałkowski L., Korycki S. 1961. Beobachtungen uber die Qualitat des Samens von importierten Bullen in der Anfangsakklimatisationszeit. Proc. IV Inf. Congr. Anim. Reprod. Hague (IV), s. 801-803.
• Jaśkowski L., Wałkowski L., Rulski Т., Szulc L., Kłosowski В. 1966. Hipowitaminoza a jakość nasienia buhajów. PAW 10(2): 191-196.
• Jażdżewski J., Wierzbowski S., Laszczka A 1978. Wpływ zróżnicowanego poziomu żywienia buhajów na ilość gromadzonych dawek nasienia. Prz. Hod. 19: 11-16.
• Kelley K. W. 1988. Cros-talk between the immune and endocrine systems. J. Anim. Sci. 66: 2095-2099.
• Kluczek J. P., Podkówka W., Traczykowski A. 1985. Stan zdrowia i profil metaboliczny ustroju bukatów skarmianych kiszonami z dodatkiem solanki. Wskaźniki biochemiczne krwi. Byd­goskie Tow. Naukowe., Prace Wydz. Nauk Przyrod., 32, B: 71-76.
• Kośla Т., Rokicki E., Skotarek E. 1984. Ocena wskaźników obrazu krwi u buhajów żywionych paszami z terenów zalewanych ściekami przemysłowo-miejskimi. Med. Wet. 40: 270-276.
• Krzyżanowski J., Zimowski A. 1976. Wskaźniki hematologiczne oraz próby wątrobowe. Pol. Arch. Wet. 17: 327-331.
• Land r. b. 1972. Is mammalian fertility sexlimited? Reprod. Fert., 31: 512-515.
• Logan E. F., Penkale W. J., Jones R. A. 1972. Changes in the serum immunoglobulin levels of colostrum fed calces during the first 12 weeks postpartum. Res. Vet. Sci. 14: 392-396.
• Loret P., Laszczka А. 1972. Obraz nasienia i krwi buhajów inseminacyjnych pastwiskowanych całodobowo. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. 196: 129-132.
• Muranyi M. 1985. Powiązania czynnościowe między układem neurohormonalnym a immuno­logicznym. Neuropat. Pol. 2-3, 1: 49-55.
• Osięgłowski S. 1981. Przydatność cech opasowych w selekcji buhajów. Rocz. Nauk. Zoot. Monogr., 19: 61-68.
• Park В. H., Fikring S. M., Smithwick E. M. 1968. Infection and nitrobluetetrazolium reduction by neutrophils. A diagnostic Aid. Lancet, 2: 532-538.
• Paśko J., Antal J., Pivko J. 1976. Vplyv intenzivnej vyzvy a veskeho odberu ejakulatu na spermiogenezy byckov. Ziwocis Vyr. 14, 109.
• Polge C. 1972. Control of Reproduction. Cambridge Univ. Press.
• Radomiński W., Żmudziński J. 1973. Wpływ hipogammaglobulinemii na zachorowalność cieląt. Med. Wet. 4: 223-226.
• Rzedzicki J., Mikucki J. 1983. Wpływ systemu żywienia na poziom immunoglobulin oraz białka całkowitego w surowicy krów ciężarnych i siarze. Med. Wet. 39: 477-481.
• Safran K. L. 1979. Opredelenie biologičeskoj polnocennosti spermy bykov. Sb. Tr. Belorus. Inst. Živtn. Minsk 20: 27-32.
• Salwa а. 1983. Wpływ warunków wychowu na niektóre wskaźniki nieswoistej odporności u cieląt w pierwszych dniach życia. Inst. Wet. Puławy (praca doktorska).
• Savčuk D. 1976. Spermoprodukcija bykov v zavistimosti ot upitannosti. Kolos i Mjasoskotovod. 8: 29-35.
• Semakov V. G. 1985. Racjonalnoe ispolzoovanie bykov - proizwoditelej. Wniiteisch, Moskva.
• Stone S. S., Gitter M. 1969. The validity of the Sodium sulphite test for detecting immunoglo­bulins in calvb sera. Br. Vet. J. 125: 68-74.
• Szenfeld J., Deptuła W., Rączkiewicz J. 1983. Wpływ różnych systemów utrzymania na kształto­wanie się wybranych wskaźników biochemicznych krwi buhajów. Mat. VII Kongr. PTNW Lublin, s. 1146-1147.
• Szenfeld J., Glazer Т., Rączkiewicz J. 1984a. Seksualne zaburzenia nerwicowe i odchylenia w zachowaniu płciowym zwierząt. Życie Wet. 10:332-335.
• Szenfeld J., Rączkiewicz J., Deptuła W. 1984b. Wybrane zagadnienia z symptomatologii nerwic u zwierząt. Życie Wet. 59: 97-99.
• Tennessen Т., Price M. A., Bag R. T. 1984. Comparative responses of bulls and steers to transportation. Can. J. Anim. Sci. 64, (2): 333.
• Tomaszewski L. 1979. Mikrometody biochemiczne w laboratorium biochemicznym. PZWL, Warszawa 1979.
• Udała J. 1985. Właściwości nasienia buhajów w różnych grupach genetycznych i wiekowych oraz zależności między jakością nasienia a zdolnością opasową. AR, Szczecin (praca doktorska).
• Wojtacha H. 1960. Badanie wpływu zwiększonego ochładzania buhajów w okresie letnim na jakość ich nasienia. WSR, Kraków (praca magisterska).