Ocena zywotnosci drzewostanow jodlowych w oparciu o cechy biomorfologiczne koron i przyrost promienia piersnicy

• Autorzy: Jaworski A , Karczmarski J. , Pach M. , Skrzyszewski J. , Szar J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy wykazano, że po prawie 20-letnim okresie zmniejszenia się przyrostu bieżącego promienia na pierśnicy, w lalach 198 L 90 nastąpił wzrost jego wartości (regeneracja przyrostu) zasadniczo na przeważającej części objętego badaniami obszaru. Żywotne drzewostany, zapewniające normalny przyrost zbliżony do tablicowego, występują jeszcze głównie w południowo-wschodniej części kraju (od Beskidu Sądeckiego po Bieszczady) oraz częściowo w Górach Świętokrzyskich i na Roztoczu.

EN

The aim of studies carried out in fir stands (Table 1) in 1992-1993 was lo determine the pattern of changes in the width of annual rings of firs in 1941-1980 and 1980-1990 (figs 1-9) and to estimate changes of their biumorpholugical trails occurring in the period 1983(85)-1992(93). On each of 23 study areas 15 firs, chiefly representing the second Kraft's class were selected and twice drilled with a Pressler increment borer. The tree height, diameter at breast height, and the crown length were measured and the trees were classified with respect to the type of the top, degree of crown distortion, and vitality. Mean values of 10-year current increments of the radius from two drillings were used in calculating growth indices (formulae 1-5) [5, 6] for each drilled tree, the indices describing the given stand being computed on this basis. Empirical values of increment indices were compared with theoretical (tabular) indices which were regarded as minimum values characterizing the normal condition of stand vitality. The following values were taken into consideration: Index II ≥ 0.70, indices I, IV, and V ≥ 0.79, the critical value of index VII being 0.73 for younger and 0.66 for older stands. In stands of age classes III and IV analysis of 10-year averages of (he current increment in radius showed that after its very distinct decrease in most study areas investigated in 1961-1970 and 1971-1981, an increase in the increment value was recorded in a half of these plots during the decade 1981-1990. Analogical analysis carried out in stands of older age classes also showed a changed tendency in the years 1981-1990 as expressed by an increased 10-year current increment in 12 out of 15 stands (Table 2). Analysis of vitality indices showed that this trait of the investigated stands did not change in most study plots. The poorest vitality characterized the stands in Sudeten Mts (Bystrzyca Kłodzka and Międzylesie), Żywiec Beskid Mts (Jeleśnia), Silesian Beskid Mts (Ustroń), Świętokrzyskie Mts (Zagnańsk III), and Andrychów. Of the investigated forests the most vital stands estimated on the basis of their morphological traits, were found in the Carpathian Plateau (Brzozów I, Krasiczyn), Bieszczady Mts (Baligród I and M), in Roztocze region (Roztocze National Park and Zwierzyniec), and also in Kraków-Częstochowa Upland (Olkusz) (Table 3). Analysis of increment indices (II and Vit) and fir vitality as a result of biomorphological tree traits shows that stands with relatively high increase of increment are situated in southeastern part of Poland (Bieszczady Mts, Beskid Niski Mts, Beskid Sądecki Mts and Carpathian Plateau) and central and eastern part of Małopolska Region (partially Świętokrzyskie Mts and Roztocze).

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; drzewostany jodlowe; zywotnosc drzewostanu; korony drzew; piersnice drzew; przyrost drzew; cechy morfologiczne

EN

forestry; fir stand; stand viability; tree crown; tree diameter; tree increment; morphological trait

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agraria et Silvestria. Series Silvestris
• Rocznik: 1995
• Tom: 33
• Opis fizyczny: s.115-131,rys.,tab.,tabl.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jaworski A

autor

Karczmarski J.

autor

Pach M.

autor

Skrzyszewski J.

autor

Szar J.

Bibliografia

• Capecki Z., Tuteja W.: Usychanie jodeł w lasach południowej Polski. Sylwan 118, 12, 1, 1974,
• Bert D.: Silver fir (Abies alba Mill.) shows an increasing long term trend in the Juru mountuins. Tree Rings and Environment. Proceedings of the Int. Dendrochronological Symposium, Ystad, South Sweden, 3-9 September 1990. Lundaua Raport V. 34: 27, Lund Univ. 1992.
• Jaworski A.: Vitality of the fir (Abies alba Mill.) in the forests of Poland. Veröff. Geobot. Inst. ETH, Stiftung Rübel 106. 162, 1991,
• Jaworski A., Pawłowski В.: Ocena żywotności jodły. sosny i modnewia polskiego w nadleśnictwie Skarżyska-Kamienna. Sylwan 135, 9, 17, 1991,
• Jaworski A., Podlaski R., Sajkiewicz P.: Kształtowanie się zależności między żywotnością i cechami biomorfologicznymi korony a szerokością słojów rocznych u jodły. Acta Agr. et Silv. ser. Silv. XXVII, 63, 1988.
• Jaworski A., Skrzyszewski J.: Żywotność jodły w lasach karpackich. Sylwan 130, 2-3, 37, 1986.
• Jaworski A., Skrzyszewski J.: Ocena żywotności drzewostanów jodłowych w Beskidzie Sądeckim nu podstawie cech przyrostowych i morfologicznych. Sylwan 131, 7, 1, 1987.
• Schweingruber F, H., Kontic R., Winkler Seifert A.: Eine jährringanuiyttsche Studie zum Nadelbaum sterben in der Schweiz. Eidg. Anst, forstl. Versuchswes., Berichte 253, 1983.
• Skrzyszewski J.: Charakterystyka przyrostowa oraz kształtowanie się zależności pomiędzy wybranymi cechami drzew a przyrostem promienia na pierśnicy świerka i modrzewia. Acta Agr. et Silv, ser, Silv. XXXIII, 141, 1995.
• Szymkiewicz В.: ТаЫке zasobności i przyrostu drzewostanów. Warszawa 1971.
• Zawada J.: Badania przyczyn i hodowlanych następstw regresji jodły w górach. Dokumentacja naukowa. Zakład Gospodarki Leśnej Regionów Górskich IBL, Kraków 1981.
• Zawada J.: Przyrostowa charakterystyka stanu zdrowotnego jodeł w Polsce [w:] Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenia przemysłowe. Materiały II Krajowego Sympozjum - Kórnik 1984, Inst. Dendrologii PAN. Poznań 1987.