PL
Badania przeprowadzono w Boninie (woj. zachodniopomorskie) w latach 2000–2002 na dwóch odmianach średnio wczesnych o zróżnicowanej odporności na PVY — Balbina (6,5) i Mila (5,5). W ujęciu kompleksowym oceniano: podkiełkowywanie sadzeniaków, cotygodniowe stosowanie oleju mineralnego oraz trzy sposoby niszczenia naci (mechaniczny, chemiczny i mechaniczno-chemiczny). Porażenie bulw PVY oceniano w okresie zimowym w próbie oczkowej, stosując test DAS ELISA. Stwierdzono, że podkiełkowywanie sadzeniaków nie przynosiło praktycznie żadnych efektów w ograniczaniu porażenia bulw PVY. Natomiast systematyczne stosowanie oleju mineralnego istotnie ograniczało porażenie bulw tym wirusem, średnio o około 50%. Najkorzystniejszą metodą niszczenia naci była metoda mechaniczno-chemiczna, której skuteczność w ograniczaniu porażenia wirusem Y wynosiła średnio 50–70% w zależności od odmiany. Natomiast skuteczność metody chemicznej lub mechanicznej sięgała 40–65%, w zależności od odmiany. Zniszczenie naci sposobem mechaniczno-chemicznym na obiektach wcześniej chronionych olejem mineralnym dodatkowo ograniczyło porażenie PVY o 17% u odmiany Mila i aż 75% u odmiany Balbina. Na podstawie przeprowadzonych badań określono optymalny układ zabiegów w produkcji nasiennej odmian podatnych na PVY, który powinien obejmować: 1) obligatoryjne, cotygodniowe zabiegi olejem mineralnym, 2) wcześniejsze niszczenie naci metodą mechaniczno-chemiczną. Powyższy układ pozwalał ograniczyć porażenie PVY od 68% do 79% (odmiana Mila) i od 80% do 84% (odmiana Balbina) w zależności od presji infekcyjnej (roku badań). Wysoka skuteczność metody mechanicznej w ograniczaniu porażenia bulw PVY może świadczyć o jej przydatności w produkcji sadzeniaków metodami ekologicznymi.
EN
The effects of pre-sprouting of seed wywanie, PVY, ziemniakpotatoes, weekly treatment with mineral oil and haulm destruction upon the incidence of Potato virus Y (PVY) infection in potato crops were evaluated. Different haulm destruction methods: mechanical, chemical, and combined, were applied. Two mid early cultivars showing different levels of resistance to PVY: Balbina (6.5) and Mila (5.5), were assessed in the years 2000–2002 in Bonin (zachodniopomorskie province). Tuber infection with PVY was examined in winter time, using double antibody sandwich (DAS) ELISA. No effects of pre-sprouting of seed potatoes on potato plants infectibility with PVY were observed. In contrast, treatments with mineral oil reduced the incidence of tuber infection by approximately 50%. The combined method of haulm destruction reduced tuber infection with PVY more effectively (50% and 70% in cvs Mila and Balbina, respectively) than did a chemical or mechanical method (40–65%). Treatment of potato plants with mineral oil followed by haulm destruction using the combined method decreased additionally PVY infection. Depending on the year of study, the infection rate was diminished by 68–79% in cv. Mila, and by 80–84% in cv. Balbina. Based on the results presented in this paper, as well as on those obtained in earlier investigations, an optimal system was determined to be used in seed potato production for cultivars susceptible to PVY. It includes: obligatory weekly treatments of plants with mineral oil; early haulm destruction using a combined (mechanical + chemical) method. The relatively high effectiveness of mechanical haulm destruction in reducing PVY infection indicates the usefulness of this method in seed potato production in ecological systems.