Zwiazek genetycznych wariantow beta-laktoglobuliny, alfa s1-, beta- oraz kappa-kazein z wydajnoscia, skladem chemicznym i wskaznikami technologicznej przydatnosci mleka krow rasy nizinnej czarno-bialej

• Autorzy: Sowinski G
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Genetyczne warianty białek mleka oznaczano u 129 krów pierwiastek, wycielonych w okresie jednego roku w stadzie utrzymywanym systemem alkierzowym. Próby mleka do badań pobierano ok. 20., 120. i 210. dnia laktacji. Oznaczano 22 wskaźniki określające wydajność mleczną, zawar­tość wybranych składników chemicznych oraz niektóre wskaźniki charakteryzujące przydatność technologiczną mleka. Metodą elektroforezy w żelu skrobiowym określano genetyczne warianty β - laktoglobulinу (polimorfizm) oraz αs1, β- i к -kazeiny. Ustalono związek genetycznych wariantów β-laktoglobuliny z wydajnością mleczną (AA > AB > BB), zawartością suchej masy (AA < AB, BB), tłuszczu (AA <AB BB) oraz czasem krzepnięcia mleka (AA, AB> BB). Z frakcjami к-kazeiny była związana wydajność mleczna (AA >AB> BB), czas krzepnięcia (AA, AB>BB) oraz aktywność fosfatazy zasadowej (AA, AB> BB). Stwierdzono istotny wpływ interakcji genotypu i fazy laktacji na większość badanych wskaźników. Obliczono fenotypowe korelacje między wydajnością i wskaźnikami fizykochemicznymi mleka istotnie związanymi z genetycznymi wariantami białek. Znaczenie prognostyczne mają współczynniki korelacji między wydajnością mleczną w okresie laktacji i zawartością suchej masy (-0,21), białka (-0,34), kazeiny (-0,20), wapnia (-0,20), gęstością (-0,34) oraz LKS (0,27), między zawartością suchej masy i zawartością tłuszczu (-0,20), białka (0,75), kazeiny (0,65), laktozy (0,32), fosforu (0,20), magnezu (0,26), potasu ( - 0,20) oraz gęstością (0,35), TOK (0,18) i pH ( - 0,25), między czasem krzepnięcia i kwasowością (0,34), TOK (0,24), zawartością sodu (0,28) oraz chlorków (0,33). Wyniki badań umożliwiają zastosowanie genetycznych wariantów białek mleka jako markerów w selekcji, przede wszystkim markeru czasu krzepnięcia mleka, a także zawartości suchej masy, tłuszczu i wydajności mlecznej.

RU

Анализировано генетические варианты белков молока у 129 - коров первотелок из содержащегося в стойлах стада, отелившихся в течение одного года. Пробы молока для исследований брали приблизительно в 20, 120 и 210 день лактации. Определено 22 показателя, характеризующих молочную продуктивность, содержание некоторых химических компонентов и некоторые показатели технологической пригодности молока. Генетические варианты ß-лактоглобулина (полиморфизм), а также αs1, β- и к-казеина определено методом электрофореза в крахмальном геле. Констатировано связь генетических вариантов β-лактоглобулина с молочной продуктивностью (АА > АВ> ВВ), содержанием сухой массы (AA <АВ,ВВ) жира (AA <АВ,ВВ), а также с временем свертывания молока (АА, АВ>ВВ).В свою очередь, с фракциями к —казеина была связана молочная продуктивность (АА> АВ>ВВ), время свертывания (AA, АВ> ВВ) и актывность щелочной фосфатазы (АА, АВ>ВВ). Обнаружено существенное влияние взаимодействия генотипа и фазы лактации на большинство исследованных показателей. Вычислено фенотипические корреляции между про туктивностью и физико-химическими показателями молока, значимо связанными с генетическими вариантами белков. Прогностическое значение имеют следующие коэффициенты корреляции: между молочной продуктивностью за лактацию и содержанием сухой массы (-0,21), белка (-0,34), казеина (-0,20), кальция (-0,20) и числом соматических клеток (0,27), между содержанием сухой массы и содержанием жира (-0,20), белка (0,75), казеина (0,65), лактозы (0,32), фосфора (0,20), магния (0,26), калия (-0,20), а также плотностью (0,35), клеточной реакцией (0,18) и pH (-0,25), между временем свертывания и кислотностью (0,34), клеточной реакцией (0,24), содержанием натрия (0,28) и хлоридов (0,33). Результаты исследований свидетельствуют о возможности применения в селекции генетических вариантов белков молока в качестве маркеров, прежде всего, маркера времени свертывания молока, а также содержания сухой массы, жира и молочной продуктивности.

EN

Genetic variants of milk proteins were determined for 129 cows primiparas, calved within one in a herd kept in a stabled system. Milk samples were collected on 20, 120 and 210 day of lactation. Twenty two indices governing milk yield, selected chemical compounds content and some indices characterizing technological suitability of milk were determined. Genetic variants of β~lactog- lobulin (polymorphism), and αs1, β- к -casein were determined using starch gel electrophoresis. Relation of genetic variants of β-lactoglobulin to milk" yield (AA> AB> BB), total solids (AA<AB, BB) and fat (AA<AB, BB) contents as well as milk, coagulation time (AA, AB> BB) were established. On the other hand, milk yield (AA> AB> BB), milk coagulation time (AA, AB> ВB) and alkaline phosphatase activity (AA, AB> BB) were related to к —casein fraction of milk. Statistically significant influence of interactions between genotype and lactation term on majority of investigated indices was found. Phenotypic correlation between yield and physico-chemical indices of milk, associated significantly with genetic variants of milk were calculated. Prognostic significance is associated with correlation coefficients existing between lac­tation milk yield and total solids (-0,21), protein (-0,34), casein (-0,20) and calcium (-0,20) contents as well as density (-0,34) and somatic cells count (0,27). The same concerns correlation between total solids content and fat (-0,20), protein (0,75), casein (0,65), lactose (0,32), phosphorus (0,20), magnesium (0,26) and potassium (-0,20) contents as well as between density (0,35), results of mastitis test (0,18) and pH (-0,25); and correlation between milk coagulation time and milk acidity (0,34), results of mastitis test (0,24), sodium (0,28) and chlorides (0,33) contents. Results of investigations demonstrate possibility for use selection of genetic variants of milk proteins as markers. First of all, these markers can be related to milk coagulation time, total solids fat contents as well as milk yield.

Słowa kluczowe

PL

hodowla zwierzat; chow zwierzat; bydlo; bydlo mleczne; bydlo nizinne czarno-biale; krowy; mleko; mleko krowie; wydajnosc mleka; bialka mleka; sklad chemiczny; wlasciwosci technologiczne; wskazniki technologiczne; genetyka zwierzat; polimorfizm genetyczny

EN

animal breeding; animal farming; cattle; dairy cattle; Black-and-White breed; cow; milk; cow milk; milk performance; chemical composition; technological property; technological index; animal genetics; genetic polymorphism

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Zootechnica
• Rocznik: 1993
• Tom: 38 Suppl.B
• Opis fizyczny: s.38,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sowinski G

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

Bibliografia

• AALLTONEN, M-L., V. ANTILA, 1987, Milk renneting properties and the genetic variants of proteins. Milchwissenschaft, 42 (8): 490-492.
• ARAVE, C. W, R. C.LAMB, H.C.HINES, 1970, Blood and milk protein poiimorphisms in relation to fet efficency and production traits of dairy cattle. J.Dairy Sci., 54 (1): 106- 112.
• BECH, A — M., K. ROTVIG KRISTIANSEN, 1990, Milk protein polymorphism in Danish dairy cattle and the influence of genetic variants on milk yield. J. Dairy Res., 57 (1): 53 — 62.
• BRUM, E., W. RAUSCH, H. С. HINES, Т. M.LUDWICK, 1968, Association between milk and blood polymorphism types and lactation traits of Holstein cattale, J.Dairy Sci., 51 (7): 1031-1035.
• BRUNNER, J. R., 1981, Cow milk proteins: Twenty five years of progress. J. Dairy Sci., 64 (6): 1038-1068.
• CAFFIN, J. P., B. POUTREL, P. RAINARD, 1985, Physiological and pathological factors influencing bovine α — lacloalbumin and β - lactoglobulin concentrations in milk. J. Dairy Sci., 68: (5) 1087-1094.
• CHIANESE, L., A. DI LUCCIA, R. MAURIELO, L. FERRARA, G. ZIEHENDER, F. ADDEO, 1988, Olimorfismo biochimico delle protein del latte in bovine di razza Podolico. Zootechnica Nutr. Anim., 14 (3): 187- 197.
• DZIUBA, J., 1984, Zależność między cieplną stabilnością mleka a podatnością na działanie podpuszczki. ART Olsztyn, Technologia Żywności, 19: 89-95.
• EIGEL, W. N, J. E.BUTLER, С, A. ERNSTROM, FARRELL. (jr.), V. R. HARWALKAR, R. JENNESS, R, MCL.WHITNEY, 1984, Nomenclature of proteins of cow's milk: fifth revision. J. Dairy Sci., 67 (8): 1599-1631.
• EL-NEGOUMY, A M., 1972, Effect of polymorphic composition of calcium caseinate sols on their stabililty to rennin. J. Dairy Res. 39 (3) 373-379.
• ERHARDT, G., 1989, K-kaseine in rindermilch—nachweis eines weiteren allels (к-CN) in verschiedenen rassen. J, Anim. Breed. Genet., 106: 225—231.
• FARRELL, H. M. (jr.), M. P.THOMPSON, 1971, Biological significance of milk protein poly­morphism. J. Dairy Sci., 54 (8): 1219-1228.
• FELEŃCZAK, А, М. ORMIAN, J. SZAREK, 1983, Interrelationship between milk protein content and occurrence of genetically determined protein fractions. Genetica Polonica, 24 (4): 256- 362.
• FELEŃCZAK, A., 1983, Genetyczny polimorfizm i zawartość niektórych frakcji białek mleka u ras bydla hodowanego w południowej Polsce. Zesz, Nauk. AR w Krakowie, 22: 175 — 191,
• FELEŃCZAK, A., J SZAREK, M. ORMIAN, P. BRZUSKI, 1987, Skład mleka i genetyczny polimorfizm u białek mleka krów ras nizinnych czarno — białych oraz mieszańców tych ras z bydłem holsztyńsko-fryzyjskim. Acta Agr. et Silv. ser. Zoot, 26: 39 — 48.
• FRIES, R, S. J. BECKMANN, M. GEORGES, M. SOLLER, J. WOMMACK, 1989, The bovine gene map. Animal Genetices, 20 (1): 3 — 29.
• GONYON, D., R. E. MATHER, G. F. W. HAENLEIN, C, W. ARAVE, S. N. GAUNT, 1987, Association of bovine blood and milk polymorphisms with lactation traits: Holsteins. J. Dairy Sci., 70(12): 2585 - 2598.
• GRAML, R., J. BUCHBERGER, H. KLOSTERMEYER, F. PIRCHNER, 1987, Heritabilitat- swerte und bedeutung von markergenotypen bei milchleistungseigenschaften des bayersischen Fle­ckvichs und Braunichs. Zuchtungskunde, 59 (3): 161 — 174.
• GRAML, R., J, BUCHBERGER, F. PIRCHNER, 1988, Züchtung auf kasereitauglichkeit der Milch ? Zuchtungskunde, 60 (1): 11-23.
• GRANDISON, A. S., G. D.FORD, D. MILLARD, A. J.OWEN, 1984, Chemical composition and coagulating properties of renneted milks from cows during early lactation. J, Dairy Res., 51 (3): 407 - 416.
• GROSCLAUDE, F., J. С. MERCIER, В. RIBADEAU DUMAS, 1973, Genetic aspects of cattle casein research. Neth.Milk Dairy J., 27 (3): 328-340.
• GROSCLAUDE, F., 1988, Le polymorphisme genetique des principales lactoproteines bovines. INRA Prod. Anim., 1 (1): 5-17.
• HAENLEIN, G. F. W., H. C. HINES, I. P. ZIKAKIS, 1980, Frequency distribution of genetic markers in Guersney cattle. J. Dairy Sci., 63 (7): 1145 — 1153.
• HARGROVE, G. L, C. A. KIDDY, C. W. YOUNG, A. G. HUNTER, G. W. TRIMBERGER, R. E. MATHER, 1980, Genetic polymorphisms of blood and milk and reproduction in Holstein cattle. J. Dairy Sci., 63 (7)- 1154- 1166.
• HAYES, I. F., K. F. NG-KWAI-HANG, J. E. MOXLEY, 1984, Heritability of milk casein and genetic and phenotypic correlations with production traits. J. Dairy Sci, 67 (4): 841 — 846.
• HINES, H, С., C. A. KIDDY, F.. W. BRUM, С. W. ARAVE, 1969, Linkage among cattle blood and milk polymorphisms. Genetics, 62: 401—412.
• HINES, H. C., G. F. W. HAENLEIN, J. P. ZIKAKIS, 1975, Gene frequencies and milk polymor­phisms in Holstein cattle. J. Dairy Sci., 58 (7): 756-762.
• Holstein directory, 1991, Miesięcznik Stacji Hodowli Buhajów i Unasienniania krów „21st century genetics" Shawno, USA.
• JANICKI, CZ., 1973, Związek beta — laktoglobulin z niektórymi cechami użytkowości mlecznej krów. Bocz. AR Pozn., 40.
• JANICKI, CZ., 1974, Próba wykorzystania beta— laktoglobulin w selekcji krów mlecznych rasy nizinnej czarno-białej. Rocz. AR, Pozn., 2 (7): 14—19.
• JANICKI, CZ. 1978, Beta — laktoglobulina a niektóre cechy użytkowości mlecznej krów Hol­sztyńsko—Fryzyjskich w Polsce importowanych z USA i Kanady. Rocz. AR Pozn. Zoot. 101 (25); 169-174.
• JASIŃSKA, B, K. KLECZKOWSKI, W. MICHALAK, 1985, Influence of β ~ lactoglobulin on milk alkaline phosphates activity toward the main milk caseina. J. Dairy Sci., 68 (9); 2172— 2175.
• KISZA, J., CZ. LEWICKI, W. SAJKO, D. MINAKOWSK1, 1978, Wpływ zróżnicowanego żywienia krów mlecznych na skład, cechy fizykochemiczne i przydatność technologiczną mleka. Zesz. Probl. 1, PNR, 207: 149-155.
• KONING, DE P. J., 1988, Genetische eiwitvarianten en melkeigenschappen. Overdruk van Voedingsmiddelentechnologie. 21 (11) 22—25.
• KRIVENCOW, J. M., G. K. SMETANINA, A. S. EM'LJANOV, 1977, Belkovomolocnos't ćerno — pestrogo skota i ее vzajmosvja'z s tipami β — laktoglobulinov, Doklady VASCHIL, 1: 30-31.
• KROEKER, E. M., K, F. NG-KWAI-HANG, J. H. HAYES, J. E. MOXLEY, 1984, Effect of β —lactoglobulin variant and environmental factors on variation in the detailed composition of bovine milk serum proteins. J. Dairy Sci., 68 (7): 1637 — 1641.
• KROEKER, E. M., K. F. NG-K WAI-HANG, J. HAYES, J. E. MOXLEY, 1985, Effects of environmental factors and milk protein polymorphism on composition of casein fraction in bovine milk. J. Dairy Sci, 68 (8): 1752- 1757.
• LANGE, DE D.J., E.H.MEYER, L.VAN RENSBURG, A.SWANEPOEL, 1990, The polymor­phic protein system in cow's milk: I. The association with the production of milk protein and fat during lactation. S. Fr. J. Dairy, 22 (4): 67-71.
• LEONHARD-KLUZ, I., A. GWOŹDZIEWICZ, M. STARCZEWSKI, A. TOMASZKIE­WICZ, 1987, Polimorfizm białek mleka u krów czarno-białych w ZZD Kołbacz z uwzględnieniem ich produkcyjności i składu mleka, Rocz. Nauk. Zoot., 34 (1) 35 — 49.
• LIN, C. Y., A. J. MCALISTER, K.. F. NG-KWAI-HANG, J. E. HAYES, Т. R.BATRA, A. J. ROY, J. A. VESELÝ, J. M. WAUTHY, K. A. WINTER, 1989 Relationships of milk protein types to lifetim performance. J. Dairy Sci., 72 (11): 3085-3090.
• LOTTHAMMER, K.W., 1991, Beziekungen zwischen einigen blut — und milchinhaltsstoffen als indikatoren der energierersorgung under der fruchtbarkeit sowie enter —und stoffwechselstrutata ngen bei milchrindern. Mh. Vet. - Med. 46 (6): 639 - 643.
• MARIANI, P., M. LEONI, 1985, Il tempo di coagulazione del latte in rapporto alle varianti genetiche delle caseine β e к. Ann. Fac. Med. Vet., Univ. Parma, 5: 185—195
• MARIANI, P., M. MEAZZA, P. RESMONI, M. A. PAGAN I, M. A. PECORARI, E. FOSSA, 1986, Osservazioni su tipi di beta — caseina e caratterstiche di coagulatione del latte. Ind. Latte, 22(1): 35-58.
• MARIANI, P., M. P. PECORARI, 1987, Fat tori genetici atiitudine alia caseßeazione e rem de Hatte in formaggio. Sci. Teen. Latt.—cas., 38: 286 — 326.
• MARIANI, P., P. BONATTI, M. PECORARI, 1988, Rennet coagulation properties of cow milk in relation to αs1 —casein genotypes. Sci. Teen. Latt.—cas., 39: 431 — 438.
• MARZIALI, S, K. F. NG-KWAI-HANG, 1986, Effects of milk composition and genetic poly­morphisms on coagulation properties of milk. J. Dairy Sci., 69 (3): 1793 —1798.
• MATHER, R. E., 1976, Review of regional project NE 62: relationships between genetic marken and performance in dairy cattle. J. Dairy Sci., 60 (3): 482 — 493.
• MATJUKOV, V. S., 1983, Selekcionnyj status polimorfizma β —kazeina u krupnogo rogatogo skota (Bos Thurus L). S.-ch. biol., 12: 73-77.
• MCLEAN, D. M., E. R. B. GRAHAM, R. W. PONZONI, 1984, Effects of milk protein genetic variants on milk yield and composition. J. Dairy Res., 51 (4): 531 — 546.
• MEHAIA, M. A., M. CHERYAN, 1983, The secondary phase of milk coagulation. Effect of calcium, pH and temperature on clotting activity. Milch wissen schalt, 38 (5): 137 — 140.
• MICHALAK, W., 1969, Zastosowanie elektroforezy na skrobiowym żelu do równoczesnego określania fenotypów czterech głównych białek mleka. Cz. I Biul. ZHDZ PAN, 15: 75 — 88.
• MICHALAK, W., 1969, Dziedziczny polimorfizm białek mleka u niektórych ras bydła hodo­wanego w Polsce. Cz. II. Biul. ZHDZ PAN 15: 89-111.
• MINAKOWSKI, D., J. KLUPCZYŃSKI, A. FALKOWSKA, 1993, Niektóre fizjologiczne i żywieniowe uwarunkowania przebiegu laktacji u krów. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst., Zo­otechnice, 39 (w druku).
• MINAKOWSKI, D., CZ. LEWICKI, 1993, Stymulacja produkcji mleka u krów. Biul Inform. ART Olsztyn, 37 (w druku).
• MONARDES, H. G, J. F. HAYES, 1984, Genetic and phenotypic relationhips between lactation cell courts and milk yield and composition of Holstein cows. J, Dairy Sci., 68 (5); 1250—1256.
• MORINI, D., G. LOSI, G. B. CASTAGNETTI, M. BENEVELLI, P. RESMINI, G. VOLON- TERIO, 1975, The influence of genetic variants of k — casein on size of casein micelles. Sci. Teen. Latt-cas., 26: 437-444.
• NG-KWAI-HANG, K. F., J. F. HAYES, J. E. MOXLEY, H. G. MONARDES, 1984, Assoctiation of genetic variants of casein and milk serum proteins with milk, fat and protein production by dairy cattle. I. Dairy Sci, 67 (4): 835 - 840.
• NG-KWAI-HANG, K.. F., J. F. HAYES, J. E.,MOXLEY, H. G. MONARDES, 1986, Relation­ships between milk protein polymorphisms and major milk constituants in Holstein —Friesian cows. J. Dairy Sci., 69 (1): 22-26.
• OKIGBO, L. M, G. H. RECHARDSON, R. BROWN, C. A. ERNSTROM, 1985, Variation in coagulation properties of milk from individual cows, J. Dairy Sci., 68 (4): 822 — 828.
• PAGNACCO, G., A. CAROLI, 1987, Effect of casein and β-lactoglobulin genotypes on re­nne ting propert ies of milks. J. Dairy Res, 54: 479 — 485.
• PAVLUČENKO, T. A., G. V. PUPKOVA, L. F. TRASEVIČ, 1983, Genetičeskij polimorfizm belkov i vzaimosvjaz'ich s moločnoj produktivnost'ju. S. —ch. biol, 1: 105 — 112.
• PОLITIS, I., K. F. NG-KWAI-HANG, 1988, Effects of somatic cell counts and milk composition on the coagulating properties of milk. J. Dairy Sci., 71 (7): 1740-1746.
• RAMPILLI M., CAROLI, P. BOLLA, G. PIRLO, 1988, Relazioni tra genotipi lattoproteici composizione caseinica e attitudine alla coagulatione del latte nel cosso delia lattazione. Sci. Tecn. Latt.-cas, 39(4): 262-279.
• SCHAAR, J, 1984, Effects of k —casein genetic variants and lactation number on the renneting properties of individual milks. J. Dairy Res., 51 (3): 397—406.
• SCHAAR, J, 1985, Effects of genetic variants of к —casein and β — lactoglobulin on cheesemaking. I. Dairy Res, 52 (3): 429-437.
• SCHAAR, J., 1986, Variation in milk protein composition. Swedish University of Agricultural Sciences. Rapport 71. Uppsala.
• SCHANBACHER,L., K. L. SMITH, 1975, Formation and role of unusual whey proteins and enzymes: relation to mammary function. J. Dairy Sci, 58 (7): 1048 — 1062.
• SEIBERT, В, G. ERHARDT, В. SENFT, 1987, Detection of a new к-casein variant in cow's milk. Genetics, 18: 269 - 272.
• SOWIŃSKI, G, U. CZARNIK, Z. KRUK, Т. ZABOLEWICZ, К. WALAWSKI, 1988, Wpływ zaburzeń sekrecji na wydajność krów, przebieg laktacji oraz poziom wskaźników charakteryzują­cych przydatność technologiczną mleka. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst. Zoot, 1: 151 — 156.
• SUTTON J.D., 1989, Altering milk composition by feeding. J. Dairy Sci., 72(1) 2801-2814.
• SWAISGOOD, H. E.. 1982, Chemistry of milk protein. In Developments in Dairy Chemistry - 1. Proteins, 1 — 59 (P.F.Fox) London: Applied Science Publishers Ltd.
• SZMELIK, L., T. ZAGULSKI, W. MICHALAK, 1971, Badania nad dziedzicznym polimorfiz­mem β —kazeiny u bydla hodowanego w Polsce. Biul. IGHZ PAN 23: 51 - 65.
• THOMPSON, M. P., 1970, Phenotyping milk proteins: A review. 1. Dairy Sci. 53 (2): 1341-1377.
• WALAWSKI, K., 1990, Praktyczne aspekty badania odziedziczalności wskaźników odporności naturalnej u bydła. Wydawnictwo ART Lublin.
• WALAWSKI, K., J. MATYNIA-W RÓB LEW SKA, G. SOWIŃSKI, 1981, Wpływ polimorfizmu β — laktaglobuliny na aktywność alkalicznej fosfatazy w mleku krów rasy czarno-białej. Zesz. Nauk. ART Olszt. Zoot., 22: 73-79.
• WALAWSKI, K., G. SOWIŃSKI, U. CZARNIK, 1987, Struktura genetyczna układu polimor- ficznego β— laktoglobuliny u buhajów i krów rasy czarno-białej. Mat. III sesja nauk. Postęp w technice, technologii i organizacji produkcji w przemyśle mleczarskim Olsztyn.
• WOLFSCHOON-POMBO, A., 1983, Variation in the uric add content of cows milk. Ciencia 35 (2): 414-217,
• ZIKAKIS, J. P., G.,F. W. HAENLEIN, H. C. HINES, R. E. MATHER, S, TUNG, 1974, Gene frequencies of elektrophoretically determined polymorphisms in Guernsey blood and milk. J. Dairy Sci, 57 (4): 405-410.