Activity patterns of the Mute Swans Cygnus olor wintering in rural and urban areas: a comparison

• Autorzy: Jozkowicz A , Gorska-Klek L

Warianty tytułu

PL

Porownanie zachowania labedzi niemych zimujacych w miescie i poza miastem

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Time activity patterns of wintering Mute Swans were studied over three seasons in and near Cracov using the focal bird sampling method. In the city the swans were fed by people, while outside the city the birds were not fed by people. Rural Mute Swans spent 48.1% of the daytime eating, while urban swans fed only 4.6% and begged 8.7% of the time. Urban birds spent more time swimming and loafing (28.3 and 36.1%, respectively) than rural birds (10.2 and 18.4%). The daily activity pattern for rural swans was generally bimodal with early morning and late afternoon peaks in feeding, and a mid-day resting period. In contrast, the swans in Cracov did not show any cycle in diurnal feeding activity. There were differences in the frequencies of aggressive behaviour between urban and rural swans. In the city aggression occurred much more often. The behaviour of urban swans during the night was very similar to nocturnal activities of rural swans. The activity pattern of swans wintering in Cracov is probably mainly due to adaptations to the feeding by people.

PL

Badano aktywność łabędzi niemych Cygnus olor zimujących w mieście (Kraków) i poza miastem (zbiornik na Wiśle przy zaporze w Łączanach k. Krakowa). Ptaki w mieście były regularnie karmione przez ludzi chlebem i owsem, zaś ptaki poza miastem nie były dokarmiane. Obserwacje prowadzono w ciągu trzech sezonów zimowych stosując metodę „focal bird sampling" (Altmann 1974). Jedna obserwacja trwała 15 minut. W tym czasie notowano czas trwania poszczególnych form zachowań łabędzia. Wyróżniano: a) pływanie, b) dryfowanie, c) żerowanie, d) żebranie (gdy ptaki były dokarmiane przez ludzi), e) czyszczenie piór, f) wypoczynek g) inne. Dobę podzielono na 12 dwugodzinnych okresów. Dla każdego z nich obliczano średni procent czasu poświęcanego na daną czynność. Nie stwierdzono różnic w zachowaniu między grupą ptaków młodych i grupą dorosłych ani w Krakowie ani w Łączanach, dlatego analizę prowadzono dla obu grup wiekowych łącznie. Stwierdzono bardzo wyraźne różnice w zachowaniu się ptaków w mieście i poza miastem (ryc. 1). Łabędzie w mieście żerowały w dzień tylko 4.6% czasu i żebrały (były karmione przez ludzi) 8.7%, poza miastem poświęcały na żerowanie aż 48.1% czasu. W mieście więcej czasu spędzały na pływaniu i dryfowaniu. W nocy łabędzie z obu miejsc zimowania zachowywały się podobnie. Łabędzie poza miastem miały dzienny rytm aktywności podobny do opisanego dla wielu innych gatunków Anatidae (e.g. Davis et al. 1989, Mayhew 1988), z dwoma szczytami żerowania — po wschodzie słońca i późnym popołudniem — oraz okresem zmniejszenia aktywności w południe. Tymczasem łabędzie w mieście przez cały dzień zachowywały się podobnie, nie wykazując cyklicznego wzrostu aktywności (ryc. 2, tab. 1). Obserwowano różnice w stosowaniu przez ptaki z Krakowa i z Łączan różnych technik żerowania. Łabędzie w mieście przez 20% czasu żerowania zbierały pokarm z powierzchni wody, w Łączanach natomiast mniej niż 1% (ryc. 3). Ptaki w mieście były znacznie bardziej agresywne. Średnio co 10 minut atakowały lub były atakowane, przy czym 76% tych ataków stanowiły dziobnięcia, resztę zaś markowanie dziobnięć. Najwięcej ataków miało miejsce podczas żebrania (średnio co 1.5 minuty, 89% dziobnięć). W Łączanach ataki zdarzały się co około 15 minut, a dziobnięcia stanowiły 23%. Zmiany obserwowane w zachowaniu się łabędzi zimujących w mieście spowodowane są prawdopodobnie dokarmianiem ptaków przez ludzi, zaś w mniejszym stopniu innymi czynnikami takimi jak oświetlenie rzeki czy nasilony ruch uliczny.

Słowa kluczowe

PL

ptaki; zachowanie sie zwierzat; obszary wiejskie; tereny miejskie; zimowanie zwierzat; labedz niemy; Cygnus olor; ornitologia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 1996
• Tom: 31
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.45-51, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jozkowicz A

• Uniwersytet Jagiellonski, Ingardena 6, 30-060 Krakow

autor

Gorska-Klek L

• Uniwersytet Wrocławski, Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław

Bibliografia

• Altmann J. 1974. Observational study of behaviour: sampling methods. Behaviour 49:227-267.
• Brazil M. 1984. Winter feeding methods of the Whooper Swan Cygnus cygnus. J. Yamashina Inst. Ornithol. 16:83-86.
• Brossenmaier E.F., Marshall W.H. 1958. Field-feeding by waterfowl in southwestern Manitoba. Wildl. Monogr. 1.
• Cramp S., Simmons K.E.L. Gillmor R., Hollom P.A.D., Hudson R., Nicholson E.M., Ogilvie M.A., Olney P.J.S., Roselaar C.S., Voans K.H., Wallace D.I.M., Watter J. 1977. The birds of the Western Palearctic. Oxford University Press.
• Dynowska J., Maciejewski M. 1991. Dorzecze górnej Wisły. PWN Warszawa — Cracov.
• Davis S.E., Kaas E.E., Koehler K.J. 1989. Diurnal time — activity budgets and habitat use of lesser snow geese Anser caerulescens in the middle Missouri River valley during winter and spring. Wildfowl 40:45-54.
• Domaniewski J. Ornitologia łowiecka (Ptaki wodne Europy). PWN Warszawa 1951.
• Joyner D., Jacobson B.N., Arthur R.D. 1987. Nutritional characteristic of grain fed to Canada Geese. Wildfowl 38:89-93.
• Józkowicz A., Walasz K. 1991. Dynamics and age structure of the mute swan population in south-eastern Poland during winter and migration. Wildfowl 42. Supplement: 44-48.
• Mayhew P.W. 1988. The daily energy intake of European Wigeon in winter. Omis Scand. 19:217-223.
• Newton I., Thom V.M., Brotherson W. 1973. Behaviour and distribution of wild geese in south-east Scotland. Wildfowl 24: 111-121.
• Raveling D.G., Crews W.E., Klimstra W.D. 1972. Activity patterns of Canada Geese during winter. Wilson Bull. 84:278-295.
• Scott D.K. 1980. The behaviour of Bewick's Swans at the Walney Refuge, Norfolk, and on the surrounding fens: a comparison. Wildfowl 31:5-18.
• Sears J. 1989. Feeding activity and body condition of Mute Swans Cygnus olor in rural and urban areas of lowland river system. Wildfowl 40: 88-98.
• Sokal R.R., Rohlf F.J. 1980. Biometry. The principles and practice of statistics in biological research. State University of New York at Stony Brook. W.H. Freeman and Company. New York.
• Tingay A. 1974. Aggression in the Black Swan. Emu 74:35-38.
• Trump D.P.C., Stone D.A. Coombs C.F.B., Feare C.J 1994. Mute Swans in the Wylye Valley: Population dynamics and habitat use. Intern. J. Pest Manag. 40: 88-93.
• Wieloch M. 1984. Numbers and distribution of the mute swan Cygnus olor in Poland against the situation of this species in Europe. Acta orn. 20:187-240.