Malze skojkowate [Unionidae] rezerwatu przyrody Stawy Milickie - kompleks Ruda Sulowska

• Autorzy: Tajer C J

Warianty tytułu

EN

Unionid mussels of the nature reserve Stawy Milickie [SW Poland] - the fish pond complex Ruda Sulowska

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rezerwat przyrody „Stawy Milickie” leży w północo-wschodniej części województwa dolnośląskiego, w dorzeczu Baryczy. Zajmuje teren 5324,31 ha, z czego 3808 ha przypada na stawy rybne. O jego wysokich walorach przyrodniczych i randze ochronnej świadczy fakt, że znajduje się w europejskiej sieci Natura 2000 (obszar specjalnej ochrony ptaków) i Parku Krajobrazowym „Dolina Baryczy”; objęto go również Konwencją Ramsarską i wpisano na ONZ-owską listę Living Lakes. Chociaż rezerwat „Stawy Milickie” powołano w celu ochrony ptaków wodno-błotnych, to stanowi on także środowisko życia dla wielu grup bezkręgowców. Tym ostatnim nie poświęcono dotąd zbyt wielu systematycznych badań. Niniejsza praca częściowo wypełnia tę lukę, gdyż jej efektem jest rozpoznanie stanu jakościowego małży skójkowatych (Unionidae) w stawach i kanałach kompleksu „Ruda Sułowska” (1139 ha). Stwierdzono tu występowanie czterech gatunków: szczeżui wielkiej Anodonta cygnea, szczeżui pospolitej A. anatina, skójki malarzy Unio pictorum oraz skójki zaostrzonej U. tumidus. Szczeżuję wielką w Polsce zalicza się do gatunków rzadkich i zagrożonych wyginięciem, lecz na badanym obszarze jest jeszcze gatunkiem dominującym w zgrupowaniu małży skójkowatych

EN

The ornithological reserve “Stawy Milickie” consisting of five parts – “Radziądz”, “Jamnik”, “Stawno”, “Potasznia” and “Ruda Sułowska” was created in 1963. The reserve is situated in the northern part of the Lower Silesia, about 50 km from Wrocław. The area of ponds located within the complex “Ruda Sułowska” amounts to 750,27 ha. The very beginning of fish pond management dates from between XIII–XIV century. In the ponds are bred mainly common carp. The fish ponds in the surroundings of Milicz are of particular importance for Polish populations of several bird species. They also meet the criteria of bird refuges of European significance, both with respect to breeding and migratory birds. Mussels were collected in 1994–1997. In the complex “Ruda Sułowska” (Fig. 1) four species of family Unionidae were found, Anodonta cygnea (strictly protected in Poland) (Fig. 3), A. anatina, Unio pictorum and U. tumidus (Tab. 1). The most common (72,7% of sampled sites) and abundant (57,5% of collected mussels) was A. cygnea (Fig. 2), a species regarded as rare and endangered in Poland

Słowa kluczowe

PL

malze; skojkowate; Unionidae; szczezuja wielka; Anodonta cygnea; szczezuja pospolita; Anodonta anatina; skojka malarska; Unio pictorum; skojka zaostrzona; Unio tumidus; kompleks stawow Ruda Sulowska; rezerwaty przyrody; rezerwat Stawy Milickie; Park Krajobrazowy Dolina Baryczy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.135-140,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Tajer C J

• Dolnoslaski Zespol Parkow Krajobrazowych, ul.Puszczykowska 10, 50-559 Wroclaw

Bibliografia

• Bakalarczyk G. 1974. Mięczaki rezerwatu „Stawy Milickie” w pow. milickim. Praca magisterska, Uniwersytet Wrocławski.
• Domański J. 1963. Dolina Baryczy. Sport i Turystyka, Warszawa.
• Drabiński A. 1991. Wpływ gospodarowania wodą w stawach rybnych na odpływ ze zlewni rzeki Baryczy do przekroju Łąki. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 90: 3-97.
• Feliksiak S. 1930. O olbrzymich szczeżujach gatunku Anodonta cygnea (L.). Fragm. Faun. Mus. Zool. Pol. 1: 135-142.
• Głowaciński Z., Nowacki J. (red.) 2004. Polska czerwona księga zwierząt - Bezkręgowce [http://www.iop. krakow.pl].
• Kufel J. 1975. Pijawki (Hirudinea) stawów rybnych rezerwatu „Stawy Milickie”. Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Zesz. Przyr. 14-15: 10-19.
• Nitschke R. 1938. Zur Geschichte der Teichwirtschaft in der Bartschniederung. Schlesische Geschichtsblätter, Breslau, 3: 83-89.
• Pax F jun. 1957. Bibliography of the Silesian Zoology (Part III: 1935-1950). Wrocław.
• Pax F. jun., Tischbierek H. 1930. Bibliographie der schlesischen Zoologie (Schlesische Bibliographie, 5). Breslau.
• Pax F. jun., Tischbierek H. 1935. Bibliographie der schlesischen Zoologie (Teil II: 1928-1934). Breslau.
• Piechocki A., Dyduch-Falniowska A. 1993. Mięczaki - małże. Fauna Słodkowodna Polski, 7A. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Ranoszek E., Ranoszek W. 2004. Park Krajobrazowy Dolina Baryczy. Wyd. Gottwald, Milicz.
• Rozporządzenie 2004a. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Dz. U. 2004 r. Nr 220, poz. 2237.
• Rozporządzenie 2004b. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 roku w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Dz. U. 2004 r. Nr 229, poz. 2312 i 2313.
• Stańczykowska A. 1986. Zwierzęta bezkręgowe naszych wód. WSiP, Warszawa.
• Tajer C.J. 1998. Zespoły małży skójkowatych (Unioni- dae) rezerwatu Stawy Milickie - kompleks „Ruda Sułowska”. Praca magisterska. Uniwersytet Wrocławski.
• Witkowski J., Orłowska B., Ranoszek E., Stawarczyk T. 1995. Awifauna doliny Baryczy. Notatki Orn. 36(1-2): 5-74.
• Zając K. 2004. Szczeżuja wielka - Anodonta cygnea (Linnaeus, 1758). W: Głowaciński Z., Nowacki J. (red.). Polska czerwona księga zwierząt - Bezkręgowce. IOP PAN i AR im. Cieszkowskiego, Kra- ków-Poznań: 349-351.
• Zarządzenie 1963. Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 8 lipca 1963 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Monitor Polski Nr 57 (1963), poz. 292.
• Zarządzenie 1973. Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 20 września 1973 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Monitor Polski Nr 42 (1973), poz. 255.