PL
Przez okres 13 miesięcy kompostowano osad ściekowy oraz popiół lotny pochodzący ze spalania węgla kamiennego, które zmieszano w proporcjach 80% osad + 20% popiół, 70% osad + 30% popiół, 60% osad + 40% popiół, osad 100%. Do oceny zmian zawartości Pb, Zn, Cu i Cd w kompostowanych odpadach pobrano próbki kompostów w dniu założenia doświadczenia, następnie w 8 i 29 dniu kompostowania oraz po 2, 4, 6, 8 i 13 miesiącach od założenia doświadczenia. Zastosowane w kompostowaniu odpady: komunalny osad ściekowy i popiół z ze spalania węgla kamiennego, posiadały zbliżone zawartości ołowiu (19,8 i 19,5 mg·kg⁻¹) i miedzi (62,8 i 52,8 mg·kg⁻¹), natomiast niższą zawartość cynku (43,2 mg·kg⁻¹) i kadmu (0,36 mg·kg⁻¹) stwierdzono w popiele. Ich kompostowanie spowodowało zmiany analizowanych właściwości chemicznych uzyskanych kompostów, zależne od składu kompostowanego materiału oraz czasu realizacji procesu. Uwzględniając zawartość metali w kompoście 6-miesięcznym (standardowym), badane nawozy tworzą szereg: Pb: kompost osadowy + popiół 30% > kompost osadowy > kompost osadowy + popiół 20% > kompost + popiół 40%; Zn: kompost osadowy > kompost osadowy + popiół 20% > kompost osadowy + popiół 30% > kompost osadowy + popiół 40%; Cu: kompost osadowy > kompost osadowy + popiół 30% > kompost osadowy + popiół 20% > kompost osadowy + popiół 40%; Cd: kompost osadowy > kompost osad + popiół 20% > kompost osadowy + popiół 40% > kompost + popiół 30%.
EN
Throughout 13 months, the municipal sewage sludge from sewage-treatment plant in Stalowa Wola was composted with fly-ash from combusted hard coal from the Stalowa Wola power plant; they were mixed in the following proportions: 80% sludge + 20% ash, 70% sludge + 30% ash, 60% sludge + 40% ash, 100% sludge. In order to assess the changes in Pb, Zn, Cu and Cd contents in composted wastes, composts were sampled on the day the experiment started, then on the 8th and 29th days of composting, as well as after 2, 4, 6, 8 and 13 months after the experiment beginning. Two types of wastes used for composting: the municipal sewage sludge and the hard coal ash, had similar contents of lead (19.8 and 19.5 mg·kg⁻¹) and copper (62.8 and 52.8 mg·kg⁻¹), while lower contents of zinc (43.2 mg·kg⁻¹) and cadmium (0.36 mg·kg⁻¹) were found in ash. Composting resulted in changes of heavy metal contents in the fertilizers obtained, depending on the composition of material composted and the time for which the process was carried out. Considering metals present in the 6-month compost (the standard), the fertilizers examined fell into following series: Pb: sludge + 30% ash > sludge > sludge + 20% ash > sludge + 40% ash; Zn: sludge > sludge+20% ash > sludge + 30% ash > sludge + 40% ash; Cu: sludge > sludge + 30% ash > sludge + 20% ash > sludge + 40% ash; Cd: sludge > sludge + 20% ash > sludge + 40% ash > sludge + 30% ash.