Urban ornithological atlases in Italy

• Autorzy: Dinetti M , Cignini B , Fraissinet M , Zapparoli M

Warianty tytułu

PL

Atlasy ornitologiczne miast we Wloszech

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The increasing interest in the urban ecosystem is indicated in Italy by the great number of ornithological atlases in progress. Since 1986, research has been carried out in 14 urban areas ranging in size from 10-360 km². Seven of these have already been published. Atlases of the wintering bird community are being prepared in two cities and an atlas of the entire annual bird fauna has been completed in another city. Since 1990, a coordinating group has been meeting to standardize research methodologies, and to exchange results and information. A classification of the environments occurring in Italian cities has also been drawn up. All the urban atlases produced in Italy thus far have been based on small-sized mapping units (0.25- 2.00 km²). In some cities, quantitative survey methods, such as extensive mapping, transect, direct counting, VCP, have also been used. In Italian urban areas 167 species of birds have been recorded thus far (47.6 % of the Italian avifauna). The main aims of an urban ornithological atlas are scientific (faunal), practical (urban planning, nature conservation) and cultural (education). The research carried out to date will make it possible to draw a picture of the Italian urban bird fauna. Moreover, a comparison of historical and present records may allow future trends to be foreseen.

PL

We Włoszech rośnie zainteresownie badaniami awifauny terenów zurbanizowanych. Między innymi podjęto badania mające na celu opracowanie atlasów ornitologicznych szeregu miast. Pierwszy (1986) ukazał się atlas ptaków lęgowych Florencji, potem pojawiały się kolejne atlasy, a ostatnio liczba miast objętych badaniami wzrosła do 14 (tab. 1, ryc. 1). Powierzchnie obszarów na jakich prowadzone są badania różnią się wielkością, od 10 km² (Viterbo) do 360 km² (Rzym, ryc. 2). Dotychczas opublikowano atlasy 5-ciu miast: Florencji, Marcon, Cossato, Leghorn, Cremony (tab. 1). 2 opracowania obejmowały także ptaki zimujące (Cremona, Neapol), a w jednym mieście (Turyn) badaniami objęto również awifaunę pozostałych pór roku. W roku 1990 zawiązano grupę roboczą złożoną z kierowników prac nad atlasami poszczególnych miast. Jej zadaniem jest koordynowanie prac, oraz standaryzowanie metodologii wszędzie tam, gdzie to możliwe, a także dostarczanie pełnej informacji każdemu, kto chciałby przyłączyć się z podobnymi badaniami. Podjęto także próby ujednolicenia typologii środowisk występujących w miastach włoskich (tab. 2). Stwierdzenia gatunków notowano w 3 kategoriach, jakie zazwyczaj są stosowane w atlasach ptaków (gniazdownanie: możliwe, prawdopodobne oraz potwierdzone). Podstawą wszystkich atlasów, z wyjątkiem atlasu Turynu opartego na podziale biotopowym, jest sieć kwadratów (0.25-2 km²). Wszystkie atlasy, z wyjątkiem atlasu Cremony (ograniczonego do obszarów zabudowanych), obejmowały zarówno strefę śródmiejską (urban area) jak i peryferyjną. W niektórych miastach używano ilościowych metod liczenia ptaków, takich jak metoda kartograficzna (ryc. 3), transektowa i punktowa. Dotychczasowe badania stworzyły już dość dokładny obraz włoskiej awifauny miast. Ogólna liczba stwierdzonych gatunków wynosi 167, co stanowi 47.6% liczby gatunków ptaków spotykanych w tym kraju. Proporcja liczby gatunków wróblowatych do pozostałych w miastach wynosi 1.2, w całej włoskiej awifaunie — 0.6. Głównymi celami tworzeni.a atlasów ptaków włoskich miast były cele: naukowe (faunistyczne, ekologiczne), popularyzatorskie (wiedza o przyrodzie własnego miasta) oraz praktyczne (wykorzystanie danych o ptakach dla planowania przestrzennego — ryc. 4). W przyszłości prace nad atlasami ornitologicznymi przyczynią się do stałego monitoringu awifauny miast.

Słowa kluczowe

PL

awifauna; ptaki; miasta; tereny zurbanizowane; atlas rozmieszczenia; atlasy; ornitologia; Wlochy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 1996
• Tom: 31
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.15-23, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dinetti M

• Italian Society for the Protection of Birds [LIPU], Vicolo S.Tiburzio 5, 43100 Parma, Italy

autor

Cignini B

• Zoo and Zoological Museum of Rome, Viale del Giardino Zoologico 20, 00197 Roma, Italy

autor

Fraissinet M

• A.S.O.I.M., C.P. 253, 80046 S. Giorgio a Cremano (NA), Italy

autor

Zapparoli M

• Department of Plant Protection, University of Tuscia, Via S. Camillo De Lellis, 01100 Viterbo, Italy

Bibliografia

• A.A.V.V. 1992. Atlanti ornitologici urbani. Ecol. Urbana 4:2-36.
• Bekhuis J.F. 1991. A summary of the Atlas Project of Breeding Birds in Europe. Sitta 5:1-10.
• Brichetti P., Saino N., Canova L. 1986. Immigrazione ed espansio ne della Tortora dal collare orientale Streptopelia decaocto in Italia. Avocetta 10:45-50.
• Chigi F. 1938. Note comparative sull'avifauna della dtt— di Roma e di Milano. Rassegna Faunistica 5:56-60.
• Cignini B., Zapparoli M. 1992. Atlanti ornitologici urbani. Roma. Ecol. Urbana 4:12-14.
• De Beaux O. 1949. A propos des "Oiseaux de Rome". Nos Oiseaux 20:7-11.
• Dinetti M. 1988. Gli uccelli negli ambienti urbani italiani. Rassegna bibliografica. Centro Italiano Ecol. Urbana, Firenze.
• Dinetti M. 1991. Pianificazione territoriale e conservazione della natura urbana: applicazioni di un Atlante ornitologico. In: Fasola M. (ed.). 1991. Atti II Seminario Italiano Censimenti Faunistiri dei Vertebrati. Suppl. Ric. Biol. Selvaggina XVI: 711-713.
• Dinetti M. 1994. The urban ornithology in Italy. Memorabilia Zool. 49: 269-281.
• Dinetti M., Ascani P. 1990. Atlante degli uccelli nidifcanti nel comune di Firenze. Assessorato all'Ambiente del Comune di Firenze, GE 9, Firenze.
• Dinetti M., Cignini B., Fraissinet M., Zapparoli M. 1995. Gruppo di Lavoro "Atlanti Ornitologici Urbani Italiani": standard per le ricerche sull'avifauna di ambienti urbanizzati. Riv. ital. Orn. 64(2): 141-149
• Erz W. 1966. Ecological principles in the urbanization of birds. Ostrich (suppl.) 6:357-363.
• Fraissinet M. 1989. Espansione della Taccola, Corvus monedula, nei capoluoghi italiani. Riv. ital. Orn. 59:33-42.
• Fraissinet M. 1992/1993. Avifauna urbana italiana: un primo elenco. Sitta 6:13-22.
• Fraissinet M., Carrabba P., Piciocchi S., Milone M. 1992. Atlanti ornitologici urbani. Napoli. Ecol. Urbana 4:16-17.
• Handke K., Petermann P., Elleberg H., Hayo L. 1986. Atlas der Vogel des Saarbrücker Raumes. Universitat des Saarlandes, Saarbrucken.
• Klose A., Leibl F., Vidal A. 1986. Avifauna Ratisbonensis. Die Vogelwelt der Stadt Regensburg. Acta Albertina Ratisbonensia 43.
• Maffei G., Pulcher C., Rolando A. 1994. Progetto Atlante di Torino (PATO): un tentativo di analisi semiquantitativa del rapporta tra avifauna e tipologie ambientali urbane. Atti VI Conv. ital. Orn., Torino, 531-532.
• Minelli A. 1974. Studio preliminare della fauna di Treviso con riflessioni sulla fauna degli ambienti urbani. Atti Ist. Ven. Sc. Lett. Arti 132:115-156.
• Moltoni E. 1945. Appunti sull'avifauna della citta di Roma. Atti Soc. Ital. Sc. nat. 34:49-56.
• Montier D. (ed.). 1977. Atlas of Breeding Birds of the London Area. Batsford, London.
• Sevesi A. 1938. Cenni comparativi tra l'avifauna di Roma e quella di Milano. Riv. ital. Orn. 8:164-170.
• Stival E. 1990. Avifauna e ambienti naturali del Comune di Marcon (Venezia). Uniongrafica, Marcon (VE).
• Sukopp H., Werner P. (eds.). 1982. Nature in cities. Nature and Environment Series 28. Council of Europe, Strasbourg.
• Wink M. 1980. Analysis of the Atlas of Breeding Birds of Greater Bonn. In: Oelke H. (ed.). Proc. VI Int. Conf. Bird Census Work, Gottingen, pp. 292-297.
• Witt K. (ed.). 1984. Brutvogelatlas Berlin (West). Ornitologischer Bericht, fur Berlin (West) 9, Sonderheft.