Diversification of Syrphidae (Diptera) fauna in the canopy of Polish pine forests in relation to forest stand age and forest health zones

• Autorzy: Bankowska R.

Warianty tytułu

PL

Zróżnicowanie fauny Syrphidae (Diptera) w borach świeżych w zależności od wieku drzewostanu i jego zdrowotności

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Hover-flies communities in pine-forest canopies show different stucture due to the age of the forest. Inyoung stands species diversity is greatest these forest are settled by forms from different ecosystems. Medium stage stands exhibit less species diversity due to elimination of forms strenge to the forest ecosystems. Mature stands have hover-flies communities composed of little number of species, but thes show greatest stability.

PL

Opracowanie dotyczy zgrupowań Syrphidae zasiedlających korony sosen w trzech regionach Polski o zróżnicowanej zdrowotności drzewostanu i w trzech różnych klasach wieku (Bory Tucholskie, Puszcza Biała i Puszcza Białowieska). Z trzech badanych kompleksów leśnych fauna Syrphidae Puszczy Białowieskiej wyraźnie odbiega od dwu pozostałych, zarówno pod względem liczebności jak i bogactwa gatunkowego (Tab. IV). Tak dużą różnorodność gatunkową badanej grupy muchówek można tłumaczyć usytuowaniem puszczy Białowieskiej w strefie najmniejszego zagrożenia emisjami przemysłowymi oraz stosunkowo małym odkształceniem drzewostanów i ich wysoką odpornością. Zasobność środowiska umożliwia w glebie i ściółce rozwój dużej ilości larw saprofagicznych Syrphidae, które w formie imago migrują w korony sosen szukając pożywienia na spadzi. Na duże bogactwo fauny borowej badanych muchówek ma bezpośredni wpływ także bliskość bardzo zróżnicowanych i bogatych zbiorowisk leśnych samej puszczy (grądy, łęgi i bory mieszane). Fauna Syrphidae Puszczy Białowieskiej charakteryzuje się nie tylko prawie dwukrotnie wyższą liczbą złowionych gatunków, ale na uwagę zasługuje występowanie tam wielu gatunków rzadko spotykanych, lub już nieobecnych na pozostałych terenach leśnych. Są to gatunki wyraźnie ustępujące (recesywne), które nie są w stanie przystosować się do szybko następujących przemian w środowisku przyrodniczym. Należą do nich głównie muchówki saprofagiczne z rodzajów Helophilus Meig., Sericomyia Meig. czy Xylota Meig. Jednocześnie daje się zaobserwować mały udział gatunków ekspansywnych, hemisynantropijnych (Tab. III). Wraz z procesem starzenia się drzewostanu zmienia się struktura zgrupowań zwierzęcych, zamieszkujących te lasy, ich skład gatunkowy i liczebność. Zjawisko to zachodzi również w zgrupowaniach Syrphidae borów świeżych i jak wykazały nasze badania, przebiega ono w sposób bardzo zbliżony we wszystkich trzech badanych obszarach leśnych. Zgrupowania badanych muchówek w młodnikach charakteryzuje duża liczba gatunków i wysoka liczebność (Tab.IV). Występuje spory procent gatunków obcych dla borów świeżych, a typowych dla środowisk łąkowych i terenów bagiennych (przedstawiciele podrodziny Eristaltnae). Wraz ze wzrostem drzewostanu zmniejsza się średnia liczebność zgrupowania Syrphidae i wyraźnie obniża się liczba gatunków (Tab. VI). Zostają wyeliminowane gatunki obce dla zbiorowisk borowych, a zwiększają swój udział gatunki z nimi związane. Struktura zgrupowań Syrphidae w młodnikach jest jeszcze nie uporządkowana i dopiero w III klasie wieku drzewostanu ulega pewnej stabilizacji i równowadze (Rys. 1).

Słowa kluczowe

PL

fauna; Syrphidae; zdrowotnosc drzewostanow; drzewostany; muchowki; owady; bor sosnowy; Diptera; entomologia lesna; wiek; bor swiezy; bzygowate

• Wydawca: -
• Czasopismo: Fragmenta Faunistica
• Rocznik: 1994
• Tom: 36
• Numer: 24
• Opis fizyczny: s.469-484, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bankowska R.

• Muzeum i Instytut Zoologii PAN, ul.Wilcza 64, 00-690 Warszawa