Nowe dane dotyczace wystepowania storczyka purpurowego Orchis purpurea Huds. [Orchidaceae] na Wyzynie Malopolskiej

• Autorzy: Nobis M , Nobis A.

Warianty tytułu

EN

New data concerning occurrence of lady orchid Orchis purpurea Huds. [Orchidaceae] in the Wyzyna Malopolska Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Orchis purpurea to jeden z najrzadszych storczyków na terenie naszego kraju. Jak dotąd na terenie Polski znanych jest 14 stanowisk tego gatunku, z czego 6 występuje na Wyżynie Małopolskiej. Niemal wszystkie stanowiska Orchis purpurea stwierdzone na Wyżynie Małopolskiej zlokalizowane są na terenie rezerwatów przyrody. W latach 2008 i 2009 znaleziono dwa nowe stanowiska omawianego gatunku w tym regionie. Znajdują się one na terenie Niecki Nidziańskiej (mezoregion Garb Pińczowski) przy południowym krańcu wsi Żerniki Górne oraz w pobliżu wsi Skotniki Małe koło Buska Zdroju. Populacja tego storczyka w Żernikach Górnych składa się z około 60 osobników, a w Skotnikach Małych z około 30. Głównym zagrożeniem dla populacji storczyka purpurowego jest wtórna sukcesja roślinności krzewiastej, stąd wskazana jest okresowa wycinka warstwy krzewów w celu prześwietlenia siedliska. Dodatkowo, na stanowisku w Żernikach Górnych stwierdzono wiele rzadkich i interesujących gatunków roślin naczyniowych, a sześć z nich: Cypripedium calceolus, Orchis purpurea, Reseda phyteuma, Veronica praecox, Orobanche picridis i Conringia orientalis to gatunki zamieszczone w Polskiej czerwonej księdze roślin

EN

Lady orchid Orchis purpurea is one of the rarest species on the territory of Poland. In the area of our country, it is known from only 14 localities, situated in the Wyżyna Małopolska Upland, Wyżyna Lubelska Upland, Roztocze, Pogórze Wielickie Foothills and in lower Odra River Valley. In the Wyżyna Małopolska Upland, the species was noted at 6 localities: “Biała Góra” reserve, “Sterczów- -Ścianka” reserve, “Polana Polichno” reserve, “Dąbie” reserve, “Opalonki” reserve, Feflówka village (called also Kalina Lisiniec). The new localities, in the neighborhood of Żerniki Górne village and Skotniki Małe village (near Busko Zdrój) were found by the authors in 2008 and 2009. In Żerniki Górne ca 60 specimens and in Skotniki Małe ca 30 specimens of Orchis purpurea were observed. Lady orchid is there a component of xerothermic grassland and scrub communities (Festuco-Brometea and Rhamno-Prunetea classes). Few specimens of the species were noted on the fallow (earlier used as an arable field). At the new localities, Orchis purpurea is threatened principally by natural succession of shrub vegetation.

Słowa kluczowe

PL

storczykowate; Orchidaceae; gatunki rzadkie; storczyk purpurowy; Orchis purpurea; wystepowanie; Wyzyna Malopolska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.149-155,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Nobis M

• Uniwersytet Jagiellonski w Krakowie, ul.Kopernika 27, 31-501 Krakow

autor

Nobis A.

Bibliografia

• Binkiewicz B. 2007 npbl. Ocena wartości florystycz- nej rezerwatu „Biała Góra”. Praca magisterska, Zakład Taksonomii Roślin i Fitogeografii, Inst. Bot. UJ, Kraków.
• Binkiewicz B. 2009. Interesujące gatunki roślin naczyniowych rezerwatu „Biała Góra” na Wyżynie Miechowskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 65 (2): 133-140.
• Bróż E. 1985. Roślinność rezerwatu stepowego Polana Polichno koło Pińczowa oraz uwagi dotyczące jej ochrony. Chrońmy Przyr. Ojcz. 41 (6): 22-35.
• Chmielewski P. 2008. Nowe stanowisko storczyka purpurowego Orchis purpurea Huds. koło Tomaszowa Lubelskiego. Chrońmy Przyr. Ojcz. 64 (2): 7-12.
• Cwener A., Wrzesień M. 2006. Nowe stanowisko storczyka purpurowego Orchis purpurea Huds. na Lubelszczyźnie. Chrońmy Przyr. Ojcz. 62 (6): 3-6.
• Czarnecka B. 1994. Zbiorowiska Białej Góry koło Tomaszowa Lubelskiego jako siedlisko rzadkich roślin naczyniowych. Chrońmy Przyr. Ojcz. 50 (2): 16-22.
• Fijałkowski D. 1954. Wykaz rzadszych roślin Lubelszczyzny. Fragm. Flor. Geobot. 1 (2): 81-93.
• Fijałkowski D. 1957. Zbiorowiska roślinne projektowanego rezerwatu stepowego koło Czumo- wa nad Bugiem. Ann. UMCS sec. C. 3 (13): 311-319.
• Graebner P. 1909. Die Pflanze. W: Landeskunde der Provinz Brandenburg. Bd. I. Berlin.
• Hultén E. 1950. Atlas of the distribution of vascular plants in NW Europe. Generalstabens Litograf- iska Ansalt, Stockholm.
• Hultén E., Fries M. 1986. Atlas of northern Europian vascular plants. North of the tropic of cancer. Koeltz Scientific Books, Königstein.
• Kostrowicki A. S. 1966. Stosunki biogeograficzne. W: Kondracki J. (red.). Studia geograficzne w powiecie pińczowskim. Prace Geogr. 47: 115-163.
• Kucharczyk M. 2006. Morfologiczne zróżnicowanie Orchis purpurea Hudson i O. militaris L. na Za- mojszczeźnie. W: Celiński F. (red.). Rola geobo- taniki w ochronie różnorodności biologicznej. Uniwersytet Śląski, Katowice: 15-16.
• Medwecka-Kornaś A., Kornaś J. 1954. Orchis purpurea Huds. na Wyżynie Małopolskiej. Fragm. Flor. Geobot. 1: 7-11.
• Meusel H., Jäger E., Weinert E. 1965. Vergleichende Chorologie der Zentraleuropäischen Flora. Veb Gustav Fischer Verlag, Jena, 1. Karten.
• Pacyna A. 1969. Notatki florystyczne z Pogórza Wielickiego. Fragm. Flor. Geobot. 15: 147-151.
• Pacyna A. 1999 npbl. Dokumentacja projektowanego rezerwatu florystycznego „Panieńska Góra” w Wielkiej Wsi (gmina Wojnicz, powiat Tarnów, województwo małopolskie).
• Pacyna A. 2008. Orchis purpurea Huds. Storczyk purpurowy. W: Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. (red.). Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe. Inst. Bot. im. W Szafera PAN, Kraków: 488-490.
• Rozporządzenie 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną. Dz. U. Nr 168, poz. 1764 z dnia 28 lipca 2004 roku.
• Stachurski M. 1996. Flora rezerwatów stepowych Wyżyny Małopolskiej - Flora of steppe reserves on Miechowska Upland (Southern Poland). Acta Univ. Lodz., Fiola Sozol. 5: 115-140.
• Szwagrzyk J. 1987. Flora naczyniowa Niecki Nidziań- skiej. Studia Ośr. Dok. Fizjograf. 15: 17-91.
• Zając A., Zając M. (red.) 1997. Atlas roślin naczyniowych chronionych w Polsce. Nakł. Prac. Chorol. Komp. Inst. Bot. UJ, Kraków: 1-100.
• Zarzycki K. 1993. Orchis purpurea Hudson - storczyk purpurowy. W: Zarzycki K., Kaźmiercza- kowa R. (red.). Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. im. W Szafera PAN i Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków: 266-267.
• Zarzycki K. 2001. Orchis purpurea Hudson - storczyk purpurowy. W: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. im. W Szafera PAN i Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków: 564-566.