Wrazliwosc gleb regionu krakowskiego na akumulacje kadmu

• Autorzy: Gambus F , Gorlach E
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem tego opracowania jest ocena zdolności wiązania kadmu w glebach regionu krakowskiego w oparciu o wybrane ich właściwości. Przeprowadzono ją według sposobu zaproponowanego dla różnych metali ciężkich przez Blume i Brümmera, który dzieli gleby na 5 klas różniących się zdolnością akumulowania metali ciężkich. W przypadku kadmu decydującym czynnikiem tego podziału jest odczyn gleby (tab. 2). Pomocniczą rolę w kumulowaniu kadmu przypisuje się zawartości materii organicznej i części spławialnych (frakcji o średnicy cząstek <0,02 mm) w glebie. Z 304 przebadanych próbek wierzchniej warstwy (0-20 cm) gleby, pobranych na terenie całego województwa krakowskiego, aż 38% wykazuje bardzo duże zdolności akumulowania kadmu. Pozostałe klasy gleb o dużej, średniej i małej zdolności wiązania kadmu reprezentowane są odpowiednio przez: 25, 14 i 23% ogólnej liczby próbek (tab. 3). Gleby silnie akumulujące kadm przeważają w północnej części województwa krakowskiego (ryc. 1), w której występują rejony o wyraźnie podwyższonej zawartości tego metalu w glebie. Chroni to rośliny przed nadmiernym pobieraniem kadmu z tych gleb.

EN

The aim of the paper is to estimate the ability to bind cadmium in the soils of the Cracow province on the basis of some selected soil properties. The estimation was based on a system suggested by Blume and Brümmer for various heavy metals, according to which soils were divided into 5 classes differing in abilities to heavy matals accumulation. For cadmium, the determining foctor is soil reaction (Tab. 2). Subsidiary role in cadmium accumulation is attributed to the contents of organic matter and fraction with particles diameter <0,02 mm in soil. Among 304 examined samples of the top layer (0-20 cm) collected throughout the Cracow province, as much as 38% show extreme ability to accumulate cadmium. The remaining soil classes, with high, moderate and slight ability to bind cadmium, constitute respectively: 25, 14 and 23% of the total number of samples (Tab. 3). Soils which strongly accumulate cadmium prevail in the northern part of the province (Fig. 1) in the regions with a markedly increased content of this metal in soil. It protects plants against an excessive uptake of cadmium in these areas.

Słowa kluczowe

PL

akumulacja; gleby; metale ciezkie; woj.krakowskie; kadm

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1995
• Tom: 418
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.247-252,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gambus F

• Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, al. Mickiewicza 21, 31-120 Krakow

autor

Gorlach E

• Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, al. Mickiewicza 21, 31-120 Krakow

Bibliografia

• 1. Adriano D.C. (1986). Trace elements in the terrestrial environment, Springer-Verlag, New York, Berlin, Heidelberg, Tokyo.
• 2. Fraters D., Beurden A.U.C.J. (1993). Cadmium mobility and accumulation in soils of European Communities, National Institut of Public Health and Environmental Protection, Bilthoven, The Netherlands, Report no. 481505005.
• 3. Gambuś F. (1993). Metale ciężkie w wierzchniej warstwie gleb i w roślinach regionu krakowskiego, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Rozp. hab. 176, s.81.
• 4. Gorlach E., Brydak K., Gambuś F. (1993). Distribution of heavy metals in soil profiles of the Cracow region, Pol. J. Soil Sci., XXVI/2, 97-104.
• 5. Gorlach E., Gambuś F., Brydak K. (1994). Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach łąkowych wokół Huty im. Tadeusza Sendzimira, Acta Agr. et Silv., ser. Agr., XXXII, 13-24.
• 6. Gorlach E., Gambuś F. (1991). The effect of liming, adding peat, and phosphorus fertilization on the uptake of heavy metals by plants, Pol. J. Soil Sci., XXIV/2, 199-204.
• 7. Gorlach E., Gambuś F. (1995). Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach łąkowych północno-zachodnich rejonów województwa krakowskiego sąsiadujących z terenami eksploatacji górniczej i przeróbki rud cynku i ołowiu, Acta Agr. et Silv., ser. Agr., XXXIII (w druku).
• 8. Herms U., Brümmer G. (1980). Einfluß der Bodenreaktion auf Löslichkeit und tolerierbare Gesamtgehalte an Nikel, Kupfer, Zink, Cadmium und Blei in Böden und kompostierten Siedlungsabfällen, Landwirtsch. Forschung, 33/4, 408-423.
• 9. Nriagu J.O. (1980). Cadmium in the Environment, Part I. Ecological Cycling, A Wiley-Interscience Publication, John Wiley & Sons, New York, Chichester, Brisbone, Toronto.
• 10. Warunki przyrodnicze produkcji rolnej - woj. krakowskie, praca zb., IUNG A34 (48), Puławy 1979.