PL
Coraz większą uwagę zwraca się obecnie na współudział reaktywnych form tlenu w powstawaniu różnych procesów chorobowych. Wielu autorów uważa, że ich zwiększone stężenie jest przyczyną ponad stu różnych chorób. W procesie ewolucji wykształciły się mechanizmy obronne chroniące organizmy przed niekorzystnym działaniem wolnych rodników tlenowych. Do enzymów antyoksydacyjnych należy między innymi dysmutaza ponadtlenkowa, katalizująca reakcję dysmutacji anionorodnika ponadtlenkowego. Jej aktywność badano w doświadczeniu przeprowadzonym na 20 krowach rasy czarno- białej, w wieku od 3 do 10 lat, znajdujących się w okresie laktacji. Grupa 1. (10 zwierząt) znajdowała się w rejonie dość ubogim pod względem zaopatrzenia mineralnego, czego wynikiem bylo występowanie u krów takich schorzeń, jak tężyczka pastwiskowa oraz porażenie poporodowe. Natomiast grupa 2. (10 krów) pochodziła z rejonu, gdzie dzienna podaż składników mineralnych była zbliżona do zapotrzebowania krów, zaś chorób niedoborowych nie obserwowano. Badania składu chemicznego paszy wykazały duże różnice w stężeniu oznaczanych I pierwiastków. Również wyniki analizy krwi ujawniły znaczne różnice stężeń Ca, Mg i P pomiędzy grupami 1. i 2. Niskie stężenia badanych pierwiastków w grupie żywionej paszami niedoborowymi wpływają na podatność krów na rozwój takich schorzeń, jak: tężyczka pastwiskowa, czy porażenie poporodowe. Zaobserwowano również wpływ wieku i kolejnych laktacji na obniżenie aktywności dysmutazy ponadtlenkowej, u krów w obu grupach, co świadczy o upośledzeniu funkcji obronnych organizmu przeciwko działaniu reaktywnych form tlenu, co z kolei może przyczyniać się do większej podatności zwierząt starszych na działanie czynników chorobotwórczych.
EN
More attention is currently being paid to reactive oxygen species as a cause of many diseases. Many authors think that higher levels of free radicals are responsible for over 100 different diseases. Defensive mechanisms appeared in the evolution process to defend the organism against undesirable influence of reactive oxygen species, including superoxide dismutase, an example of an antioxidising enzyme, which catalyses dismutase of superoxide anionic radical. The activity of superoxide dismutase was studied in the experiment on 20 cows, Black and White breed, 3 to 6 years old. The animals were divided into two groups, ten animals in each (1 and 2). Group 1 came from a region with low mineral concentration, which caused mineral deficiency diseases (e.g. grass tetany or birth palsy). Group 2, in which no deficiency diseases were observed, originated from an area with sufficient concentration of trace elements. The examination of mineral composition of the fodder showed big differences in the concentration of elements. Blood tests also showed differences in concentration of Ca, Mg P between groups 1 and 2. Low levels of the elements analysed in the group fed on the fodder deficient in minerals had an effect on cows being susceptible to such diseases as grass tetany or birth palsy. Age and subsequent lactations were noticed to influence the activity of superoxide dismutase, which was lower in older animals, depriving them o immunity and resistance to stress.