EN
The fungicidal effect of some essential oils against Alternaria solani one of the species that cause early blight of potato was evaluated under in vitro and field conditions. Effect of carnation, caraway, thyme oils and the chemical fungicide Ridomil MZ 72 at various concentrations on mycelial growth of A. solani was tested. Carnation oil had the strongest and most extensive inhibitory effect on fungal growth. Slightly less effective were caraway and thyme oils followed by the chemical fungicide. Extended field trails for two cultivation seasons proved that the application of essential oils twice as foliar spray had a superior effect to the fungicide treatment for reducing the early blight incidence comparing with untreated control. An opposite relationship between the disease incidence and concentrations of applied essential oils was observed. The increase in potato yield also followed the same trend. The highest reduction in disease incidence and yield increase was recorded in treatments with 1% of carnation, caraway and thyme oils in descending order. Ridomil MZ 72 applied at the dose recommended by manufactories had a low effect in this regard. Essential oils treatments might be used as easily applied, safe and cost effective control methods against such plant diseases.
PL
W warunkach polowych oraz in vitro badano grzybobójcze działanie niektórych olejków eterycznych przeciwko Alternaria solani, który jest grzybem wywołującym wcześnie występującą alternariozę. Przedmiotem badań były różne stężenia olejków z goździka, kminku oraz tymianku i chemiczny fungicyd Ridomil MZ 72. Olejek z goździka najlepiej inhibitował wzrost grzyba A. solani. Nieco mniej efektywne były olejki z kminku i tymianku, natomiast fungicyd chemiczny działał najsłabiej. Szeroko zakrojone badania polowe prowadzone w dwóch sezonach wegetacyjnych wykazały, że dwukrotne zastosowanie opryskiwania liści ziemniaka olejkami eterycznymi lepiej ograniczało występowanie choroby niż Ridomil MZ 72, w porównaniu do nietraktowanej kombinacji kontrolnej. Stwierdzono pozytywną zależność między efektywnością działania wzrastających stężeń olejków a ograniczeniem choroby, oraz pozytywny wpływ tych zabiegów na wysokość plonu. Najlepsze ograniczenie występowania choroby i najwyższy wzrost plonu uzyskano stosując olejek z goździka, a następnie olejki z kminku i tymianku. Działanie Ridomilu MZ 72 użytego w dawce zalecanej przez producenta było słabe. Wykorzystanie olejków eterycznych do zwalczania tego rodzaju chorób może stanowić łatwą, bezpieczną i opłacalną ekonomicznie metodę ochrony roślin.