Funkcjonowanie zieleni drzewiastej w srodowisku zurbanizowanym

• Autorzy: Indeka Z A , Indeka L.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rośliny są jednym z podstawowych czynników mających wpływ na zachowanie równowagi w ekosystemie zurbanizowanym. Decydującą rolę spełnia tu przede wszystkim roślinność wysoka - drzewa. W środowisku miejskim pełnią one wielorakie funkcje, między innymi: poprawiają warunki klimatyczne i aerosanitarne, wzbogacają powietrze w tlen, tłumią hałas, zatrzymują wody opadowe, wydzielają substancje antybiotyczne oraz pełnią role estetyczne. Funkcjonowanie drzew w tym specyficznym układzie ekologicznym, jakim jest miasto, nie przebiega bez zakłóceń, przeciwnie, ma ono decydujący wpływ na ich rozwój. W kolejnych częściach artykułu omówiono wpływ czynników środowiska miejskiego: klimatycznych, aerosanitarnych i glebowych na rozwój oraz wegetację drzew.

EN

The variety of dendrific greenery functions in urban environment was discussed in the work. They improve inter alia climate and aerosanitary conditions, enrich the atmosphere in oxygen, muffle the noise, stop the rainfalls, discharge antibiotic substances and carry on the important aesthetic function. In successive parts of the work the influence of changed urban climate conditions as temperature, rainfalls and winds on plants functioning were discussed. The dusty and gaseous pollution impact on plants was revealed as well as changed soil conditions (saltness of soil, contamination with heavy metals, changes in ground water level). In the summary the activities which should be taken into consideration were presented to delimit the unfortunate influence of anthropopressure on trees in the urban environment.

Słowa kluczowe

PL

ochrona srodowiska; miasta; zielen; urbanistyka; drzewa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 1998
• Tom: 22
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.427-443,bibliogr.

Twórcy

autor

Indeka Z A

• Warszawa, ul.Okragla 6 m 51

autor

Indeka L.

Bibliografia

• A. Bednarek 1984 Z badań nad mikroklimatem miasta. W: Wpływ zieleni na kształtowanie środowiska miejskiego, PWN, Warszawa, s. 79-93.
• S. Białobok 1988 Wpływ zanieczyszczeń powietrza na roślinność. Liga Ochrony Przyrody, Warszawa.
• S. Białobok 1989 Wpływ kwaśnych opadów atmosferycznych na drzewa i lasy. W: Życie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s. 169-194.
• E. Biernacka, Z. Czerwiński 1990 Skażenie roślin związkami chemicznymi. W: Funkcjonowanie układów ekologicznych w warunkach zurbanizowanych. Wyd. SGGW, Warszawa, zesz. 58: 107-116.
• Braniewski 1983 Cyt. za Książek, Idzikowska, Przymusiński 1989.
• Chanbekov i in. 1980 Vlijanie lesa na okruzajuscuju sredu. Lesnaja promyslennost. Moskva.
• W. Chmielewski 1996 Zieleń Warszawy - funkcje, problemy i nadzieje w obliczu realizacji programu ekorozwoju. Mat. z Kon. Nauk.-Tech. Warszawa - Powsin. 6.09.1996, s. 37-47.
• W. Chmielewski, B. Gastman 1979 Zmiany w rozwoju fenologicznym drzew rosnących w różnych warunkach miejskich Warszawy. W: Warunki rozwoju drzew i ich fauny w Warszawie, Wyd. Ossolineum, Wrocław, s. 21-32.
• J. Curzydło 1989 Ołów i cynk w roślinach i glebach w sąsiedztwie drogowych szlaków komunikacyjnych. Zesz. Nauk. Akad. Roi. im. H. Kołłątaja w Krakowie. Rozprawa habilitacyjna nr 127.
• B.Czajkowska, D. Kropczyńska, L. Indeka 1996 Wpływ zanieczyszczeń związanych z ruchem ulicznym w miastach na populacje roztoczy na lipach. Postępy w Ochronie Roślin 36 (2): 357- 359.
• S. Czarnecki, E. Sławińska 1984 Badania wpływu zieleni na zmniejszenie hałasu w aglomeracjach miejskich. W: Wpływ zieleni na kształtowanie środowiska miejskiego, PWN, Warszawa, s. 109-124.
• K. Czarnowska 1978 Zmiany zawartości metali ciężkich w glebach i roślinach z terenu Warszawy. Wyd. SGGW-AR, Rozprawy Naukowe nr 106. Warszawa.
• Z. Czerwiński 1978 Wpływ chemicznej technologii odśnieżania ulic na gleby i rośliność drzewiastą aglomeracji miejskich. Wyd. SGGW-AR, Rozprawy Naukowe nr 104. Warszawa.
• Z. Czerwiński, J. Pracz 1990a Kierunki przekształceń gleb Warszawy pod wpływem czynników antropogenicznych i systematyka gleb terenów zurbanizowanych. W: Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego na obszarach zurbanizowanych. Cz.I. Wyd. SGGW, Warszawa, zesz. 22: 28-34.
• Z. Czerwiński, J. Pracz 1990b Ogólna zawartość soli rozpuszczalnych i ich charakter chemiczny w glebach Warszawy. W: Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego na obszarach zurbanizowanych. Cz.I. Wyd. SGGW, Warszawa, zesz. 22: 52-61.
• Z. Czerwiński, J. Pracz 1990c Zawartość cynku, ołowiu i miedzi w powierzchniowej warstwie gleb Warszawy. W: Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego na obszarach zurbanizowanych. Cz.I. Wyd. SGGW, Warszawa, zesz. 22: 72-79.
• Z. Czerwiński i in. 1990 Odczyn powierzchniowej warstwy gleb Warszawy i zawartość w glebach węglanu wapnia. W: Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego na obszarach zurbanizowanych. Cz.I. Wyd. SGGW, Warszawa, zesz. 22: 45-51.
• W. H. O. Ernst, E. G. N. Joosse van Dane 1989 Zanieczyszczenie środowiska substancjami mineralnymi. PWRiL, Warszawa.
• G. Flemming 1982 Wald - Wetter - Klima. VEB Deutscher Landwirtschaftsverlag, Berlin.
• S. Godzik 1989 Ostre i chroniczne uszkodzenia roślin oraz dopuszczalne w Polsce stężenia dwutlenku siarki. W: Zycie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s. 245-256.
• S. Godzik, Z. Piskornik 1969 Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na rośliny. Cz. I. Wiad. Bot. 13(4): 239-248.
• S. Godzik, P. Poborski, J. Szdzuj 1985 Usuwanie zanieczyszczeń powietrza przez rośliny. Wiad. Bot. 29(3): 213-228.
• J. Grabarczyk 1994 Akumulacja wybranych metali ciężkich w glebach i liściach róż w śródmieściu Warszawy. Praca magisterska. Wydz. Ogrodniczy SGGW. Greszta i in. 1982 Cyt. za Książek, Idzikowska, Przymusiński 1989.
• J. Greszta, E. Panek 1989 Wpływ metali ciężkich na drzewa. W: Życie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa s. 195-222.
• W. Grochowski 1988 Las a produkcja żywności. PWN, Warszawa.
• M. Janowski, K. P. Turzański 1994 Zanieczyszczenia komunikacyjne dużych aglomeracji miejskich na przykładzie Krakowa. Ochrona Powietrza 1: 12-14.
• A.Kabata-Pendias, H. Pendias 1993 Biochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa. Z. M, Karaczun 1994 Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w Warszawie. Pol. Klub Ekologiczny, Warszawa.
• Z. M. Karaczun, L. Indeka 1996 Ochrona środowiska. ARIES, Warszawa.
• P Karolewski 1989a Oddziaływanie fotochemicznych związków utleniających na rośliny drzewiaste. W: Zycie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s. 143-158.
• P. Karolewski 1989b Oddziaływanie tlenków azotu na rośliny drzewiaste. W: Zycie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s. 129-142.
• B. Kluczyński 1989 Wpływ związków fluoru na rośliny drzewiaste. W: Zycie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s. 105-128.
• M.Kopacz-Lembowicz i in. 1984 Wpływ zieleni miejskiej na klimat lokalny. W: Wpływ zieleni na kształtowanie środowiska miejskiego, PWN, Warszawa, s. 61-78.
• S. Kozłowski 1980 Ochrona krajobrazu. Liga Ochrony Przyrody, Warszawa.
• A. Krzymówska-Kostrowicka 1991 Zarys geoekologii rekreacji. Tom I. UW, Warszawa.
• M. Książek, K. Idzikowska, R. Przymusiński 1989 Wpływ zanieczyszczeń na morfologię, anatomię i ultrastrukturę drzew. W: Życie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s. 257-272.
• H.E. Lansberg 1980 Miasto - raj czy piekło? Problemy 2: 43-45. A.Łukasiewicz . 1978: Rozwój drzew i krzewów na terenie m. Poznania. PTPN Wyd. Mat.-Przyr. Kom. Biol. 49: 1-132.
• A. Łukasiewicz 1989 Drzewa w środowisku miejsko-przemysłowym. W: Życie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s. 49-86.
• A. Marchwińska, R. Kucharski 1989 Wpływ mieszanin gazowych na drzewa. W: Życie drzew w skażonym środowisku. PWN, Warszawa, s 159-168.
• F.H. Meyer 1978 Cyt. za Łukasiewiczem 1989.
• M. Mędrzycki 1990 Fenologia drzew w warunkach miejskich. W: Funkcjonowanie układów ekologicznych w warunkach zurbanizowanych. Wyd. SGGW, Warszawa, zesz. 58: 140-153. M. Miess 1978 Cyt. za Łukasiewiczem 1989.
• Molski i in. 1976 Rozwój roślin w środowisku miejskim na przykładzie Warszawy. Ogród Botaniczny PAN, Warszawa-Powsin.
• I.Morozowicz 1996 Problemy zarządzania terenami zieleni w Warszawie. Mat. z Konf. Nauk.- Techn. Warszawa-Powsin, 6.09.1996, s. 49-57
• B.Orzeszek-Gajewska 1982 Kształtowanie terenów zieleni w miastach. PWN, Warszawa.
• W. Skorupski 1984 Wyniki badań nad składem powietrza atmosferycznego na terenach zieleni i ulicach miejskich w Warszawie. W: Wpływ zieleni na kształtowanie środowiska miejskiego, PWN, Warszawa, s. 95-108.
• B. Sudnik-Wójcikowska 1987 Flora miasta Warszawy i jej przemiany w ciągu XIX i XX wieku. Cz. I. Wyd. UW, Warszawa.
• H.Sukopp, P. Werner 1982 Nature in cities. A report and review of studies and experiments concerning ecology, wildlife and nature conservation in urban and sururban areas. Berlin.
• S. Supłat, W. Dmuchowski 1996 Stan zieleni przyulicznej w Warszawie na podstawie wieloletnich obserwacji. Mat. z Kon. Nauk.-Tech. Warszawa - Powsin. 6.09.1996, s. 59-71.
• Świeboda 1964,1970 Cyt. za Łukasiewiczem 1989. Świeboda 1978: Cyt. za Białobok 1988.
• M. Wojcierowska 1973 Rola i funkcja zieleni w zakresie ochrony środowiska człowieka. Wszechświat 4: 96-98.
• I.Wójcicka 1971 Uciążliwości klimatu miast i możliwości jego poprawy za pomocą roślinności. Warszawa.
• A. Zielonko, M. Siewniak 1973 Rola zieleni w oczyszczaniu powietrza w miastach. Ogrodnictwo 1: 22-24.
• H. Zimny 1978 Ekologia drzew w mieście. W: Rozwój i ochrona drzewostanu w warunkach miejskich. Materiały z konferencji naukowo-technicznej. Szczecin, s. 1-17.
• H. Zimny 1994 The city as an ecological system and its impact on environmental quality. Memoriabilia Zool. 49: 21-25.
• H. Zimny, D. Żukowska-Wieszczek, W. Nowakowski 1982 Skażenie atmosfery a produkcja rolna i leśna. CBR, Warszawa.
• D. Żukowska-Wieszczek 1983 Wpływ miasta na niektóre parametry fizjologiczne lipy i klonu. Ogrodnictwo 5: 27-29.