EN
The future of agriculture is clearly connected with the production of food, feed, biomaterials, bioenergy, rare components like biopharmaceuticals and enzymes. Avery important aspect is the "unknown", which means the production of goods which we are not familiar with today. This brings up the subject of GMOs. The obvious questions are: do we need GMOs and what kind of GMOs are necessary - GM plants, GM microorganisms, or GM animals? We have to recognize the different ways of using GMOs: direct consumption (food), indirect consumption (feed), raw materials (energy, biomaterials), and valuable components (like enzymes). The effects of GMOs are very different; the most visible one is the effect on the economy. There are also social, legal, environmental, international as well as religious, and mental effects that are very important. These "effects" are closely related to potential "dangers", both real (documented and reproducible) and imaginative (invented and not documented). To sum up, I would like to state the following: There is no way to avoid genetic engineering, and bioeconomy is the key to the future. However, we all have the right and privilege of free choice.
PL
Przyszłość rolnictwa związana jest nie tylko z produkcją żywno ści (w tym pasz), ale także biomateriałów, bioenergii i cennych surowców (jak enzymy i biofarma- ceutyki). Dla spełnienia tych zadań niezbędne jest wykorzystanie innowacyjnych technologii. Istotnym pytaniem jest, czy GMO jest niezbędne dla rozwoju gospodarki, a w szczególności rolnictwa. Niezależnie od zagadnień ekonomicznych równie ważne są społeczne, środowiskowe, legislacyjne, jak również filozoficzne. Te różnorakie aspekty są ściśle powiązane ze społecznym odbiorem nowoczesnej biotechnologii. W mojej ocenie nie ma możliwości „ucieczki" od inżynierii genetycznej i jej produktów w żadnej sferze naszego życia. Natomiast my wszyscy mamy prawo i przywilej wolnego wyboru.