Concentrations of Zn, Pb, Cu, Cd and Ni in the waters of the Narew River and some of its tributaries

• Autorzy: Szymczyk S , Grabinska B. , Koc-Jurczyk J.

Warianty tytułu

PL

Stezenie Zn, Pb, Cu, Cd i Ni w wodach Narwi i wybranych jej doplywow

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the paper, the effects of differences in land use of a catchment and settlements on the variability of heavy metals concentrations (Zn, Pb, Cu, Cd, Ni) in the Narew River and some of its tributaries such as the Biebrza, upper Narew, Pisa, Omulew and Rozoga rivers were studied. The investigations continued from 1997 to 2002. The areas dewatered by the watercources differ considerably in terms of environmental features (forests, wetlands, bogs and water reservoirs), land use (arable lands, grasslands) and population (man-made areas). The total catchment of the Narew River at the cross-section in Zamski Kościelne was also taken into account. The urban areas make up from 0.5% of the Rozoga River to 2.5% of the upper Narew catchment. Water samples were collected quarterly (April, July, October and January) from four study sites located near the river mouth and were analyzed for Zn, Pb, Cu, Cd and Ni by the AAS method. The results showed that concentrations of Pb, Cu, Cd and Ni increased along the Narew River due to the accumulation of the elements in water. A significant influence on high heavy metal concentrations in water was produced by the town of Białystok, a source of large amounts of municipal pollutants discharged into the river. This mainly affected the content of Zn, as the highest pollution with this element was detected in the upper Narew River. The lowest Zn concentrations were observed in the Omulew River water, where forests dominated in the area, covering more than 48% of the catchment. The research showed that wetlands and lakes significantly decreased Pb, Cu, Cd and Ni concentrations in flowing water, but the presence of large inhabited areas with dense population and municipal pollution increased concentrations of heavy metals in river water.

PL

W pracy badano wpływ zróżnicowanego użytkowania obszaru zlewni oraz osadnictwa na zmienność stężenia metali ciężkich (Zn, Pb, Cu, Cd, Ni) w wodach Narwi i wybranych jej dopływów: Biebrzy, górnej Narwi, Pisy, Omulwi i Rozogi. Odprowadzają one wody z obszarów (zlewnie cząstkowe) znacząco zróżnicowanych pod względem warunków przyrodniczych (lasy, obszary podmokłe, bagna, zbiorniki wodne), sposobu użytkowania (grunty orne, użytki zielone) i zaludnienia terenu (tereny zantropogenizowane). Uwzględniono również zlewnię całkowitą Narwi po punkt pomiarowy w Zambskach Kościelnych. Na obszarze badań tereny zurbanizowane zajmują od 0,5% powierzchni w zlewni Rozogi do 2,5% w zlewni górnej Narwi. Badania obejmowały lata 1997-2002. Próbki wody pobierano z nurtu rzeki w punktach przyujściowych cztery razy w roku: wiosną (kwiecień), latem (lipiec), jesienią (październik) i zimą (styczeń). Oznaczenia Zn, Pb, Cu, Cd i Ni wykonano metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej. Wykazano, że wraz z biegiem rzeki Narwi, w wyniku kumulacji pierwiastków w wodzie, wzrastało stężenie Pb, Cu, Cd i Ni. Na wzrost stężenia metali ciężkich znaczący wpływ wywarła obecność w zlewni dużej jednostki osadniczej - miasta Białystok. Było to związane z dopływem większej ilości zanieczyszczeń bytowych powodujących wzrost stężenia Zn w górnej Narwi. Najniższe stężenie Zn stwierdzono w wodach odpływających Omulwią, w której zlewni dominowały lasy - ponad 48% powierzchni. Wykazano również, że występowanie terenów bagiennych, torfowych i zbiorników w zlewni wpływa na zmniejszenie stężenia Pb, Cu, Cd i Ni w wodach rzecznych, ale obecność dużych jednostek osadniczych i związany z tym dopływ zanieczyszczeń bytowych powoduje zwiększenie stężenia badanych metali ciężkich w wodzie rzecznej.

Słowa kluczowe

PL

Narew River; tributary; river water; water; zinc concentration; lead concentration; copper concentration; cadmium concentration; nickel concentration

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2007
• Tom: 12
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.199-205,fig.,ref.

Twórcy

autor

Szymczyk S

• Department of Land Reclamation and Environmental Management, University of Warmia and Mazury, pl.Lodzki 2, 10-718 Olsztyn, Poland

autor

Grabinska B.

autor

Koc-Jurczyk J.

Bibliografia

• Falencka-Jabłońska M. 1991. Zagrożenia środowiska przyrodniczego w Polsce a rolnictwo i gospodarka żywnościowa. Narodowy Fundusz Ochrony Srod. i Gospod. Wodnej, Warszawa, ss. 18-23.
• Grabińska B., Koc J., Glińska-Lewczuk K. 2005. Zasilanie wód rzecznych składnikami mineralnymi ze zlewni rolniczych na przykładzie Narwi i jej dopływów. J. Elementol., 10(1): 41-50.
• Grabińska B., Koc J., Szymczyk S.. 2005. Wpływ czynników naturalnych i sposobu użytkowania zlewni na zawartość ołowiu w wodach rzecznych na przykładzie Narwi i wybranych jej dopływów. J. Elementol., 10(3): 701-710. Cz. II.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Dozańska W., Koziorowski B., Zerbe J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Wyd. Arkady, Warszawa, ss. 205-208.
• Laane A., Kraav E., Titova G. 2005. Baltic Sea - GIWA Regional assessment 17. University of Kalmar on behalf of United Nations Environment Programme, ss. 88.
• Koc J. 1994. Zagrożenia środowiska rolniczego. ODR, Olsztyn
• Koc J., Rochwerger A. 1996. Zawartość cynku w wodach powierzchniowych i gruntowych terenów rolniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 434: 463-468.
• Pistelok F., Galas W. 1999. Zinc pollution of the Przemsza River and its tributaries. Pol. J. Environ. Stud., 8(4).
• Skorbiłowicz E. 2005. Oddziaływanie punktowych źródeł zanieczyszczeń na zawartość ołowiu, kadmu i cynku w osadach dennych wybranych rzek województwa podlaskiego. J. Elementol., 10(2): 385-393.
• Swiderska-Bróz M. 1987. Wpływ działalności człowieka na zanieczyszczenie wód powierzchniowych metalami ciężkimi. Gosp. Wod., 5: 114-116.
• Vink R., Behrendt H., Salomons W. 1999. Development of the heavy metal pollution trends in several European rivers: an analysis of point and diffuse sources. Wat. Sci. Tech., 39: 215-223.